мүмкін. Бұдан өзге, айналудың бұйра тұйықталуына әкеп соғатын оқшаулаудың
механикалық зақымдануы болуы мүмкін. Мұндай зақымдану жүктеменің шұғыл
қозғалысынан, КЗ тесігінен, апатты режим кезінде кернеудің асып кетуінің түрлері және
т.б. болуы мүмкін. Бұйра тұйықталу белгісі тұрақты ток өлшеу кезінде
трансформатордың жеке фазасы айналдырудың біркелкі электр үйкелісі болып табылады.
Сынып қалуды жою тәртібі:
а) жерге тұйықталудан қорғаныс әрекеті есебінен және МТЗ жоғары вольтты РЖ
сөндіру
Себебі – корпусқа трансформатор орауының оқшауландыруда тесік, сондай-ақ өсіп
кеткен үш фазалық немесе екі фазалық КЗ. КЗ-ға айналып кеткен ВН немесе НН
айналуының бұйра тұйықталуы немесе ВН немесе НН. Кетіп бара жатқан кабель желісі
оқшаулануының тесілуі немесе зақымдануы.
Жою – сөндіргеннен кейін трансформатор, кабель желісіні және ВН үзігінің
оқшауландыруын
тексеру.
Зақымдану
табылғаннан
кейін
жөндеу
немесе
трансформаторды ауыстыруды жүргізу. Кабель желісіне жөнде жасау (зақымданған
учаскені ауыстыру). Кабель желісіне жоғары кернеумен сынақ жүргізу. Ақауы бар
автоматты сөндіргіданаі ауыстыру.
б) Тұтынушыда бір фазасының кернеуі жоқ немесе фаза бойынша кернеудің шұғыл
қисаюы.
Себебі – ВН үзігі фазасының бірінде байланыс жоқ. НН үзігі фазасының бірінде байланыс
жоқ, НН айналуының құлауына өткен бұйра тұйықталу.
Жою – ВН тұрақты тоына электр үйкелісін тексеру. НН өту қысқыданаарында
байланысты және автоматты ажыратқыданаа күш байланысын тексеру, ВН үзігіне
тұрақты токтың электр үйкелісін тексеру.
в) Қосылған жағдайда ВН ажыратқышында Н тарапынан кернеу жоқ.
Себебі – қосу тетігінде люфт артуы нәтижесінде байланыс ернеуіне дейін ажырату
пышағы жеТКСеген (КСО жоғары вольтты ұяшықтар).Ажыратқыш тартқышы үзілген.
Автоматты ажыратқыданаың күш байланыстарының эрозиясы.
Жою – ажыратқыданаы реттеуді жүргізу. Ажырау тарқышын ауыстыру. Автоматты
ажыратқыданаы ауыстыру.
Себебі – автоматты ажыратқыданаың серіппесі сынған. Еркін ажыратқыш тетігінің
ақауы.
Жою – Автоматты ажыратқыданаы реттеуді жүргізу немесе автоматты ажыратқыданаы
ауыстыру.
д) Оқшауландыруда сызықтың, сырғанап өткен разрядтар немесе оқшауландыру
жабылуының ізі пайда болды.
Себебі – Зауыттың дефектісі немесе пайдалану үрдісінде туындаған сызаттар. Әртүрлі
фазалар енгізуі арасында бөлінуі.
Жою – Зақымданған оқшауландыруды ауыстыру.
Фазалар арасында оқшауландыру қашықтығын арттыру немесе оқшауландыруды
күшейту, оқшауландыруды сүрту.
е) Шина қызиды немесе жұмсақ байланыс.
Себебі – Болт қосылысының байланысы босаң.
Жою – Әлсіз байланыс орнын анықтау, тазалау және бекітуді тарту.
ж) Жоғары вольтты Ажыратқыш қосылмайды және от алмайды.
Себебі – Жедел ток кернеуі жоқ. Аккумулятор отырған. Зарядтау құрылғысы сынған.
Жою – Зарядтық құрылғының қоректендіру кернеуін тексеру. Зарядтық құрылғының
дұрыстығын тексеру. Аккумуляторды тексеру. Сынған жабдықты ауыстыру. Қажет болған
жағдайда ажыратқыш серіппесін қолмен аранйы тұтқамен келтіру және ажыратқыданаы
қосу.
8 Апаттық жағдай
8.1 ҰЭТҚ учаскесі үшін апаттық жағдай дегеніміз не?
ҰЭТҚ учаскесі үшін апаттық жағдай, бұл:
- қалалық желіден әуежай электр қоректендіруінің өшірілуі (қалалық желілердің апаты
кезінде бір немесе екі қолданыстағы желілері).
- әуежай объектілерінің сөндірілуі (жүктеменің артуы немесе жабдықтың істен шығуы
бойынша)
- кабель желісінің зақымдануы (оқшауландыру тесігі немесе жер жұмыстарын орындау
кезінде)
8.2. Апатты жағдайларда жұмыс тәртібі
При возникновении аварийных ситуаций, влияющих на безопасность полетов, сменный
инженер обязан: поставить в известность непосредственного руководителя, руководителя
полетов и немедленно приступить к ее ликвидации:
- произвести необходимые переключения в схеме электроснабжения для обеспечения
питанием объектов аэропорта.
- отключить поврежденное оборудование и запитать объекты по резервной схеме или от
аварийного источника питания.
- принять меры для поиска повреждения кабельной линии и её восстановления.
Для предотвращения нарушения летной деятельности, обеспечения
своевременной подготовки к работе и необходимого технического обслуживания
электротехнического оборудования работники узла ЭТОП (сменный инженер) должен
поддерживать постоянную связь с другими службами, обеспечивающими безопасность
полетов.
8.3. ІІБ кәсіпорын қозғалыс қызметімен өзара әрекет
ҰЭТҚ торабының қозғалыс қызметімен өзара әрекеті әуежайдың ауысымдық басшысы
арқылы өндіріледі.
ҰЭТҚ ауысымдық басшысы:
а) қону мен ұшуды уақытында азайту немесе ұшуды тоқтату өзгерісі мақсатында апаттар
немесе электртехникалық жабдықтар жүйесінің жекелеген элементтерінің, сонымен қатар
резервті электр қоректендіру көздерінің істен шығуы туралы ұшулар басшысына
(диспетчерге) шұғыл хабарлайды;
б) ұшулар басшысын (диспетчер) электр жарақтау құрамының немесе сызбасының кез
келген өзгерістері, әуежай объектілерінің электр қоректендіруін сөндіру уақыты мен
ұзақтығы туралы ақпарат береді;
в) қозғалыс қызметімен РСТО және ІІБ объектілерінің электр қондырғылары немесе РТО
мен ІІБ объектілерінің электр қоректендіруі мен электр техниклық жабдықтарына жөндеу-
профилактикалық жұмыстарын жүргізу уақытын келіседі;
г) ұшулар басшысымен (диспетчер) жөндеу-профилактикалық жұмыстарын жүргізу және
РСТО және ІІБ объектілерін электрқоректендіруден сөндіру уақытын келіседі.
8.4 Жер жұмыстарын орындауға рұқсат
