-тарау ЖЫНЫС ДИФФЕРЕНЦИАЦИЯСЫ ЖӘНЕ

дифференциация  процесінде  аналық  жыныс  клеткалары  дамитын  сыртқы 
қабат  —  кортекстен  (согіех)  және  аталық  гаметалар  дамитын  ішкі  қабат  — 
медулладан (тесіиі-1а) түрады. 
Жыныс  дифференциация  барысында  гонада  қабаттарының  бірі  дамиды, 
екіншісі  басылады.  Аталық  жыныста  кортекстік  қабаттың  қызметін 
тежейтін  медуллалық  ткань  тезірек  жетіле-ді,  осының  нәтижесінде 
гонадалар  аталық  безге  айналады.  Ана-лық  жыныста  кортекстік  кабаттың 
жетілуі  тездейді,  осының  нәтижесінде  медуллалық  қабаттың  қалыптасуы 
тежеледі де, гонадалар аналық безге айналады. Осындай өзгерістерге сәйкес 
жыныс  жолдары  да  дифференциацияланады,  олар  екі  жыныс-тың 
особьтарында да бірдей болып салынады. 
Көптеген  жануарларда  жыныстың  дифференциациялану  процесін 
гормондар  қамтамасыз  етеді,  гормондарды  эндокриндік  бездер  ғана  емес, 
сондай-ақ жыныстық бастаманың кортекстік және медуллалық қабаттары, ал 
кейініректе — жыныс бездері де бөліп шығарады. 
Жыныстың  онан  әрі  дифференциациялануы,  әсіресе  қосымша  жыныстық 
белгілердің  дамуы  да  әр  түрлі  гормондардың  әсері-мен  өтеді.  Гормондық 
секреция  дәрежесін  гендер,  дәлірек  айт-қанда,  олардың  балансы  бақылап 
отырады. Жалпы баланста  аталық жынысты анықтайтын гендердің басым 
болуы  аталық  гормондар  активтілігінің  артуына  және  аталық  жыныстың 
диф-ференциациялануына, гендердің кері арақатынасы — аналық жыныстың 
дамуына  әкеп  соғады.  Онтогенезде  кейде  бір  жыныс-тың  немесе  екінші 
жыныстың гормондық секреция активтілігі-нің алмасуы интерсексуальдық 
формалардың дамуына әкеп ті-рейді. 
Өсімдіктер  гормондары  —  ауксиндер  жоғары  сатыдағы  өсім-діктердің 
жыныс дифференциациясына айтарлықтай әсер етеді. 

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: