Аширбаев и. Е., Кокаев б. К



жүктеу 2,39 Mb.
Pdf просмотр
бет21/99
Дата04.09.2023
өлшемі2,39 Mb.
#43231
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   99
Фармакология кітап

Зарарсыздандыру. 
Зарарсыздандыру микроорганизмдерді және 
олардың спораларын өлтіру үшін қолданады. Зарарсыздандыру тәсілін 
таңдау зарарсыздандырылатын заттардың қасиеттеріне байланысты. 
Зарарсыздандырудың мынадай тәсілдері қолданылады: 
1)
жалынмен күйдіру; 
2)
кептіргіш шкафта 160-170°С температурада 1 сағат бойы қыздыру: 
3)
30 минут бойы суда қайнату; 
4)
100°
С температурада бумен 1 сағат бойы залалсыздандыру; 
5) 
тиндализоция 100 °С температурада 3-4 рет әрбір 24 сағат саиын стерилдеу
6)
автоклавта ½ - 1 атмосфера қысымымен қыздыру:
7)
дәрілік заттарды асептикалық жолмен даярлау: еріткішті сүртпе май 
негізін, құралдар мен ыдысты бөлек зарарсыздандырады, дәрілік заттарды 
асептика жолымен өлшеп, оларды зарарсыздандырылған еріткіш құйылған 
ыдыста ерітеді немесе зарарсыздандырылған негізбен араластырады.
Тазалап жуғаннан кейін шөлмек ыдысты алдын ала тұз қышқылының 
2% 
жылы ерітіндісімен жуып, бейтарап реакцияға дейін сумен шаяды, сондан 
кейін кептіріп зарарсыздандырады. 
Металдан жасалған құралдарды, шөлмек пен фарфорды: жалынмен 
күйдіру, кептіргіш шкафта 160-170°С 1 сағат бойы қыздыру, 30 минут бойы 
суда қайнату, автоклавтвта ½ -1 атм. қысымымен немесе су буымен 110-
120°
С 15-20 минут бойы қыздыру тәсілдерінің біреуімен зарарсыздандырады. 
Зарарсыздандырылған сұйықтар құйылатын ыдысты тығындармен (мақтадан, 
щөлмектен жасалған) бірге екінші тәсіл бойынша, ал қабық пен резеңкеден 
жасалған тығындарды соңғы тәсіл бойынша зарарсыздандырады. 
Каучукті қыздырғанда өзгермейтін дәрілік заттардың ерітінділері 
немесе олардың ерітінділерін және құрамында ұщқыш заттар кездесетін 
ерітінділерді мықтап жабылған ыдыста 100°С бір сағат бойы ½ -1 
атм
қысымымен су буында 110- 120°С 15-20 минут бойы зарарсыздандыруға 
болады. 
Мақтаны, дәкені, лигатурлық жібекті кетгутсіз және сүзгіш қағазды 
автоклавта ½ -1 
атм
қысымымен су буында 110-120°С 15-20 минут бойы 
қыздырып зарарсыздандырады. 
Қызуға шыдайтын ұнтақтарды кептіргіш шкафта 160-170°С 1 сағат 
бойы зарарсыздандырады. 
Зарарсыздандыру нәтижесінде езінділердің, сүртпе майлардың және 
пасталардың біркелкі қалпы бұзылатын болса, тек еріткіштерді немесе 
олардың негіздерін ғана зарарсыздандырады, ал дәрілік зат түрлері (сүртпе 
май, паста, суспензия) асептика жолымен даярланады. 
Ерітінділерді зарарсыздандыру жұмысын ауасы таза бөлмеде жүргізу 
керек. Бұл жұмысты орындайтын адамдар қолдарын сабындап жуып, 
зарарсыздандыратын ерітінділердің біреуімен зарарсыздандыруы және 
жұмыс уақытында зарарсыздандырылған халат және арнайы бас киім киіп, 
көзден басқа жерлерінің бәрін жабуы керек. Зарарсыздандырылған 
ерітінділер даярлау үшін қолданылатын ыдыстар мен аспаптарда 
зарарсыздандырылған болуы қажет. 


