I Алгоритмді жүзеге асыруға қажетті ақпарат беру есебінен
қосымша жүктемені желіде жасау;
Маршруттау түрлері.
Маршрутгаудың үш түрі болады - қарапайым, фиксирленген
жэне адаптивті. Олардың арасындағы принципиальді айырмаша-
лық — маршрутты таңдау міндетін шешуде желістегі топологиямен
жүктеменің өзгеруін ескеру дәрежесі.
Қарапайым маршруттаудың өзгешелігіне желіс топологиясын-
дағы өзгеріске, оның күйі (жүктемесі) өзгерісі де маршрутты
таңдау кезінде ескерілмейді. Оның артықшылығы - маршруттау
алгоритмін жүзеге асыру жэне жеке элементтер істен шыққанда
желістегі тұрақты жұмысты қамтамасыз ету. Осы түрлерден
кездейсоқ жэне көшкінді маршруттаудың тәжірибелік қолданыс
табуда.
Кездейсоқ маршруттауда пакетті беру үшін бір кездейсоқ
таңдалған еркін
бағыт
таңдалады.
Пакет
желісте
адресатқа
жететін ықтимал “адасуға” түседі.
Көшкінді маршруттауда барлық еркін шығу желісі бойынша
түйіннен
пакетгі
беру
қарастырылады.
Бүлэрбір
түйінде
болатындықтан “пакеттің”, “көбею” қүбылысы орын болады. Ол
желісінің өткізу қабілетін пайдалануды күрт төмендетеді. Бүл
кемшілік әрбір түйінде пакет дубликатын (көшірмесін) жою
жолымен жэне тек бір пакеттен маршрут бойынша жылжуға қол
жетеді.
Ол әдістің негізгі артықшылығы - адресатқа пакетті
жеткізудің оңтайлы уақытын кепілдікті қамтамасыз ету.
Фиксирленген
(тіркелген) - маршруттауда
маршрутты
таңдауда желіс топологиясы
өзгерісі
ескеріледі
жэне
оның
жүктемесінің озгеруі ескерілмейді. Әрбір түйін үшін берілістің
бағытын белгілеу маршрут кестесі бойынша таңдалады, ол қысқа
жолды анықтайды. Жүктеме өзгерісіне адаптацияның жоқтығы
желісте пакеттердің кідірісіне үшыратады.
Фиксирленген маршруттау бір жолды жэне көп жолды
болып бөлінеді.
Біріншісі екі абонент арасында пакеттерді беруде жалғыз
жол негізінде тұрғызылады, ал екіншісі — екі абонент арасында.
Бірнеше ықтимал жол негізінде түрғызылады.
60
Адаптивті
маршруттауда
пакеттерді
беру
бағыты
жөнінде
қабылданған шешім топология өзгеруінің де, желіс жүктемесі
өзгеруін де ескеріп жүзеге асады.
Адаптивті
маршруттаудың
бірнеше
модификациясы
бар.
Олар: жергілікті, таратылған, орталықтандырылған жэне гибритті
адаптивті маршруттау.
Жергілікті адаптивті маршруттау аталған түйін мен косы-
луларда бар ақпаратгы пайдалануға негізделген: маршрут табли-
цасы, байланыстың шығу желісінің күйі жөнінде деректер; беруді
күткен пакеттер кезеңі үзындығы. Маршрут таблицасы қысқа
маршрутты анықтайды. Мұндай эдіс бос артықшылығы маршрут
таңдауы жөнінде қабылданған шешімдер түйін күйі жөнінде ең
соңғы деректерді пайдаланумен жасалады. Әдістің кемшілігі оыың
болжамсыздығында”, өйткені маршрутты таңдау барлық желістің
глобальді күйін ескерумен жүзеге асады. Демек, пакетті көп тиеу
маршруты бойынша беру қауіптілігі әрқашан бар.
Таратылған адаптивті маршруттау жергілікті маршруттау
үшін көрсетілген акпаратты және көршілес желіс түйінінен алы-
натын деректерді пайдалануға негізделген. Әрбір түйінде марш
рут таблицасы (каталог) калыптасады, мүнда пакетті минимиль-
деу кідіртудің уакытының маршруттары көрсетіледі. Коршілес
түйіндерде кідіріс таблицасымен алмасуда болып тұрады, мүнда
түйін жүктемесі корсетіледі. Содан соң әрбір түйін кідірісті
қайта есептейді жэне маршруттарды жөнге келтіреді. Таблицалар-
мен алмасу тек кезеңдік емес, сонымен асинхронды түрде желіс-
тің жүктемесімен топологиясы өзгеруінде жүзеге асады.
Орталықтандырылған адаптивті маршруттаудың желістіц әр-
бір түйіні үшін маршруттау міндеті маршруттаудың орталығында
(МО) шешіледі. Әрбір түйін кезеңімен өө күйі жөнінде қатынас-
ты қалыптастырады жэне оны МО береді. МО әрбір түйін үшін
маршрут таблицасы жасалады. Қатынасты МО беру, маршруттар
таблицасын қалыптастыру мен жіберу - уақытша кідірістермен
түйіскен, демек, эдіс тиімділігінің шығынымен де көрінеді. Мұ-
нан басқа желісті басқару шығынының қауіптілігі МО істен
шықканда болады.
Гибритті адаптивті маршруттау маршрут таблицасын пайда-
лануға негізделген, түйіндегі кезек ұзындығына тақдалды үйлесті-
руде. Демек, мүнда орталыктандырылган және жергілікті марш-
рутгау принципі жүзеге асады.
61
Гибритті маршруттау орталықтандырылған маршруттау (маршрут-
тар) мен жергілікті (“болжамсыздық” эдісі) кемшіліктерді өтейді
жэне олардың артықшылығын қабылдайды: орталық маршрутгары
желістің глобальді күйіне лайықты, ал түйіннің ағымды күйін
ескеру міндетті шешудің өз мерзімділігін қамтамасыз етеді.
Қателесуден қорғау әдістсрі.
Ақпараттарды қатесіз беру мэселесін қамтамасыз ету үлкен
мэнге не болып отыр. Егер телеграмма мэтіндегі немесе сөйлес-
кендегі мэтіндегі қателер мэні бойынша жеңіл байқалады. Бір
қате деректерді бергенде салмақты түрде ақпарат сапасына эсер
етеді. Әдістердің тәжірибеде жүзеге асуы екі бөліктен түрады -
бағдарламалық жэне ақпаратты. Осылардың арақатынасы эртүрлі
болуы мүмкін. Бағдарламалықпен салыстырғанда аппаратуралық
қүралдардың меншікті салмағы үлкен болған сайын, жабдыктар
күрделірек.
Желідегі ақпаратты беру кезінде туатын қателерінің екі се-
бебін көрсетеді:
I Желіде колайсыз объективті оқиғаның тууына немесе желідегі
жабдықтың бр бөлігіндегі жаңылысу;
I Сырткы коздер мен атмосфералық құбылыс эсерінен болатын
богеттер.
Ең
коп
тарағанына
флуктуационды
(кездейсоқ)
бөгеттер
жатады.
Оның
мысалына
атмосфералық
жэне
индустриалды
богеттер
бола
алады,
әдетте
олар
кіші
Ү-зақтықтағы
бір
импульс
пен
үлкен
амплитуда
түрінде
көріністе болады. Жэне де богеттер синусоидальді тербеліс
түрінде ыктимал. Оган бөтен радиостанция сигналы, жоғары
жиіліктегі генераторлар сэулеленуі жатады.
Қателесуден корғау эдістері ішінде эдістердің үш тобы
болектенеді: топты
әдістер, бөгет тұрақтылық кодирлеу мен кері байланысты беріліс
жүйесінде қателіктен қорғау эдістері.
Топты
эдістерде
ішінен
мажоритарлы
әдіс,
ол
Вердан
принципін жзеге
асырады және ақпаратты блокпен беру әдісі блоктың сандық
сипаттамасы кең қолднанылуда. Мажоритарлы эдіс мэні мынада,
эрбір шектеулі ұзындықтағы қатынас (сообщение) бірнеше рет,
кобіне үш рет беріледі. Қатынас есте сақталады, сосын оларды
разрядты салыстыру жасалады.
62
Достарыңызбен бөлісу: |
