Талдауға
арналған
сұрақтар
1.
Сіз
көзге
көрінбейтін
қандай
əлеуметтік
ережені
бұзуға
тырыстыңыз
?
Ережені
бұзған
өз
əрекеттеріңізді
сипаттаңыз
.
Жəне
ол
қандай
жағдайда
өткендігі
туралы
баяндаңыз
.
2.
Нақты
осы
ереженің
бұзылуына
адамдар
қандай
реакция
қайтарды
?
Олардың
вербалды
жəне
вербалды
емес
реакцияларын
,
сонымен
бірге
,
өзіңіз
байқаған
басқа
да
заңдылықтарды
сипаттаңыз
.
246
3.
Осы
ережені
бұзу
кезінде
өзіңізде
қандай
реакция
бол
-
ды
?
Өз
ойларыңыз
бен
сезімдеріңізді
сипаттап
,
олардың
өзгерген
,
өзгермегенін
көрсетіңіз
.
Үлкен
əлеуметтік
топтар
психологиясын
зерттеу
принциптері
Мақсаты
:
Студенттердің
үлкен
əлеуметтік
топ
классификаци
-
ясы
,
үлкен
əлеуметтік
топтар
психологиясының
құрылымы
,
үлкен
топтарды
зерттеудің
ерекшеліктері
,
əлеуметтік
кластардың
психоло
-
гиясы
,
этникалық
топтардың
психологиялық
ерекшеліктері
туралы
білімдерін
бекіту
.
Практикалық
тапсырма
Мақсаты
:
Топтар
құрылымына
талдау
жасау
.
Төменде
салынған
шеңберді
–
шеңберлік
диаграмма
деп
елестетіңіз
.
Бұл
сіз
оқитын
тобыңыздың
мүшелерін
көрсетеді
жəне
оны
бөліктерге
бөліңіз
.
Əрбір
бөліктің
көлемі
əрбір
адамның
топтық
іс
-
əрекетке
салған
қорының
көлеміне
сəйкес
келуі
тиіс
.
Мұндай
бөлікті
өзіңізге
жəне
оқытушыға
да
(
куратор
)
кесіңіз
жəне
əрбір
бөліктің
кімге
арналғандығын
,
аты
-
жөнін
белгілеңіз
.
Талқылауға
арналған
сұрақтар
1.
Сіз
əрбір
адамның
топтың
іс
-
əрекетіне
салған
қорының
көлемін
анықтау
барысында
қандай
өлшемдерді
қолдандыңыз
?
Мы
-
салы
,
белсенділігі
,
пікірінің
сапасы
,
қызықты
сұрақтардың
болуы
,
басқаларға
əсері
.
2.
Шеңберді
қалай
бөлгеніңіз
туралы
баяндаңыз
.
Бəріне
бірдей
бөліктер
бердіңіз
бе
немесе
кейбір
адамдарға
басқаларына
қарағанда
көбірек
бердіңіз
бе
?
3.
Ең
үлкен
бөліктерді
алған
үш
адамды
атаңыз
.
Олар
топ
бас
-
шысы
ретінде
əрекет
етті
ме
?
Егер
əрекет
етсе
,
олардың
жоғарыда
көрсетілмеген
басшылық
қылығының
аспектілерін
баяндаңыз
.
4.
Сіз
өзіңізді
топтың
басқа
мүшелерімен
салыстырмалы
түрде
қалай
бағаладыңыз
:
сіз
топта
қандай
рөл
атқардыңыз
?
2 -
тапсырма
Мақсаты
:
Əр
түрлі
типтегі
топтың
қылығын
бақылау
жəне
са
-
лыстыру
.
Екі
жағдайды
таңдаңыз
,
мұнда
топ
бірдей
мақсатпен
жиналған
.
Мысалы
,
музыка
жанрын
таңдауға
(
рок
-
концерт
жəне
классикалық
музыка
концерті
).
Концерт
кезінде
аудиторияны
бақылаңыз
жəне
олардың
қылығын
бірнеше
жалпы
көрсеткіштері
бойынша
5
балдық
247
шкала
көмегімен
бағалаңыз
.
Бір
уақытта
əрбір
адамды
бақылау
мүмкін
болмағандықтан
,
сіз
барлық
аудиторияны
бірден
бақылайсыз
жəне
олардың
жалпы
бағасын
шығарасыз
.
Концерт
үстіндегі
уақыттың
үш
мезгілін
таңдаңыз
(
əрбір
концерт
барысындағы
бірдей
мезгіл
,
мысалы
,
музыкалық
үзіндінің
соңы
,
номерлер
арасындағы
үзіліс
жəне
т
.
б
.)
жəне
аудиторияның
қылығын
бағалаңыз
.
Өзіңіздің
бақылауыңыздың
нəтижесін
үлгідегідей
кестеге
орналастырыңыз
.
Кілт
1 –
аз
немесе
жоқ
2 –
орташа
3 –
өте
көп
Концерттің
номері
1
мезгіл
2
мезгіл
3
мезгіл
Əңгімелесудің
саны
Айқайдың
саны
Физикалық
қозғалыстың
саны
Физикалық
контактілер
жəне
жанасулар
саны
Аудиторияның
белсенділігінің
дəрежесі
(
əн
салу
,
қосылып
əн
айту
,
билеу
жəне
т
.
б
.)
Басқалары
Талқылауға
арналған
сұрақтар
1.
Əрбір
концертте
аудиторияға
қылықтық
əрекеттің
қандай
моделі
тəн
?
2.
Сіздің
ойыңызша
,
аудиторияда
қылықтың
əрекеттің
əр
түрлі
болу
себебі
неде
?
3.
Осы
əрбір
аудиторияның
көңіл
күйін
немесе
«
топтық
сезімін
»
сіз
қалай
бағалар
едіңіз
?
4.
Сіздің
талдауыңыздың
нəтижесін
басқа
жағдайда
қалай
қолдануға
болады
?
Қоғамдық
жəне
жекеаралық
қатынастар
Мақсаты
:
Сананы
дамытуда
қоғамдық
қатынастардың
рөлі
тура
-
лы
студенттердің
білімін
бекіту
,
қоғамдық
қатынас
жүйесінде
өзара
қарым
-
қатынасты
қалыптастыруға
тəрбиелеу
,
қарым
-
қатынас
негізінде
өзара
жəне
қоғамдық
қатынасты
реттеуге
үйрету
.
Салыстыру
,
талдау
,
толықтыру
,
қорытындылай
білу
машықтарын
қалыптастыру
.
Практикалық
тапсырма
Мақсаты
:
Кабинетті
жоспарлау
мен
достық
атмосфера
арасындағы
байланысты
зерттеу
.
248
Тапсырма
:
Адамды
қоршаған
материалдық
орта
оның
қылықтық
əрекеті
мен
əлеуметтік
өзара
қатынасына
əсер
етеді
,
алайда
адам
бұл
жағдайды
саналы
түрде
сезінбейді
.
Бұл
фактор
-
лар
жиһаздардың
орнын
ауыстыру
мен
қою
тəрізді
контактілер
мен
интимдік
қатынастарды
жақындастырады
немесе
қиындатады
,
өзара
статустардың
қиындығын
туғызады
.
Сондықтан
кабинет
-
те
нəрселерді
қалай
орналастырсақ
,
солай
одан
жылылық
немесе
салқындық
,
ал
адамдар
арасында
салқындық
немесе
достық
жылы
қарым
-
қатынас
орнайды
.
Сіздердің
міндеттеріңіз
кабинет
атмосферасын
бағалаушы
бағалау
өлшемдерін
белгілеу
,
оқытушылар
мен
студенттер
арасындағы
өзара
қарым
-
қатынастың
ерекшелігін
көрсету
.
Кабинет
атмосферасын
бағалаудың
шамамен
өлшемдері
1.
Оқытушы__жəне__студенттің__өзара__қатынасын__бағалау'>Оқытушының
жұмыс
столының
орналасуы
(
қабырғадан
тіке
,
оң
жəне
сол
жағы
,
ортасында
,
аудитория
ортасында
).
2.
Студенттер
столының
орналасуы
(
дөңгелек
, «
П
»
əрпі
тəрізді
,
екі
қатарда
,
үш
қатарда
жəне
т
.
б
.).
3.
Кең
орналасу
жағдайы
.
4.
Оқытушы
жəне
студенттер
столдарының
арақашықтығы
.
Оқытушы
жəне
студенттің
өзара
қатынасын
бағалау
өлшемдері
1.
Оқытушы
студентке
жақын
(
ашық
қарым
-
қатынас
).
2.
Көз
контактілері
бар
.
3.
Оқытушы
мен
студент
арасында
жақын
қарым
-
қатынас
(
дис
-
танция
).
Тапсырма
1.
Кабинет
орналасуы
жəне
оның
ішкі
атмосферасын
5
өлшем
көрсеткішімен
бағалаңыз
,
оның
ішінде
студент
пен
оқытушының
өзара
қарым
-
қатынасы
да
есепке
алынсын
.
2.
Берілген
кестеге
осы
көрсеткіштерді
толтырыңыз
.
3.
Кабинет
ішінде
жабдықтардың
орнын
ауыстыру
арқылы
ішкі
атмосфера
қалай
өзгергенін
бағалаңыз
.
Оқытушы
аудитория
ортасы
өзара
қатынас
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
Оқытушы
А
Оқытушы
Б
Оқытушы
С
Ескерту
:
249
1 _________
2 _________
3 _________
4 _________
5 _________
1 _________
2 _________
3 _________
4 _________
5 _________
Талқылау
сұрақтары
1.
Өздеріңіздің
белгіленген
өлшем
бойынша
орта
мен
қылықтың
əрекет
байланысын
көрсетіңіздер
.
2.
Өздеріңіздің
өлшем
бірліктеріңізді
басқа
студенттердің
жұмысымен
салыстырыңыз
.
3.
Аудитория
ортасының
жағымды
қатынасы
қандай
,
ол
өзара
қарым
-
қатынасқа
əсер
ете
ме
?
Практикалық
тапсырма
Мақсаты
:
Студенттің
аудиториядағы
орналасу
орнына
қарай
белсенділігін
анықтау
.
1973
жылы
Роберт
Саммер
жəне
оның
ұжымы
аудитория
ішінде
алдыңғы
жəне
ортаңғы
қатардағы
студенттердің
белсенділік
деңгейі
жоғары
екенін
анықтаған
.
Студенттер
орналасу
орнын
өздері
таңдайтындықтан
,
олардың
қабілеттілік
,
қызығушылық
сияқты
деңгейлерін
бағалауға
болады
.
Олай
болса
,
оқудағы
жоғары
деңгей
,
белсенділік
аудиторияның
орналасу
жағдайына
байланысты
.
Тапсырма
.
Зерттеу
жүргізу
үшін
аудитория
ортасы
мен
үш
аудиторияның
орналасу
суретін
салыңыздар
(
лектік
аудитория
,
лабораториялық
аудитория
,
шағын
аудитория
).
Студенттердің
белсенділік
деңгейін
анықтаңыз
. (
Т
-
төмен
,
О
-
орташа
,
Ж
-
жоғары
)
деңгейлерде
орналасу
орнына
қарай
студенттерді
бағалаңыз
.
Талқылау
сұрақтары
1.
Студенттер
белсенділігін
көтеруде
аудитория
ортасының
рөлі
қандай
?
2.
Оқытушыға
жақын
отырған
студенттердің
мінез
ерекшеліктеріне
сипаттама
беріңіз
.
3.
Аудитория
типін
кестеде
көрсетіп
,
аудиторияда
отыру
деңгейіне
қарай
есеп
жүргізіңіз
.
250
6.2
Психодиагностиканың
этикалық
жəне
кəсіби
сұрақтары
Этикалық
кодекстердің
негізгі
қағидалары
.
Кодекстің
негізгі
мақсаты
–
психологтың
кəсіби
қызметіне
байланысты
оның
құқықтары
мен
міндеттерін
айқындау
.
Психологтың
күнбе
-
күнгі
қызметінде
кездесетін
əртүрлі
проблемалары
мен
келеңсіз
жағдайларды
шешуді
іскерлік
пен
біліктіліктің
белгісі
болуға
тиіс
.
Ол
–
қоғамда
орынсыз
қолданылған
психологиялық
əрекеттерден
қорғауға
,
психологтың
жеке
басының
абыройын
сақтауға
кепілдік
.
Кодекс
«
Балалар
құқығы
»
Женева
конференциясымен
заңдылық
негізде
құрастырылған
.
Бұл
кодекс
психологтың
кəсіби
қызметінің
барлық
түріне
шектеусіз
жол
ашады
.
Психологты
білім
саласына
жұмысқа
орналастырғанда
,
оны
осы
кодекспен
таныстыру
міндет
.
Кодекстің
қағидаларын
сақтау
педагог
-
психологпен
енгізілуі
мүмкін
.
Психо
-
лог
қызметінің
Кодекске
сəйкестілігі
аттестациялау
ескеріледі
.
Егер
психологтың
Кодекс
процестерін
өрескел
бұзған
кездері
болса
,
ол
психологтың
қызмет
бабына
сəйкес
еместігін
бағалаудың
əсері
бо
-
луы
мүмкін
.
Псиохолог
қызметінің
негізгі
этикалық
қағидалары
Бұл
қағидалар
:
-
Құпиялылық
;
-
Білгір
-
біліктілік
;
-
Жоғары
жауапкершілік
;
-
Этика
жəне
заңдылық
;
-
Психологияны
кəсіби
насихаттау
;
-
Клиенттің
амандығын
,
тұлғасын
сақтау
;
-
Кəсіби
одақтастық
(
қоғамдастық
)
құру
.
Клиентті
ізденіс
-
зерттеулердің
мақсаты
жəне
қорытындыларымен
хабардар
ету
.
Психологтың
кəсіби
əрекеттерінің
моральдық
жағымды
құндылығы
:
Достарыңызбен бөлісу: |