Құрылыс алаңында көптеген материалдар (кірпіш, құм) ашық жерде сақталады. Ұзақ
уақыт бойы ашық жерде сақталса, метеорологиялық жағдайлардың əсерінен сапасының
төмендеуіне байланысты олардың тұтыну құны кемиді. Осы материалдар бір ай ішінде
қолдануға құжатсыз беріледі. Олардың нақты шығынын есепте дұрыс көрсету үшін ай сайын
инвентарлық есептеу жүргізу керек. Бұл ай сайынғы материалдардың шығынын анықтау
жəне табиғи шығынды шығыстау үшін қосымша еңбек уақытын талап етеді.
Кейде құрылыс-монтаж жұмысы күрделі жағдайларда: көлік жете алмайтын жерде
жұмыс істеп тұрған кəсіпорынның аумағында, электр құрылғыларының желілеріне жақын
орындарда жүргізіледі.
Құрылыс өндірісі басқа да өндіріс түрлерімен байланыстарының күрделілігімен де
ерекшеленеді. Құрылыс алаңдарында бір мезгілде жалпы құрылыстар, мамандандырылған
жəне де басқа жұмыстар жүргізілуі мүмкін. өндірістің технологиялық процесі бас мердігерлік
құрылыс кəсіпорынының басшылығымен жүргізіледі. Ол тапсырыс берушімен барлық
жұмысты орындауға келісім-шартқа отырып, құрылыс-монтаж жұмыстарын жүргізу үшін
басқа мамандандырылған кəсіпорындармен келіседі, бұл субмердігерлік деп аталады.
Құрылыста тапсырыс берушінің, бас мердігердің жəне субмердігердің қатысуы олардың
өзара қарым-қатынастарының күрделі жүйесінің қалыптасуына əкеледі, ол бухгалтерлік есеп
жүргізуде дұрыс, əрі жүйеленіп көрсетілуі тиіс.
Құрылыс өндірісіндегі нысандардың жұмыс түріне қарай бағалануы бухгалтерлік есеп
ұйымдастыруда біраз қиындық тудырады, бұл нормативті құжаттарды құру процесі мен оны
қолдануды күрделендіруге əкеліп соғады. Дегенмен, дұрыс ұйымдастырылған, бүгінгі күннің
талабына сай орындалған есеп жүйесі, яғни автоматтандырылған немесе компьютерленген
жүйе кез келген құрылыс нысанының нақты бағасын анықтай алады.
Құрылыс саласының өндірістік ерекшелігіне сəйкес бухгалтерлік есепті ұйымдастыру.
Өндіріс саласы ретінде оның технологиялық ерекшелігін қарастыру. Соған сəйкес
бухгалтерлік есе,птің міндетін жəне мақсатын анықтау. Құрылыс кəсіпорындарының түрлері,
олардың ерекшеліктері. экономикалық көрсеткіштерін қарастыру. Құрылыс өндірісінің
дайын өніміне түсінік жəне оны бағалау. Құрылыс кəсіпорындарының нақты өндірістік
ерекшелігіне сəйкес бухгалтерлік есебін ұйымдастыру. Бас мердігерлермен есеп айырысу.
Қосалқы мердегерлермен бас мердігерлер арасындағы есеп айырысуды қарсатыру.
1.2.Құрылыстағы қызметті лицензиялау
Құрылыстық қызмет белгілі бір орындаушының дайындығын талап ететіндіктен
лицензиялануы қажет, онсыз белгіленген тұтынушылық сапалы құрылыс өнімін құру мүмкін
емес. Сондықтан да құрылыс өндірісімен айналысқысы келетін барлық шаруашылыққа
құрылыс жұмыстарын жүргізу олардың қызметінің негізгі түрі болады немесе құрылыстан
басқа да қызмет түрлерімен паралельді түрде шаруашылық əдіспен жүргізілетін жұмыстарын
жүзеге асыруға құқық беретін лицензия алуы қажет. Жұмыс жүргізетін құрылыс
кəсіпорындары жыл сайын лицензияларын жаңалап, қайта тіркеуден өткізуі қажет.
Қазақстанда архитектуралық-құрылыс жұмыстарын жүргізуді лицензиялау төмендегі
заң актілерінің негізінде жүзеге асырылады:
1)
17.04.95 жылғы № 2200 «Қазақстан Республикасының Лицензиялау туралы
заңы»;
2)
16.07.01 жылғы № 242-2 «Қазақстан Республикасының Архитектура, сəулет-
құрылыс қызметі жөніндегі заңы».
Лицензия алу үшін (қайта тіркелу үшін) кəсіпорындар лицензиялаудың қалалық
орталығына келесі құжаттарды беруі қажет:
-
техникалық аудитті жүзеге асыруға өкілетті кəсіпорынға лицензияны рəсімдеу
(қайта рəсімдеу) мақсатымен аудит жүргізуді сұрау хаты;
-
лицензиялаудың қалалық орталығына өтініш;
-
кəсіпорында ұйымдастыру туралы бекітілген құжат немесе тіркелген жарғы;
-
тіркеу карточкасының көшірмесі;
-
Əділет министрлігінде заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу туралы куəлігінің
көшірмесі;
-
Лицензия сұралып отырған жүзеге асырылатын құрылыс-монтаждық жұмыс
түрлерінің тізімі (Қазақстан Республикасындағы архитектуралық-құрылыстық қызметті
лицензиялау бойынша құрылыстағы қызмет пен жұмыс классификаторына сəйкес);
-
Салынып жатқан, реконструкцияланатын жəне (немесе) жоспарланатын
нысандардың тізімі, олардың мекен-жайы жəне қуаты. өткізілетін (жоспарланған) жөндеу
жұмыстарының тізімі;
-
Алдыңғы жылы орындалған əртүрлі құрылыс-монтаждық жұмыстардың көлемі;
-
Мамандардың біліктілік құрамы немесе оларды тарту мүмкіндігі туралы
ақпараттар;
-
өндірістік база туралы мəлімет;
-
техникалық қамсыздандыру туралы мəлімет;
-
сейсмикалық жағдайы бойынша куəлік;
-
сапаны бақылау;
-
жұмыс өндірісінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесі;
-
эксперттердің қорытындысы.
Жоғарыда аталған құжаттардың формаларына келетін болсақ, оны төмендегідей
үлгіден көруге болады, мысалы: архитекторлық-құрылыс қызметі саласындағы лицензия
сұралатын қызмет түрлерінің тізімі:
1-кесте
Жұмыс түрлерінің тізімі бойынша
Жұмыс түрлерінің аттары
ҚР
министрлігінің
бекітуі
бойынша № 1 қосымша
Құрылыстағы жұмыс жəне қызмет
түрлерінің классификациясы бойынша аттары
ҚР министрлігінің бекітуі бойынша
1.
Гидротехникалық
құрал-
жабдықты, ғимараттарды, шектеуші жəне
негізгі құрылымдарды тұрғызу
2.
Бөлімше бойынша қызмет
3.
Ішкі инженерлік желілерді
құрастыру жұмыстары
1.1.
Темірбетондық
құрама
құрылымдарды монтаждау;
1.2.
Темірбетондық жəне біркелкі
бетондық құрылымдар;
1.3.
Кесектен, тастан жəне блоктан
қалау;
1.4.
Металдық
құрылымдарды
орнату;
1.5.
Ағаш
құрылымдарды
жəне
өнімдерді орнату;
1.6.
Терезелеу.
Сылақ жұмыстары;
Едендерді орнату;
Көркемдеу жұмыстары;
Бояу жəне ақтау жұмыстары;
Жабыстыру жұмыстары.
Ішкі электрмен қамту желілерінің тығыны;
Ішкі сумен қамту желілерінің тығыны;
Ішкі канализациялық желілер тығыны;
Ішкі жылу желілерінің тығыны;
Санитарлық-механикалық
құрылғыларды
Достарыңызбен бөлісу: |
