Поэмаларының саны үшеу. Олар «Масғұт», «Ескендір», «Әзім әңгімесі»

Абай Құнанбайұлының поэмалары
"Масғұт" поэмасы

Абай поэмаларының саны – үшеу. Олар «Масғұт»,
«Ескендір», «Әзім әңгімесі» – аяқталмаған поэма.
Ақынның бұл үш поэмасының үшеуі де өзінің
туып-өскен қазақ ортасын, олардың тұрмысын,
болмысын суреттейтін шығарма емес. Үшеуі де
шығыстық дастан-аңыздардан немесе ертегілік
тақырыптардан алынған сюжеттерден құралған.
Көлемі аз, оқиға сюжеті шағын, Абайдың осы
поэмаларының негізгі идеясы мен мақсаты
ұстаздық тәрбиелік ойларға арналғанын
байқаймыз. Қоғам өмірін жан-жақты кең
қамтитын роман-поэмаларға немесе шытырман
оқиғалы қызық тартысқа құрылған романтикалық
поэма жанрына Абай көп қызықпаған секілді.

Поэманың уақиғасы, тақырыбы шығыс халықтарының
аңызынан алынғаны байқалады. И.С.Тургеневтің «Восточная
легенда» атты қысқа әңгімесі мен «Масғұт» поэмасының
бірінші бөлімінің сюжеті басынан аяғына дейін айна-қатесіз
бірін-бірі қайталайды. Екеуінде де оқиға шығыс елдерінің
бірінде, дәлірек айтсақ, Бағдад қаласында өтеді. Поэмада
Абай араб халқының, оның тіршілігін нақты детальдармен
кең қамтып суреттеуді мақсат етпеген. Поэма желісі
бойынша басты кейіпкердің аты – Масғұт. Ешқандай ерекше
қасиеті жоқ, қарапайым халық арасынан шыққан адам.
Тіршілік ететін шаһары – Бағдад. Заманы – Һарон Рашид
Халифаның тұсы. Кейін Масғұтқа кездесетін қария мұсылман
аңыздарындағы Қызыр, қазақша Қыдыр ата. Халық
түсінігіндегі Қыдыр ата кейде-кейде бағы жанған
адамдардың көзіне көрініп, оларға бақ-дәулет үйлестіруші
адам. Адамдардың көзіне әр жағдайда әр түрлі болып
көрінетін Қыдыр ата поэмада Масғұтқа жәбір көріп таяқ

Поэманың түпкі идеясы –
Арабстанда болған оқиғаны айту
емес, Арабстандағы оқиға
арқылы, ақын өзі өмір сүріп
отырған қазақ қоғамына ой
тастай отырып, «Көп айтса көнді,
жұрт айтса болды», - дейтін емес,
жеке тұлға ретінде өзіндік ойы
бар, пікірі бар адам тәрбиелеу.

Zoho Show
Загрузите Zoho Show из Play Store 
https://zoho.to/cy7
для создания привлекательных
презентаций
Презентация без названия.pdf
(Этот файл PDF сгенерирован в Zoho Show)