Дәріс № 1
Тақырыбы:
Желі жіктемесі. Жергілікті және ғаламдық желілер. Желілік бӛлімдер,
кампустар, корпорациялар. Желілердің топологиялық элементтерінің классификациясы.
Мақсаты:
Желілердің жіктелуін зерттеу. Жергілікті және ғаламдық желілер.
Жоспар:
1. Компьютерлік желілердің классификациясы.
2. Жергілікті және ғаламдық желілер.
Жергілікті желінің жаһандық деңгейден айырмашылығы.
4. Желілердің топологиялық элементтерін жіктеу.
Компьютерлік желілердің жіктелуі.
Желілер арқылы нақты және жасанды бӛлінеді. Жасанды желілер сіз компьютерлерді
бұралған жұп арқылы біріктіруге мүмкіндік береді. Жасанды желілер ақпаратты бір
компьютерден екіншісіне ауыстыру қажет болғанда қолданылады. Нақты желілер
компьютерлерді арнайы коммутация құрылғылары мен физикалық деректерді
тасымалдауға арналған құралдар арқылы қосуға мүмкіндік береді.
Компьютерлік желілердің барлық түрлері әртүрлі мүмкіндіктерге қарай жіктелуі мүмкін:
1) аумақтық таралуы;
2) ведомстволық үлестiк;
3) ақпаратты беру жылдамдығы;
4) тасымалдау ортасының түрі;
5) топология;
6) компьютерлік ӛзара іс-қимылды ұйымдастыру.
Желіні аумақтық бӛлу жергілікті, жаһандық және аймақтық болуы мүмкін.
Жергілікті - сол ғимаратта орналасқан желілер. Аймақтық - бұл қалада немесе аймақта
орналасқан желі. Мемлекеттің немесе мемлекеттер тобының аумағында жаһандық,
мысалы, жаһандық Интернет.
Департаменттің мәліметіне сәйкес ведомстволық және мемлекеттік желілер бар.
Бӛлімше бір ұйымға жатады және оның аумағында орналасқан. Мемлекеттік желілер -
мемлекеттік құрылымдарда қолданылады.
Ақпаратты беру жылдамдығына сәйкес компьютерлік желілер тӛмен, орташа және
жоғары жылдамдыққа бӛлінеді. Тӛмен жылдамдықты (10 Мбит / с дейін), орташа
жылдамдықты (100 Мбит / с дейін), жоғары жылдамдықты (100 Мбит / с-тан жоғары).
Трансмиссиялық орта түріне қарай желілер сымды (коаксиалды, бұрылыс жұп,
талшықты-оптикалық) және сымсыз (радиохабарлар арқылы инфра-лық ауқымда ақпарат
беру) бӛлінеді.
Компьютерлердің ӛзара іс-қимылын ұйымдастыру тұрғысынан алғанда, желі
теңдестірілген және бӛлінген серверге бӛлінген. Барлық теңдестірілген компьютерлер
бірдей. Кез келген пайдаланушы кез-келген компьютерде сақталған деректерге қол
жеткізе алады. Иерархиялық желіде, желі орнатылғанда, бір немесе бірнеше компьютер
алдын-ала бӛлініп, деректерді желі арқылы алмастырады және ресурстарды бӛлуді
басқарады. Мұндай компьютер сервер деп аталады.