Паскаль тілінде программалау

Паскаль тілінде программалау

• Тақырып 5. Шартты циклдер

• Қадамдар саны белгісіз цикл

• Мысал: Бөренеден ағаштың бұтағын кесіп алу керек. Қолараны әрі-бері неше рет қозғалтуымыз керек,. ?
• Есеп: (<2000000) бүтін сан енгізіп, ондағы цифрлардың санын анықтау.
• Шығару амалы: Ең соңғы орналасқан цифрларды кезекпен алып тастай отырып, санаушыны арттырамыз.
• Мәселе: неше қадам жасау керектігі белгісіз.
• Шығарылуы: n = 0 болғанда тоқтау керек, яғни "n <> 0" болғанша орындай беру керек.

• Алгоритм

• басы

• count

• соңы

• жоқ

• иә

• n <> 0?

• count := 0;

• count := count + 1;
• n := n div 10;

• цифрлардың санаушысын нөлге теңестіру

• енгізу n

• “n <> 0“ болғанша орындай беру

• Программа

• program qq;
• var n, count: integer;
• begin
• writeln(’Бүтін сан енгіз’);
• read(n);
• count := 0;
• while n <> 0 do begin
• count := count + 1;
• n := n div 10;
• end;
• writeln( ’cанында’,count, ’цифр табылды’);
• end.

• while n <> 0 do begin
• count := count + 1;
• n := n div 10;
• end;

• , n1: integer;

• n1 := n;

• n1,

• "n <> 0“ болғанша орындай беру

• Шартты цикл

• while <шарт> do begin
• {цикл денесі}
• end;

• Ерекшеліктері:
• күрделі шарттарды қолдануға болады:
• егер цикл денесінде бір ғана оператор болса, begin мен end сөздерін жазбай кетуге болады:

• while (a
• {цикл денесі}
• end;

• while a < b do
• a := a + 1;

• Шартты цикл

• Ерекшеліктері:
• циклге кірген сайын шарт есептеліп отырады
• егер шарт циклге кіруде жалған болса, цикл бірде-бір рет орындалмайды
• егер шарт түбінде жалған болмайтын болса, программаның жұмысы дағдарысқа ұшырайды (тоқтаусыз орындала береді)

• a := 4; b := 6;
• while a > b do
• a := a – b;

• a := 4; b := 6;
• while a < b do
• d := a + b;

• Цикл неше рет орындалған?

• a := 4; b := 6;
• while a < b do a := a + 1;

• 2 рет
• a = 6

• a := 4; b := 6;
• while a < b do a := a + b;

• 1 рет
• a = 10

• a := 4; b := 6;
• while a > b do a := a + 1;

• 0 рет
• a = 4

• a := 4; b := 6;
• while a < b do b := a - b;

• 1 рет b = -2

• a := 4; b := 6;
• while a < b do a := a - 1;

• дағдарысқа ұшырау

• For-ны while-ға ауыстыру және керісінше

• for i:=1 to 10 do begin
• {цикл денесі}
• end;

• i := 1;
• while i <= 10 do begin
• {цикл денесі}
• i := i + 1;
• end;

• for i:=a downto b do
• begin
• {цикл денесі}
• end;

• i := a;
• while i >= b do begin
• {цикл денесі}
• i := i - 1;
• end;

• while-ды for-ға , циклдегі қадамдар саны алдын ала белгілі болған жағдайда ғана ауыстыруға болады.

• for-ны while –ауыстыруға қашанда болады.

• Тапсырмалар

• "4": Бүтін сан енгізіп, ондағы цифрлардың қосындысын табу.
• Мысал:
• Бүтін сан енгіз:
• 1234
• 1234 санындағы цифрлардың қосындысы 10-ға тең.
• "5": Бүтін сан енгізіп, оның жазылуында бірдей цифрларлардың бар-жоғын анықтау.
• Мысал:
• Бүтін сан енгіз: Бүтін сан енгіз:
• 1234 1224
• Жоқ. Бар.

• Тізбектер

• Мысалдар:
• 1, 2, 3, 4, 5, …
• 1, 2, 4, 7, 11, 16, …
• 1, 2, 4, 8, 16, 32, …

• an = n

• a1 = 1, an+1 = an+1

• a1 = 1, an+1 = an + n

• an = 2n-1

• a1 = 1, an+1 = 2an

• b1 = 1, bn+1 = bn+1

• c1 = 2, cn+1 = 2cn

• Тізбектер

• Есеп: модулі бойынша 0,001-ден асып түсетін
• тізбектегі барлық элементтердің қосындысын табу:

• Тізбек элементтері (№2-ден бастап ):

n	1	2	3	4	5	...
b	1	2	3	4	5	...
c	2	4	8	16	32	...
z	-1	1	-1	1	-1	...

• b := b+1;

• c := 2*c;

• z := -z;

• Алгоритм

• басы

• S

• соңы

• жоқ

• иә

• |a| > 0.001?

• S := S + a;

• S := 0; b := 1; c := 2; z := -1; a := 1;

• бастапқы мәндер

• a := z*b/c;
• b := b + 1; c := 2*c; z := -z;

• бірінші элемент

• a := 1;

• S := 0;

• жаңа элемент

• өзгеріс

• Қайта қою керек пе?

• ?

• Программа

• program qq;
• var b, c, z: integer;
• S, a: real;
• begin
• S := 0; z := -1;
• b := 1; c := 2; a := 1;
• while abs(a) > 0.001 do begin
• S := S + a;
• a := z * b / c;
• z := - z;
• b := b + 1;
• c := c * 2;
• end;
• writeln('S =', S:10:3);
• end.

• z := - z;
• b := b + 1;
• c := c * 2;

• келесі қосылғышқа өту

• S := 0; z := -1;
• b := 1; c := 2; a := 1;

• бастапқы мәндер

• қосындының артуы

• тізбек элементін есепке алу

• Тапсырмалар

• "4": Тізбектегі элементтердің қосындысын 0,001 дәлдікпен табу :
• Жауап:
• S = 1.157
• "5": Тізбектегі элементтердің қосындысын 0,001 дәлдікпен табу :
• Жауап:
• S = 1.220

• Соңғышартты цикл

• Есеп: Бүтін оң сан енгізіп(<2000000), ондағы цифрлардың санын анықтау.
• Мәселе: Теріс санның немесе нөлдің енгізілмеуін қалай қадағалауға болады?
• Шығарылуы: Егер бұрыс сан енгізілсе,берілгендерді енгізу үшін кері оралу (цикл!).
• Ерекшелігі: Цикл денесі кемінде бір рет орындалады. => шартын тексеруді циклдың соңында орындау керек. (соңғышартты цикл).

• Соңғышартты цикл – шарттың тексерілуі циклдың соңында орындалатын цикл түрін айтады.

• Соңғышартты цикл: алгоритм

• басы

• соңы

• иә

• жоқ

• n > 0?

• цикл денесі

• ШЫҒУДЫҢ шарты

• «типтік процесс» блогі

• енгізу n

• негізгі алгоритм

• Программа

• program qq;
• var n: integer;
• begin
• repeat
• writeln('Введите положительное число');
• read(n);
• until n > 0;
• ... { негізгі алгоритм }
• end.

• repeat
• writeln(‘Оң сан енгіз');
• read(n);
• until n > 0;

• until n > 0;

• ШЫҒУДЫҢ шарты

• Ерекшеліктері:
• цикл денесі кемінде бір рет орындалады
• until ("…болмайынша") сөзінен кейін циклдан ШЫҒУДЫҢ шарты қойылады

• Цикл неше рет орындалған?

• a := 4; b := 6;
• repeat a := a + 1; until a > b;

• 3 рет
• a = 7

• a := 4; b := 6;
• repeat a := a + b; until a > b;

• 1 рет
• a = 10

• a := 4; b := 6;
• repeat a := a + b; until a < b;

• Мүдіріп қалу

• a := 4; b := 6;
• repeat b := a - b; until a < b;

• 2 рет
• b = 6

• a := 4; b := 6;
• repeat a := a + 2; until a < b;

• Мүдіріп қалу

• Тапсырмалар (бұрыс енгізуден қорғау)

• "4": Натурал сан енгізіп, сол сандағы цифрлардың қосындысы 10-ға тең екендігінің дұрыстығын анықтау.
• Мысал:
• >= 0 сан енгіз: >= 0 сан енгіз:
• -234 1233
• Оң сан енгізу керек. Жоқ
• >= 0 сан енгіз:
• 1234
• Иә
• "5": Натурал сан енгізіп,қандай цифрлардың бірнеше рет кездесетіндігін анықтау.
• Мысал:
• >= 0 сан енгіз: >= 0 сан енгіз:
• 2323 1234
• 2, 3 қайталанады Қайталану жоқ.

жүктеу 3,57 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: