Стоматолог назарына.
Жер бетінде ең тараған дҿңгелек қҧрттар (бҿсірлер
(аскарида), острицалар, трихенеллдер, власоглавтар), лента тҽріздес қҧрттар (шошқа, ҿгіз
жҽне мыржық таспақҧрттар, жалпақ таспақҧрттар, эхинококктар), сорушылар (бауыр жҽне
мысық описторхисі). Жоғары деңгейде тарауын жҽне инвазивтігін, ҽсіресе аскаридоз бен
энтеробиоздың, ескере отырып, ҧйымдастырылған мекемелерге (ауруханалар, бҿбектер
ҥйі, балалар бақшасы) қабылдау кезінде міндетті тҥрде зерттеулер жҥргізіледі.
21. Д ДҦ «БАЛАЛ ЫҚ ШАҚ АУР УЛ АРЫН ИНТЕГ РАЦ ИЯЛАП
ЖҤРГІЗУ» БАҒДАРЛАМАСЫ
1970 жылдардан бастап 5 жасқа дейінгі балалар ҿлімі кҿрсеткіші шамамен 1/3
бҿлігіне азайды. Бірақ ҿлім кҿрсеткішінің тҿмендеуі барлық елде бірдей емес. Кейбір елде
балалар ҿлімі кҿрсеткіші ҿсіп келе жатса, 50- ден астам елде 1998 жылы 1000 тірі туған
нҽрестеге шаққанда 100 ҿлім тіркелді. Дамып келе жатқан мемлекеттерде, бір жылда 5
жасқа толмай 10 миллион бала ҿледі, оның кҿбі бір жасқа толмаған балалар. Он баланың
жетеуі жедел респираторлы аурудан (пневмониядан), диареядан, қызылшадан, маляриядан
немесе қоректенуі бҧзылыстарынан жҽне осы себептердің қосарлануынан ҿледі. 1996
жылы жҥргізілген талдаулар, егер олармен кҥресті тиісті жолға қоймаса, осы аурулар 2020
жылға дейін балалар ҿлімі себебі болып қала беретінін кҿрсетті. Қалай болғанда да,
балалар ҿлімінің 3/4 бҿлігі осы бес жағдайдың біріне байланысты болып келеді.
Дамып келе жатқан мемлекеттерде балалар ҿлімінің негізгі бҿлігі осы бес ауруға
байланысты болғандықтан ғана «Балалық шақ ауруларын интеграциялап жҥргізу» бағдар-
ламасы енгізіліп отырған жоқ. Одан теңде жатыр. Кҿп жағдайда науқас балаларда бірнеше
ауруларда байқалатыни клиникалық белгілер мен синдромдар байқалады. Бҧл жағдай
диагноз қоюды қиындата тҥседі. Науқаста бірнеше аурулардың белгісі болуы бірнеше
аурудан ем тағайындауды қажет етіп, емдеуді кҥрделндіріп біберуі мҥмкін. Сондықтан
науқас баланы интеграциялап жҥргізу қажеттілігі балалар денсаулығын сақтау бағдарла-
масы бір ауру шекарасынан шығып, баланың денсаулығын толық қамту қажет болғанда,
туады. Медицина мекемелерінің іс-ҽрекетін талдау, кҿптеген балалардың дҧрыс бағалан-
бай жҽне емделмей, олардың ата-анасының дҧрыс кеңес ала алмай отырғанын кҿрсетті
(1996-1997 жылдардағы баланың денсаулығы жҽне дамуы Департаментінің есебі, Женева,
ДДҦ). Кҿптеген дамып келе жатқан мемлекеттердің диагностикалық мҥмкіндігі жеткліксіз
болып келеді. Материалдар мен қҧрал-жабдықтарға олардың қолының жете бермейтінінде
шындық жҽне олармен бірге, бірінші деңгейдегі медицина мекемелеріне тҥсу жҽне қаралу
аз болғандықтан олардың кҥрделі клиникалық процедуралар жҥргізу мҥмкіндігін
шектейді.
Оның орнына науқасты жҥргізу тактикасын анықтау ҥшін оның анамнезін, аурудың
клиникалық белгілерін қолдану қажет. Осыған байланысты бҧндай жағдайда
медициналық қызмет кҿрсетудің сапасын қамтамасыз ету кҥрделі жҽне қиын мҽселе. Осы
мҽселені шешу ҥшін ДДҦ мен ЮНИСЕФ «Балалық шақ ауруларын интеграциялап
жҥргізу» (БШАИЖ) деп аталатын стратегия жасап шығарды. БШАИЖ емдік шараларын
жҥргізуге бағышталғанына қарамастан, бҧл стратегия науқас балаларды, тамақтандыру,
иммунизация жҽне басқа аурулардың алдын алу жҽне денсаулықты сақтауға бағышталған
шараларды уағыздауды қамтитын, жҥргізуді қамтиды. Сонымен, БШАИЖ ортасында
баланың денсаулық мҽселесі тҥгел тҧрған, кешенді кҿзқарас.
БШАИЖ негізгі бес жасқа дейінгі балалардың арасында ҿлім жҽне мҥгедек болу
кҿрстекішін азайтуға, ҿсіп, жетілуінің дҧрыс жҥруіне ықпал ету болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |