Коммерциялық емес акционерлік қоғам электртехникалық материалдар және өнімдер



жүктеу 1,14 Mb.
Pdf просмотр
бет21/35
Дата13.09.2023
өлшемі1,14 Mb.
#43363
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   35
Электр техникалық материалдарды,

 
8 Дәріс №8. Жартылай өткізгіштер 
Дәріс мазмұны:
- жартылай өткізгіштердің өткізгіштігінің физикалық негіздері; 
-қарапайым және күрделі жартылай өткізгіштер, оларды қолдану 
облыстары. 
Дәріс мақсаты:
- жартылай өткізгіштердің электр өткізгіштік түрлерінің физикалық 
мәнін және оның әртүрлі факторларға тәуелділігін түсіндіру; 

жартылай 
өткізгіштердің 
қасиетін 
зерделеу 
және 
электр 
энергетикасында олардың қолданылу облысы.
 
 
8.1 Жартылай өткізгіш материалдар 
Бөлме температурасында меншікті кедергісі 10
-6
- 10
9
Ом.м құрайтын 
жартылай өткізгіштер, материалдар мен диэлектриктердің арасында орын 
алады. Жартылай өткізгіштердің меншікті кедергісі сыртқы факторларға, 
түріне және құрамындағы қоспалардың мөлшеріне, тәуелді. Жартылай 
өткізгіштердің меншікті кедергісінің температуралық коэффиценті теріс, ал 
меншікті өткізгіштігі оң. 


34 
8.1 сурет - а-материалдары мен б-жартылай өткізгіштерінің γ=φ(Т) ге 
тәуелділігі. 
Жартылай өткізгіштерге химиялық элементтер тізбегі жатады 
(
жай 
жартылай өткізгіштер): германий Ge, кремний Si, селен Se, бор В, көміртегі С, 
фосфор Р, мышьяк As, сурьма Sb, сера S, теллур Те, қалайы Sn, йод I.
Күрделі жартылай өткізгіштер бинарлы қосылған А В (GaP, GaAs, 
және басқалары) бастап, А
В дейін ( 
), үш қосынды А В В
(
CuSbS
2
және басқалары) бастап, А
IV 
B

B
VI 
(PbBiSe
2
және басқалары) 
дейін, қатты ерітінді: GeSi; GaAs 
1-x
P
x
, және басқалары.
Көп фазалы жартылай өткізгіштерге кремнидің карбиді, графит, арнайы 
керамикалық немесе басқа байланыс (тирит, силит және т.б.), қазіргі уақытта 
шынытәрізді және сұйық жартылай өткізгіш жасалуда. Жартлай 
өткізгіштердің ерекше қасиеттеріне орай, техникалық кең қолданылуы әр 
түрлі аспаптардың – жартылай диод, транзисторлар, тиристорлар, 
фотодиодтар, фототранзисторлар, светодиодтар, жартылай өткізгішті 
лазерлер, қысым датчиктерін, магнитті өрістерді, температура, сәулелену, 
және т.б. жасалуында қолданылады. Жартылай өткізгішті электроника, 
электрондық жабдықтардың микроминиатюр-изациясына жол ашты. 
Жартылай өткізгіштерден жасалған аспаптар бір қатар артылықшылықтары 
бар: ұзақ мерзімді қызметі, көлемі және салмағы аздығы, констукцияның 
оңайлығы және сенімділігі, механикалық беріктігі үлкен жар-тылай өткізгішті 
аспаптар, қыздыру тізбектерінің жоқтығы, төмен қуатты қолданылуы және 
инерциялығының аздығы. Көп мөлшерде өндіргенде олар экономикалы 
орынды.

жүктеу 1,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   35




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау