Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж

жүктеу 1,31 Mb.

Pdf просмотр

бет	261/325
Дата	29.10.2022
өлшемі	1,31 Mb.
	#39897
түрі	Оқулық

1 ... 257 258 259 260 261 262 263 264 ... 325

dogalov-makroekonomika

Импорттық тариф
14.4-сурет. Импорттық тарифті енгізудің салдары 348

Тарифтік шектеулер
(кеден бажы) – бұл қандай да бір
елдің шекарасынан өтетін тауарлардан, мүліктерден жəне құн-
дылықтардан алынатын мемлекеттің ақшалай табыстары (са-
лықтар). Баж салықтары импорт пен экспортқа бірдей салы-
натындықтан, олар импорттық тариф жəне экспорттық тариф
болып бөлінеді.
Импорттық тариф
– отандық тауар өндірушілерді шетел
бəсекесінен қорғау мақсатында импорттық тауарларға салына-
тын салықтың бір түрі. Кеден салығы шетел тауарларына салы-
нады, нəтижесінде тауарлар қымбаттайды, сұраныс азаяды. Ке-
ден салықтары фискалдық қызмет атқарады, яғни ол мемлекет
бюджетін толықтырудың негізгі көзі болып табылады.
Алайда импорттық тарифтер отандық тұтынушыларға бір-
шама зиян əкеледі, өйткені тарифтерді енгізу импорттық та-
уарларды қымбаттатады, нəтижесінде отандық сатып алушылар
қосымша салық төлейді. Яғни, импорттық тарифті енгізудің сал-
дары: мемлекет пен фирмалар ұтады жəне тұтынушылар зиян
14.4-сурет.
Импорттық тарифті енгізудің салдары

348
шегеді. Импорттық тарифтің ұлттық экономикаға осындай əсерін
14.4-суретімен түсіндіруге болады.
Суреттен байқағанымыздай, импорттық тауарға тарифтің
енгізілуі, сол тауардың бағасын P
w
-дан P
e
-ге көтереді, нəтижесінде
тауарға деген ішкі сұраныс Q
d
-дан Q
d
*-ға дейін қысқарады, ал
ішкі ұсыныс Q
s
-дан Q
s
*-ға дейін артады. Бұл жерде импорттың
жалпы көлемі Q
d
* - Q
s
* айырмасына қысқарады.
Ұлттық тұтынушылар импорттық тарифті енгізудің салда-
рынан
a+b+c+d
фигураларының ауданына тең таза зиян шегеді,
сəйкесінше, олардың ұтымы азаяды. Ұлттық өндірушілердің
қо сымша таза ұтымы

жүктеу 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 257 258 259 260 261 262 263 264 ... 325