60
Үнемдеу мекемеде деректер қорын жүргізетін диспетчерлер санын азайту
арқасында болады. Бағдарламаны енгізер алдында мекемеде 7 диспеччер
болған, бағдарлама енгізгеннен кейін 2 диспечерге азайды. Одан басқа
мекемеде 5 қосымша жұмысшылар бар. Диспетчер ЕА 55000 теңге. Деректер
қорын қолмен барысында еңбектің жылдық төлем қоры:
С
дисп
=55000*2*12=1320000 теңге.
Әлеуметтік салыққа жұмсалатын аударымдар (ҚР да әлеуметтік салық
мөлшері 11% жұмысшы еңбегіне төленетін ақша қорынан, ҚР Салық Кодексі)
СС=(1320000-1320000*0,1)*0,11=120600 теңге
Қамтаманы қолданысқа енгізгеннен кейін мекеме жылына 1200000 теңге
үнемдейді.
К е с т е 6.5 – Кәсіпорынның жылдық бірмезгілдегі шығындарын есептеу
нәтижесі
Шығындар түрлері
Сомма, теңге
Еңбекке төленетін қор
1320000
Әлеуметтік салыққа аударымдар
120600
Қорытынды:
1200000
6.7 Ақшалай құралдардың қозғалысы
К е с т е 6.8– Ақшалай тәсілдердің қозғалысы, теңге
Аты
Жыл
2014
2015
2016
Бірмезгілдік
шығындар
1666391
Операциялық
кәсіпкерлікте
н пайда
1200000
1200000
Дисконттау
коэффициенті
(21%
мөлшерінде)
1
0,826
0,683
К т 6.8-нің оңы
Аты
Жыл
61
2014
2015
2016
Таза
дисконтталға
н табыс (ТДТ)
-1666391
991735,5
819616,1
ТДТ өспелі
нәтижесімен
-1666391
-674655,5
144961,1
Таза дисконтталған табыс (ТДТ) = Таза табыс* Дисконттау коэффициенті (6.23)
ТДТ
1
= 1200000*0.826=991735,5 теңге
ТДТ
2
=1200000*0,683 = 819616,1 теңге
6.8 Экономикалық тиімділікті есептеу
6.8.1 Таза ағымдағы құндылықты есептеу (Nеt present value, NPV)
Шығындары бірмезгілде тек жобаның басында күрделі салымдар (С
0
)
ретінде іске асатын жобалар үшін NPV (6.24) формуламен есептеледі:
(6.24)
мұндағы B
i
–i-ші жылдағы жобадан алынатын пайда;
r – дисконттеу мөлшері
NPV(21%)=
(
( )
( )
) тг >0
сондықтан ұсынылып отырған жоба табысты.Сол себебтен жобаны қажет
және жобаны талдау мен оған баға беруді жалғастыру керек.
6.8.2 Пайда индексін есептеу (Profitability index, PI)
PI жобаның салыстырмалы пайдасын көрсетеді. Бұл көрсеткіш келесі
(6.25) формуламен есептеледі:
(6.25)
PI = (
/1666391) = 1,09%
62
6.8.3 Табыстың ішкі нормасын есептеу (Internal rate of return, IRR)
Табыстың ішкі нормасы (ТІН немесе IRR) r пайыздық мөлшерінің мәні
болып табылады, мұндағы NPV = 0. Бұл нүктеде r
*
қосылған шығындардың
дисконтталған ағыны қосылған дисконтталған табыс ағындарына тең.
(6.26)
r
b
=30 %: PV
1
= 1200000 / (1 + 0,3) = 923076,9 теңге,
PV
2
= 1200000 / (1 + 0,3)
2
= 710059,2 теңге,
NPV(30%) = (923076,9 +710059,2) -1200000= -33254,5теңге
NPV(21%) = 144961,1 теңге,
NPV(30%) = -33254,5 теңге,
IRR =
( )
( ) ( )
( )
( )
( )
Табыстың ішкі нормасы сурет 6.2-де көрсетілген:
Сурет-6.2 - Іріктеу әдісі арқылы IRR табу
6.8.4 Өтімділік периодын есептеу (Payback period, PBP)
-60000
-40000
-20000
0
20000
40000
60000
80000
100000
120000
140000
160000
20
22
24
26
28
30
32
NVP1
63
Өтімділік периоды мына формуламен есептеледі:
T
ок
= t+
∑
(6.27)
мұндағы:
С
0
– жоба басындағы салым;
B
i
–i-ші жылдағы жобадан алынатын пайда.
Сонда біздің өтімділік периодымыз:
T
ок
= 1 +
= 1жыл 10 ай.
Бұл жобаның өтімділік периоды 1 жыл 10 айға тең, яғни жобамыз осы
уақытта өз-өзін ақтайды.