РНК — ТҰҚЫМ ҚУАЛАУ ИНФОРМАЦИЯСЫН САҚТАУШЫ

өсімдіктерді  зақымдайтын  темекі  мозарікасы  вирусында  түқым  қуалау 
информациясын РНҚ молекуласы жеткізетіні дәлелденді. 
Бұл  былайша  дәлелденді.  Вирус  спираль  түрінде  ширатылған 
РНК 
молекуласынан  басқа,  сондай-ақ  белокты  қабықша-дан  түрады.  Егер  РНҚ-
дан белокты бөліп алатын болсақ, РНК-дан өзгеше, оның темекі жапырағына 
тигізгенде  осы  ауруға  тән  некроздық  дақтар  туғызатын  жүкпалы  қасиеті 
болмайды.  Бел-гілі  бір  жағдайларда  РНК  мен  тіпті  әр  түрлі  вирустардан 
алынған  белокты  пробиркада  араластыра  отырып,  вирус  бәл-шектерін 
қалпына келтіруге болатындығы көрсетілді. Темекі мозаикасы вирусының 2 
штаммасы  алынып,  РНҚ  мен  белокқа  бөлінді.  Осының  нәтижесінде  4 
компонент  алынды,  осыдан  кейін  олар  мүмкін  болатын  барлық 
тәртіппен  араластырылды  да,  4  түрлі—2  бастапқы  және  2  жаңа 
«будандық»  бөлшектер  алын-ды,  оларда  бір  штамманың  РНК-сы,  екінші 
штамманьщ  белогы  болды.  Темекі  мозаикасы  вирусының  «будандық» 
бөлшектері  ■оларды  өсімдіктерге  жұқтырғаннан  кейін  жаңа  вирустық  бөл-
шектер репродукциялады. Бір қызығы сол, бұл синтездік бу-дандардың РНК-
сы  тек  өз  белогын  ғана,  яғни  одан  РНҚ  бөлін-ген  штамманың  белогын 
синтездеген.  Жұқтырудан  кейін  темекі  мозаика  вирусының  бастапқы 
штаммалары  ғана  қалпына  кел-ген,  ал  «будандық»  формалар  өзін  өндіре 
алмады. 
Бүл  мәліметтерді,  сірә,  темекі  мозаика  вирусында  белоктың  құрылымын 
анықтайтын  тұқым  қуалау  информациясы  РНК-да  болатындығымен  ғана 
түсіндіруге болар. 
Жануарлар  мен  адамның  клеткаларында  паразиттіктіршілік  «тетін 
вирустардың ішінде ДНК-сы емес, РНҚ-сы бар формалар белгілі (мысалы, 
полиомелитті,  энцефалитті  және  т.  с.  с.  туғы-затын  вирустар).  РНК-сы 
бар  бактериофагтар  да  сипатталған.Сонымен,  жаңа  қүбылыстарды 
(трансформация, трансдук-ция, плазмидтер мен эписомалардың болуы) ашу 
микроорга-Бизмдерді  зерттеуде  түқым  қуалаушылықтың  материалдық  не-
гіздері  туралы  біздің  түсініктерімізді  едәуір  кеңейтті  және  ДНК-ның 

клеткадағы  құрылысына  (жекелеген  молекулалар  немесе  хромосомалар) 
және  шоғырлануына  (ядро  немесе  цито-плазма)  қарамастан,  клеткадағы 
түқым  қуалау  информациясын  сақтау  ролін  ДНК  атқаратынын  сенімді 
түрде көрсетті. Кейбір вирустар мен фагтарда түқым қуалау информациясын 
сақтау-шы РНҚ болуы мүмкін. 

жүктеу 8,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: