Пунктуациясы

жүктеу 1,36 Mb.

Pdf просмотр

бет	31/173
Дата	21.01.2022
өлшемі	1,36 Mb.
	#34411

1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 ... 173

767f84253bd59368c0d3f8a69b50ecc0 (1)

Ескерту.

Күнә, кінә, шүбә, куә, іңкәр, күмән, Күләш, Күлән
  сияқты  соңғы
буынында жіңішке
ә
әрпі жазылатын сөздерге қосымшалар жіңішке жалғанады,
тек барыс, жатыс, шығыс жалғаулары мен етістік тудыратын
-ла
жұрнағы жуан
айтылып,  жуан  жалғанады:
күнәсіз,  күнәлі
  (бірақ
кінәға,  кінәдан,  кінәсіна,
кінәлау
),
куәсі, куәлік
(бірақ
куәға, куәдан
),
Күләштің
(бірақ
Күләшқа
).
Б,  в,  г,  д
  әріптеріне  бітетін  сөздерге  дауыссыз  дыбыстан  басталатын
қосымшалар тек қатаң дыбыстан басталып жалғанады:
штаб-тан, педагог-тер,
парад-қа, актив-ке, резерв-тік
.
Ст, сть, зд, сс, лл, кк, тт
дыбыстар тіркесіне біткен сөздер түбір күйінде
ешбір өзгеріссіз жазылады да, оларға қосымшалар жалғанғанда түбірдегі соңғы
дауыссыз  түсіріліп  жазылады:
трест  –  трес-тің,  трес-іне,  ведомость  –
ведомос-қа,  ведомос-ы,  съезд  –  съез-ге,съез-інің,  металл  –  металдар,  грамм  –
грамы,  прогресс  –  прогреске,
алайда  жалқы  есімдерде  сақталып  жазылады:
Донбасс – Донбасстан, Гримм – Гриммге
.
Ауыл,  дауыс
  деген  бірен-саран  сөздерге  тәуелдік  жалғауы  жалғанғанда,
айтылу (дыбысталу) ыңғайына қарай соңғы буындағы
ы, і
әріптері түсіріліп те,
түсірілмей де жазыла береді:
ауылы, аулы, дауысы, даусы
.
П,  х
  дыбыстарына  аяқталатын  кірме  сөздерге  дауыстыдан  басталған
қосымша жалғанғанда,
п, х
дыбыстары ұяңдамайды:
принцип – принципі, тип –
типі, цех – цехы, тарих – тарихы
.
Орыс  тілінен  енген  бірқатар  кірме  сөздер  дыбысталуы  қазақша
қалыптасқан түрінде жазылады да, қосымшалар сөздің соңғы буынының жуан-
жіңішкелігіне  қарай  жалғанады:
облыс-қа,  пойыз-ға,  бәтеңке-ге,  бөшке-ні,
шот-қа, кір-ді (гиря), келі-ге (кило), зауыт-қа, тауар-ды
.

72-жаттығу.
  Көп  нүктенің  орнына  тиісті  қосымшаларды  жалғап,  мәтінді

41
көшіріңіздер.

жүктеу 1,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 ... 173