31 
Егер қыздырған кезде тез ажырайтын заттардан зарарсыздандырылған 
дәрілік зат түрлерін шұғыл жасау керек болса, онда препаратты асептика 
жолымен 0,5 пайыз фенол немесе 0,3 пайыз трикрезол қосып немесе 
хлорэтанның қанық ерітіндісіне араластырып даярлайды. Сондан кейін 
мықтап тығындалған шөлмек ыдысқа құйып, ондай дәрілік заттарды салқын 
суға салып 80°С 30 минут қыздырады. 
Мұндай зарарсыздандыру тәсілін кез келген ветеринарлық дәріханада 
су моншасында немесе кастрюлде қайнату жолымен іске асыра алады; 
қайнатқан кезде сынбау үшін шөлмектің түбіне мақта салу керек. Қайнаған 
кезде ерітінді құйылған шыны немесе шөлмек ыдыстың немесе құмыраның 
ішіне су кірместей етіп су моншасын, (кастрюлді) суға толтырады; 
ерітіндінің ыдыстағы жиегі су моншасыныңдағы немесе кастрюлдегі су 
жиегінен жоғары болмауы керек, ол үшін осыған сәйкес ыдыс таңдап 
алынады. 
Ампулаға құйылған официналдық ерітінділер:
1) Solutio Acidi ascorbinici 10% in ampullis - 
ампулаға аскорбин қышқылының 
10% 
ерітіндісі,
2) Solutio Adrenalini hydrochlorici in ampullis – 
адреналиннің ампулаға 
құйылған 0,1% ерітіндісі,
3) Solutio Atropini sulfurici 0.1% in ampullis - 
атропин сульфатының ампулаға 
құйылған 0,1% ерітіндісі,
4) Solutio Camphorae oleosa 10% seu 20% in ampullis - 
камфораның ампулаға 
құйылған 10% немес 20% майлы ерітіндісі,
5) Solutio Chinini hydrochlorici 50% in ampullis - 
қос тұз қышқылы хининнің 
ампулаға құйылған 50% ерітіндісі,
6) Solutio Coffeini natrio-benzoici 10% seu 20% in ampullis - 
натрий кофеин 
бензоатының ампулаға құйылған 10% ерітіндісі,
8) Solutio Corazoli 10% in ampulli s- 
коразолдың ампулаға құйылған 10% 
ерітіндісі,
9) Solutio 
Еphedrini hydrochlorici 5% in ampullis - тұз қышқылды эфедриннің 
ампулаға құйылған 5% ерітіндісі,
10) Solutio Glucosi 10%, 25%, 40% in ampullis - 
глюкозаның ампулаға 
құйылған 10%, 25%, 40% ерітіндісі,
11) Solutio Hydrogenii reroxydati concentrata – 
сутегі қышқылының 
концентрациялы ерітіндісі,
12) Solutio Hydrogenii peroxydati diluta – 
сутегі қышқылының сұйытылған 
ерітіндісі,
13) Solutio Lobelini hydrochlorici 1% in ampullis - 
тұз қышқылды лобелиннің 
ампулаға құйылған 1% ерітіндісі,
14) Solutio Magnesii sulfurici 5% in ampullis - 
магний сульфатының ампулаға 
құйылған 5% ерітіндісі,
15) Solutio Morphini hydrochlorici 1% in ampullis - 
тұз қышқылды морфиннің 
ампулаға құйылған 1% ерітіндісі,
16) Solutio Natrii chlorati isotonica in ampullis - 
изотоникалық натрий 
хлоридінің ампулаға құйылған ерітіндісі,


32 
17) Solutio Natrii thyosulfurosi 30% in 
аmpullis – натрий тиосульфатының 
ампулаға құйылған 30% ерітіндісі,
18) Solutio Natrii nitrosi 1% in ampullis - 
натрий нитратының ампуладағы 
ерітіндісі,
19) Solutio Novocaini 0,5 %, 1% et 2% in ampullis - 
новокаинның ампулаға 
құйылған 0,5 %, 1% және 2% ерітіндісі,
20) Solutio Omnoponi 1% et 2% in ampullis - 
омнопонның ампулаға құйылған 
1% және 2% ерітіндісі,
21) Solutio Scopolamini hydrobomici 0,05% in ampullis - 
тұз қышқылды 
скополаминнің ампулаға құйылған 0,05% ерітіндісі,
22) Solutio Strychnini nitrici 0,1% in ampullis- 
стрихнин нитритінің ампулаға 
құйылған 0,1% ерітіндісі,
23) Solutio Thiamini bromati (Vitamini B) in ampullis 0,6, 0,36 aut 0,34- 
тиаминбромидінің 
(В витаминінің) ампулаға құйылған 0,6, 0,36 немесе 0,34 ерітіндісі,
24) Solutio Urotropini 40% in ampullis- 
уротропиннің ампулаға құйылған 40% 
ерітіндісі. 
Еріткіште екі және одан да көп заттарды еріту арқылы немесе бірнеше 
сұйық препараттарды араластыру арқылы алынатын сұйық дәрілік зат түрі. 
Микстуралардың тұнық және шөгіп тұнатын (mixtura agitanda) түрлері бар. 
Микстуралар сулы ерітінділерді спиртті тұндырмалар мен сірінділерге 
араластыру арқылы алынады. Шөгіп тұнатын микстуралар ерімейтін 
(өсімдіктерден алынған) немесе нашар еритін (минералдық) ұнтақтарды суға 
араластырғанда пайда болады. Тұнған дәрілерді сұйықпен араластыру үшін 
оларды қолданар алдын да жақсылап шайқау керек. Әрине, мұндай 
микстураларды құрайтын заттарды дәл мөлшерлеу өте қиын; сондықтан 
заттардың ең жоғарғы дозалары немесе А мен Б тобына жататын заттар. 
Мұндай микстуралық формада әдетте тағайындалмайды. Микстуралар үшін 
еріткіш ретінде көбінесе су қолданылады. 
Тұнық микстураларды ішке тағайындауға болады. Ал шөгіндсі бар 
микстуралар көбінесе ішке және сыртқа қолданса болады. 
Микстуралар алу үшін әдетте күрделі рецепт жазылады; оларды
M. D.S
. формуласымен аяқтайды.
Рецепт үлгісі:
Rp.: Cocaini hydrochlorici 0,1 
Solutionis Adrenalini hydrochloric 1 : 1 000 - gtts X 
Zinci sulfurici 0,05 
Acidi borici 0,3 
Aquae destillatae 10,0
M. D. S. 2-4 
тамшыдан жылқының көзіне 

жүктеу 2,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   99




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау