13- дәріс деректер қҰрылымы ретіндегі ағАШ. Бинарлы іздеу ағашы

13-
дәріс 
ДЕРЕКТЕР ҚҰРЫЛЫМЫ РЕТІНДЕГІ АҒАШ. БИНАРЛЫ ІЗДЕУ АҒАШЫ
Ағаш
бұл элементтерді енгізу және өшіру – қолжетімділікті сызықты құрылымға қарағанда
аз уақытта орындайтын деректер құрылымы.
Ағаштар келесі тәсілмен байланысқан түйіндерден тұрады:
‒ бастапқы түйін түбір болады;
‒ әрбір түйіннің жеке тармағы болады;
‒ әр түйіннен тізбектей түйінмен тармақты өту арқылы түбірді алуға болады.
Барлық тармақты түйіндер
ата-аналық
деп
аталады,
ал
оған
қосылған
түйіндерді
балалар
деп
атайды.
Балалары жоқ түйіндерді
жапырақтар
деп атаймыз. Ағаштың
биіктігі
деп
түйіннің
барлық
деңгейінің
санын
айтамыз.
1-
суреттегі ағаштың биіктігі 3-ке тең және
4
түйін жапырақтан тұрады.

Ағаштар компьютерлік ғылымдардың көптеген қосымшаларында қолданылады.
Мысалы, онлайн кітап дүкендерінің категориясын және ішкі категорияларын
бейнелеу қажет болсын. Программалаушы оларды файлдық жүйеде бейнелеу үшін
ағашты қолданады. Сонымен қатар, ағаштарды компиляторларды жүзеге асыру
үшін және файлдарды алгоритмдік сығу үшін қолданылады.
Ағаштардың түрлері
Программаларды
орындау
барысында
ағаштардың
кейбір сипаттамалары мен қасиеттерін ескере отырып,
бірнеше типтерге бөлінеді. Ағаштардың саны бойынша
классификациясы бала түйіннің максималды санымен
анықталады. Егер балалардың қандай да бір түйіндегі
максималды саны шектелмесе, онда мұндай ағаштар
жалпы иерархия классификациясына сәйкес келеді.
Еншілес түйіндер санымен шектелген ағаштарды жүзеге
асыру ағаштардың жеке класын бейнелейді. Олардың
ішіндегі кең таралған типі орындалу барысында түйіндер
санын 2-ге дейін шектейді. Ағаштардың бұл типі
бинарлы ағаш
деп аталады.

Бинарлы
ағаштарды
қосымша
ағаш
ішіндегі
элементтерді реті бойынша классификациялауға
болады.
Төбе
– бұл өспелі немесе кемімелі реттік
нөмірлі элементтерден тұратын бинарлы ағаш, яғни
төбенің әрбір деңгейінде түйін нөмірі оның астында
орналасқан барлық түйндердің шамасынан артық
немесе кем болады.
Төбелердің екі типі бар: