139
Аѕыбай Ћоѓырбайџлы
(1802–1885) – атаћты батыр, ќскери ћолбасшы,
Кенесары
Ћасымџлыныѓ жаћын серiктерiнiѓ бiрi. Арѕын тайпасыныѓ шџбыртпалы руынан
шыћћан.
Наурызбай батыр Ћасымџлы
(1822–1847) – сџлтан, батыр, Кенесары Ћасым-
џлыныѓ туѕан бауыры жќне еѓ жаћын серiгi.
Сыздыћ сџлтан
(1837–1910) – Кенесары ханныѓ џлы. ХIХ ѕасырдыѓ 2-жартысын-
даѕы џлт-азаттыћ ћозѕалысыныѓ ћайраткерi.
Иман Дулатџлы
(1780–1847) – батыр, Ресей отаршылдарына ћарсы ктерiлiс
ћайраткерi, Амангелдi Имановтыѓ атасы.
Бџћарбай Естекбайџлы
(1822–1898) – батыр, шешен, Кенесары ктерiлiсiне алѕаш-
ћылардыѓ бiрi болып ћатысћан.
1. Кенесары жас кезiнен батылдыѕымен жќне ержљректiгiмен ерек-
шеленген. Кенесары з жасаѕыныѓ ыћыласына лайыћ билеушi бола бiлдi.
Оныѓ жасаѕы рухыныѓ жоѕарылыѕына еуропалыћ ќскердiѓ ћайсысыныѓ
болсын ћолбасшысы ћызѕана ћарайтындай едi.
Шабуылдары кезiнде сон-
дай жылдам, бейне бiр жолындаѕыныѓ бќрiн кљйрететiн дала дауылы
сияћты. Кенесары алдында ћандай бiр кедергi болмасын оныѓ еркiн
рлендiре тљсiп, зiнiѓ ойлаѕан маћсатына
жету жолында кездескен бар-
лыћ тосћауылдар, оныѓ топан суындай ћуатыныѓ алдында кљйремейiнше,
оны екпiндетiп, з iсiнде жеттендiре тљсетiн. Кенесарыныѓ бойындаѕы
осы ћасиеттерiн кшпелiлер жоѕары санайтын жќне оныѓ серiктерiнiѓ
жљректерi з ћолбасшыларына шексiз, жанћиярлыћ сенiммен соѕатын».
Хан Кене. Тарихи толѕамдар
мен пьеса, дастандар. – Алматы, 1993,
304-бет.
2. «... Кенесары бљкiл ауыл-аймаѕымен Iле зенiн бойлап, Ћытайдыѓ
iшкi жаѕына ћарай беттедi. Љйгентас деген жерге жеткенде сџлтан Ћџдай-
мендi Саржановты, би Шоћмар Баћтыбаевты жќне Сойдаћћожаны тоѕыз
тџлпар сыйлыћпен Ћытай љкiметiне жiберiп, оныѓ жерiнде кшiп-ћонып
жљруге рџћсат сџрады. Кенесарыныѓ жiберген
елшiлерi бiр айдан кейiн
екi ћытай шенеунiгiмен жќне бiр тiлмашпен бiрге ћайтып келдi. Олар
Ћытай жаѕыныѓ Кенесарыны ћамћорлыѕына ала алмайтынын айтты, оныѓ
келген жаѕына ћайта барып, аћ патшадан кешiрiм сџрауына кеѓес бердi.
Ћытай љкiметi аћ патшаныѓ алдында сзiмен де, iсiмен де кiнќлi болѕысы
келмейтiнiн мќлiмдедi... Мџны естiгеннен кейiн Кенесары Iле зенiн бой-
лап кейiн ћарай кштi. Сйтiп Ћараћамау шатћалында Џлы жљздiѓ жала-
йыр руыныѓ егiншiлерiне кезiктi...»
Ресей Федерациясыныѓ Омбы облыстыћ мемлекеттiк мџраѕаты. 1846
жылѕы 30 ћазандаѕы ћџжат.
1.
Кенесарыѕа ћандай мiнездеме берiлген?
2.
Кенесарыныѓ жiберген
елшiлерi Ћытай шебiнде ћандай мiндет атћарды?
3.
Ћытай Кенесарыны
жќне оныѓ ќскерлерiн з жерiне жiберуден неге бас тартты?