INTERNET информация магистралына өте ұқсас, институт, мектеп
терминалы арқылы оған жеңіл кіруге болады. Ол үшін INTERNET-
тегі
жүйенің нөмірін
теру керек.
Мүнан кейін керекті жердегі (қала, мемлекет) желі нүктесімен
байланысып, өзіңізге
қажетті материалдарға қол жеткізесіз. Керек
етсеңіз, NASA
қүжаттарын да, айта берсек, соңғы оқиғалар
көрсетіндей, ЦРУ құпия архивтерін де оқуыңызға болады екен.
INTERNET желісін сипаттау үшін оны телефон жүйесімен
салыстыру қалыптасқан. Жалғыз телефон компаниясы болмайтыны
сияқты INTERNET
компаниясы да тек біреу емес. Дүние жүзілік
немесе мемелекеттік телефон жүйесінің иесі кім? Ешкім де емес.
Әрине, оның бөліктерін біреулер иеленеді, бірақ жүйеге толық ешкім
ие емес, бүл жүйе өзара келісім арқылы ортақ пайдалануға арналған.
Дүние жүзіндегі ірі телефон компаниялары бірігіп,’’телефон жүйесі”
қалай пайдаланатыны
жөнінде келісіп отырады,яғни әр елдің
кодын,төлейтін ақшасын, мұхитаралық кабел қүнын-кімдер, қалай
бөлісіп кетеретінін жэне де эр елдің телефон жүйесінің қосылу
техникалық мэселелерін бірігіп анықтап отырады.
INTERNET-ті пайдаланудың нақты себептері өте көп. Мысалы,
сіздің Бурабайға барып дем алғьщыз келір отыр ,сол жердегі
аквалангпен жүзуге ыңғайлы орын орын туралы білгіңіз келеді дейік.
Олай болса, «scuba» (акваланг) жаңалықтар тобын қарап шығу
керек, мүмкін сонда демалған біреу мәлімет берген болар, әтпейсе
сүрағыңызды сонда енгізіп, күтіңіз. Біреу сізге жауап беріп калар
(үлкен ыктималдыкпен жауап алатыныңызға сенгіміз келеді).
Әлде әртүрлі заттар жинайтын коллекционермен танысқыңыз келе
ме,
жоқ
элде
торт
жасау
рецептін
іздейсіз
бе?
IBM
суперкомпьютерімен шахмат ойнауга қандайсыз? Периодты эдебиет
жөніндегі анықтамалыкты қарап, Ресей журналдардын оқуыңызға
болады.
jjj ,
INTERNET-тің бар мүмкіндігін, онда жиналған мәліметтерді де
түгел айтып беру қиын. Оның үстіне күнбе-күн оған жаңа мәліметтер
келіп түсіп жатады.
INTERNET-пен байланысқан
провайдер
компаниясы
деп
аталатын мекемелер эрбір компьютерді INTERNET-ке қосып бере
алады. Желіге қосылудың
бірнеше түрі
бар, олар:
- қосылып тұратын тікелей байланыстар (кіру жолдары);
- түрақты косылып тұрмайтын байланыстар (кіру жолдары);
- почталык байланыстар.
66
Бүл атаулар эзірге түсініксіз шығар, енді олардың ерекшеліктерін
қарастырайық.
Түракты қосылып түратын байланыс - мұнда жеке компьютер
тікелей TCP/IP желісіне қосылған (Transmission Control Protocol/
интержелі протоколы) түрінде болады, бұл INTERNET-тің бір шеткі
бөлігі, яғни жеке компьютер мекемедегі желімен түрақты байла-
ныстағы негізгі
компьютермен жалғасып тұр. Мұндай байланыс
ерекшеленген немесе түрақты тікелей байланыс деп аталады.
Ерекшеленген немесе тұрақты тура байланыс тек ірі компаниялар
мен корпорацняларда
болады.
Провайдеркомпания осындай
мекемеде бағдарлауыш орнатып, бағдарлауыш INTERNET-ке кызмет
ететін компьютермен (хост-компьютер) қосатын телефон каналын
жапдап алады. Телефон каналы мен Internet арасындағы байланыс
тұрақты сақталады, сондықган провайдер-компанияның компьюте-
рімен байланысуға телефон шалу кажет емес, ауқымды желіге әрбір
адам оз компьютерімен кіреді де, қалаған жеріне Internet арқылы
мәлімет жібере (алады) береді.
Қосылып түратын тура байланыс
көбінесе
SLIP, CSLIP
немесе РРР деп аталады (Serial Line Internet Protocol - тізбекті желі
үшін Internet хаттамасы, Compessed Slip, Point-to-Point Protocol -
“нүкте-нүкте” хаттамсы). Ал XRemote деп аталатын байланыс түрі
сирек кездеседі, бұл да TCP/IP
секілді, бірақ телефон каналын
тұрақты пайдалануға негізделген, ыңғайлылығы
жағынан бүлтүр
түрақты қосылып тұрмайтын байланыстан кейінгі орында түр.
Тұрақты қосылып тұрмайтын байланыс қымбттылығына карай эр
компьютерге қойылмайды да, оның орнына Slip (арзан болғандықган
) қолданылып келеді. Ол желіге телефон арқылы қосылатындықтан,
модем мен бір телефон нөмірі қажет болады. Солар аркылы хост-
компьютермен байланыс орнатылған соң, Slip-пен қосылып тұрмай-
тын байланыс аралығында ( жылдамдығынан басқа) ешбір өзгеріс
жоқ.
П очталык байланыс.
Intemet-neH
қосыла
алатын бірнеше
почталық байланыс түрлері бар. Провайдері CompuServe
болып
келген компьютерлер бірден Internet -пен почталык байланысқа кіре
алады. Олар өз почтасын Intemet-Ke беріп, одан да бірден хат-хабар
ала береді. CompuServe жүйесінде почта адресі аддына Internet деп
жазып қойылады. Бұл ортада LISTERV жүйесін пайдаланған абзал.
67
Осы секілді почталык байланыстар
желілік көмей
(network gateways)
деп аталады, олар Internet желісімен шектеулі тэсілдер арқылы
бай-
ланысады.
Почталық қатынастың қолмен терілетін терминалдык байланыс
түріндегі тағы бір түрі бар, бірақ ол тек почта жүйесімен ғана косыла
алады. Тағы да UUCP деген почталық байланыс түрі бар, онда
байланыс тек осы мақсат үшін жүмыс істейтін программа арқылы
орнатылады (бұл туралы келесі сабақта айтылған).
Компьютерді
Internet-neH
қатынас күруға даярлау
Интернет желісімен жұмыс істеу үшін компьютер, модем,
телефон арнасы, осыларды байланыстыру ісін атқаратын програм-
малык жасақ қажет жэне белгілі бір провайдермен байланысу керек.
Интернетпен жұмыс істеуге мүмкіндік беретін компьютердің ең кіші
(минималды) параметрл ері мынандай болады:
I компьютердің жедел жады (RAM) көлемі - 8 Мб немесе одан
жоғары;
\\
I катты магниттіе диск (HDD-винчестер) колемі - 500 Мб немесе
0 дан жоғары;
1 модемді косуға арналған COM PORT болуы тиіс;
§ модем (модулятор-демодулятор);
• SVGA мониторы;
• тышқан тетігі;
I казіргі кездегі желімен жүмыс істейтін ең кең тараған компьютер
қүрамы:
- Pentium 11/350 МГц немесе одан жоғары;
- RAM көлемі - 64 Мб;
- HDD көлемі - 5 Гб немесе одан жогары;
- LG немесе Samsung фирмаларының SVGA мониторы;
- дыбыстык карта мен акустикалық жүйе;
- US Robotics модемі, мәлімет алмасу жылдамдығы 33,6 Кбит/сек
немесе 56 Кбит/сек.
Модем дегеніміз - провайдер торабымен дербес компьютердің
байланысын қамтамасыз ететін арнайы құрылғы. Модемнің негізгі
сипаттамасы болып
ол арқылы бір секундтағы тасымалданатын
биттер санымен өлшенетін оның мәліметтерді қабылдау/жөнелту
жылдамдығы (бит/сек, немесе кЬ/s) саналады. Модемнің жылдам-
дығы жоғары болған сайын оның багасы өсіп отырады.
68
Достарыңызбен бөлісу: | 
