| Шығармашылыққа үйрену жолдары. Шығармашыл педагог болу - қазіргі дамуы жылдам ақпараттық ғасыр талабы. Қазіргі таңда маман өзінің шығармашылық әлеуетін үнемі жетілдіріп отыру дағдысын қалыптастырмайынша оның кәсіпке жарамдылығы да төмендей береді. Ал жоғарғы оқу орындағы теориялық білім нәрімен сусындап жатқан студенттер де өздерінің танымдық белсенділіктерін дамытып, шығармашылық қабілеттерін жетілдірулері қажет, себебі ол ертеңгі кәсіби-педагогикалық іс-әрекеттерінің нәтижесіне тікелей әсерін тигізетін факторлардың бірі. Болашақ мұғалімдердің білім шаңырақтарындағы бүгінгі табысты оқу іс-әрекеттері - ертеңгі кәсіби құзіреттіліктерінің, бәсекеге қабілеттіліктерінің кепілі.
Шынымен кәсіби-педагогикалық қызмет өз табиғатынан шығармашылық сипатқа ие екені белгілі. Шығармашылық - бұл белгілі қатынастар аркылы өзара байланысқан және өзгермелі жағдайларда педагогикалық міндеттерді шешуге бағытталған қызмет жүйесі. Педагогикалық шығармашылықтың, шеберліктің ең жоғарғы деңгейіне жету жолы жан-жақтылық пен оның құрамына енетін педагогикалық әрекеттердің бір-біріне ауысуымен сипатталады. Педагогикалық шығармашылықтың басты белгісі - жаңа шешімдерді іздестіруге, жаңа міндеттерді қоюға, жұмыстың стандарттан тыс әдістерін қолдануға үнемі әзір болу.
Өз шығармашылығы арқылы педагог әр сабақта оқушыларды да шығармашылыққа баулуы керек. Жаңа біліммен таныстырудың өзі шығармашылық тұрғыдан жүргізілуі тиіс. Егер мұғалім оқушыларға дайын білімді баяндап бере салса, балалардың шығармашылығы дамымайды. Керісінше проблемалық сұрақтар қою арқылы балалардың ойын жетектеу, өз беттерінше ізденулері арқылы білімді меңгерту, өздері бір мәселенің шешімін ойластырып табуға жағдай жасау жиі іске асырылса оқушылардың шығармашылығын дамытуға негіз қаланады. Оқушылармен шығармашылық тұрғыдан жұмыс істей алу үшін мұгалімдер қалыптасып қалған бірқалыптылықтан шығу жолдарын іздестіріп өздерінің біліктіліктсрін үнемі жоғарлатып отырулары қажет.
Осыған орай педагогтық кәсіптің ігегіздерін меңгсру барысында болашақ ұстаздар тек арнайы теориялық білімдерді меңгерумен шектелмей,оған қосымша өз бойларындағы ішкі қабілеттсрін барынша дамытып, өздерін жетілдіру жұмыстарымен айналысқандары абзал.
Ол үшін студенттерге ең алдымен психология, педагогика ғылымдарында белгілі диагностикалық әдістемелерді пайдаланып өздерінің шығармашылық деңгейіи анықтап алғандары жөн. Мысалы, Т.В.Морозованың «Диагностика успешности учитсля» атты кітабында мынандай тест ұ.сынылған.
Тест: Сіздің шығармашылық әлеуетіңіз қандай?
Нұсқау: Сіздің өзіңіздің шығармашылық әлеуетіңізді қаншалықты дұрыс бағалайтыныңызды анықтайтын тестті орындаңыз. Берілген сұрақтарға шынайы жауап берулеріңізді өтінеміз. Жеке бетке өз жауаптарыңызды жазыңыз (мысалы, 1-а, 2-ә, 3-а т.с.с).
1.Қоршаған әлем жақсарады деп санайсыз ба?
А)иә
ә) жоқ;
б) иә, бірақ барлығы емес.
2. Қоршаған әлемді айтарлықтай өзгертуге өзіңіз үлес қоса аламын деп ойлайсыз ба?
а) иә, көп жағдайда;
ә) жоқ;
б) иә, кей жағдайда.
3.Сіздің пікіріңізше, сіздің кейбір ойларыңыз өзіңіз таңдаған салада айтарлықтай прогресс туғызады деп ойлайсыз ба?
а) иә;
ә)жағымды жағдайларда, иә;
б) тек кейбір дәрежедсе ғана.
4.Сіз болашақта түбегейлі өзгеріс жасауда соншалықты маңызды рөл атқарамын деп санайсыз ба?
а) иә,
ә) мүмкіндігі өте аз;
б) мүмкін.
5.Сіз бір іс-әрекетті жасауда өз бастамаңызды аяғына дейін орындай алатыныңызға сенімдісіз бе?
а) әрине;
э) жасай алатыныма жиі күмәнданамын;
б) сенімсіздіктен сенімім жоғары.
6.Сіз өзіңізге мүлдем таныс емес іспен жиі шұгылданғыңыз келе ме?
а) иә, өзіме беймәлім нәрсе мені қызықтырады;
ә) жоқ, кызықтырмайды;
б) барлығы істің өзіне және жағдайға байланысты.
7.Сізге өзіңізге таныс емес іспен айналысуға тура келді делік. Сізде сол істі
сол істі жоғары дәрежеде орындап шығу сезімі пайда бола ма?
а) иә;
э) қаншалықты үлгеріп істегеніме қанағаттанамын;
б) егер бұл маған ұнаса, иә.
8. Егер іс өзіңізгс таныс болмаса, сіздің ол туралы бәрін білгіңіз келе ме?
а) иә;
э) жоқ, ең бастысын ғана білу керек;
б) жоқ мен тек қана өз қызығушылығымды қанағаттандырғым келеді.
9.Егер сіз сәтсіздікке ұшырасаңыз:
а) ақылға қонымсыз болса да, біраз уақыт табандылық көрсетіп тырысасыз;
ә) істің өнбейтінін сезісімен, қолыңызды бір-ақ сілтейсіз;
б) кедергілердің қиындығын көріп тұрсаңыз да ісіңізді жалғастыра бересіз.
10.Мамандық таңдауда ... ескеру кажет:
а) өз мүмкіндіктеріңізді және өзіңіздің болашағыңыз үшін маңыздылығын;
ә) мамандықтың тұрақтылығын, маңызын, қажсттілігін, мамандыққа деген сұранысты;
б) оның сізді қамтамасыз ететін артықшылықтарын.
11.Егер сіз саяхаттап жүрсеңіз, бұрын жүрген бағытты оңай бағдарлай аласыз ба?
а) иә;
э) жоқ, жаңылып қалудан қорқамын;
б) егер ол жер маған ұнаған болса, иә.
12.Сіз әңгіме аякталғаннан кейін бірден әңгіменің не туралы болғанын еске түсіре аласыз ба?
а) иә, еш қиыншылықсыз;
э) бәрін еске түсіре алмаймын;
б) маған қызықты көрінгенін ғана еске түсіремін.
13.Сіз бейтаныс тілде айтылған сөзді оның мағынасын түсінбесеңіз де, буын бойынша қатесіз қайталап бере аласыз ба?
а) иә, еш қиыншылықсыз;
ә) иә, егер ол сөз тез жатталса;
б) онша дұрыс болмаса да, қайталаймын.
14.Бос уақытыңызда сіз ... қалайсыз:
а) жалғыз қалып ойланғанды;
ә) компанияда болғанды;
б) жалғыз боламын ба, әлде компаиияда боламын ба, маған бәрібір.
15.Сіз бір іспен айналысып жатсаңыз, оны тоқтатуды шешесіз, егер:
а) ісіңіз аяқталып және сізге өте жақсы орындалған болып көрінгенде;
ә) сіз орындалған іске қаңдай болса да көңіліңіз толғанда;
б) сіз әлі толығынан орындап болмасаңыз да.
16. Сіз жалғыз болғанда:
а) қандай да бір, мүмкін абстрактілі нәрселер туралы армандағанды жақсы көресіз;
э) өзіңіз калай болғанда да бір нақты іс тапқыңыз келеді;
б) кейде өзіңіздің жұмысыңызға байланысты нәрселер туралы армандауды ұнатасыз.
17.Сізді бір идея баурап алса сіз ол туралы..............ойлайсыз:
а) қайда жәнс кіммен бірге болғаныңызға қарамастан;
ә) тек жеке қалғанда;
б) тыныштық болған жерде ғана.
18.Сіз бір көзқарас (пікірді) дәлелдеу кезінде:
а) оппоненттеріңіздің дәйектемелері сізді иландыратын болып көрінсе, өз пікіріңізден қайтасыз;
ә) қандай дәлелдерді естісеңіз дс өз пікірінізде қаласыз;.
б) қарсылас өте күшті болса пікіріңзді өзгертесіз.
Достарыңызбен бөлісу: | 
