Қазақ тілі мен әдебиеті (оқыту тілі қазақ тілі емес мектептер үшін) Қысқа мерзімді жоспарлар жинағы 8-сынып

 
 
 
 
12-БӨЛІМ: ҚАЗАҚТЫҢ АЙТЫС ӨНЕРІ МЕН МӘДЕНИЕТІ 
 
12.1 Сабақтың тақырыбы: Айтыс, оның түрлері мен көркемдік ерекшеліктері 
 
Оқу мақсаттары 
8.1.3.1 - оқу-еңбек тақырыптарына байланысты күрделі 
сөздер мен тұрақты тіркестердің мағынасын түсіну
 
Сабақ мақсаттары 
оқу-еңбек тақырыптарына байланысты күрделі сөздер мен 
тұрақты тіркестердің мағынасын түсінеді.
 
Құндылықтарды дарыту 
құрмет, азаматтық жауапкершілік.
 
Бастапқы білім 
Мәңгілік елдің нұрлы жолы!
 
Тірек сөздер 
сөзге жүйріктік, білгірлік, тапқырлық, ділмарлық
 
 
Сабақтың жүргізілу барысы 
                 
Тыңдалымалды тапсырма 
 
1-тапсырма. Тақырыпты болжайық. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2-тапсырма. Сөздерді мағынасына қарай сәйкестендір. Жаңа сөздермен сөйлем құрастыр. 
 
табан астында, тосыннан 
 қапы қалдыру 
тығырыққа тірелді 
күтпеген (ойламаған) жерден, кенеттен 
сүріндіру 
шарасыз 
ділмарлық 
амалы таусылды, не дерін, не айтарын білмеді 
дәрменсіз 
сөзге жүйріктік, шешендік 
 
 
Бағалау критерийі 
Дескриптор 
 
Мәтін мазмұны бойынша 
проблемаларды анықтайды. Тапқан 
мәселелері негізінде талғаулы салалас 
құрмалас сөйлемді құрастырады. 
1.  Мәтіннен Алматыға қатысты кемінде 
5 мәселені анықтайды. 
2.  Осы мәселелерді қатыстыра отырып, 
кемінде 2 талғаулы салалас құрмалас 
сөйлем құрастырады.  
3.  Не берілген 3 сөйлемді мәтінге 
сәйкес жалғастырады. 
Т 

 
 
Айтыскер 
ақын
сөзге 
жүйрік 
              
Тыңдалым тапсырмасы 
 
3-тапсырма. Мәтін бойынша тест сұрақтарына жауап бер. 
1. Айтыс өнері тағы басқа қандай ұлттарда кездеседі? 
А) украин 
Ә) неміс 
Б) арабтың бәдеуилер тайпасында 
және түрік тілдес елдердің 
бірқатарында 
В) тек қана қазақта 
 
2. Шөже, Балта, Орынбай, Сүйінбай 
ақындар қай ғасырда өмір сүрді? 
А) XX ғ. 
Ә) XVII ғ. 
Б) XVIII ғ. 
В) XIX ғ. 
 
3. Ақындар өлеңді қалай шығарады? 
А) табан астында 
Ә) 10 күн дайындалады 
Б) көп жылды талап етеді 
В) біршама уақыт 
 
4. Айтыстың ескі түрі болып қай түр саналады? 
А) жұмбақ айтыс 
Ә) салт айтыс 
Б) жар-жар 
В) бәдік 
 
4-тапсырма. Берілген сөздердің  синонимін мәтіннен анықта.  
 
1.  Дәреже - _________________ 
2.  Барлық - __________________ 
3.  Байқау - __________________ 
 
              
Тыңдалымнан кейінгі тапсырма 
5-тапсырма. Айтыскер ақын қандай болу керек? Кестені толықтырып, пікіріңді «Әуе 
шары» негізінде дәлелдеп көр. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Т 
Т 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Бағалау критерийі  
Тапсырма 
№  
Дескриптор  
Оқушы   
оқу-еңбек 
тақырыптарына 
байланысты  күрделі  сөздер 
мен  тұрақты  тіркестердің 
мағынасын түсінеді. 
1  
 
2 
 
 
 
3 
 
4 
5 
тақырыпты болжайды; 
сөздерді 
мағынасына 
қарай 
сәйкестендіреді; 
сөздермен сөйлем құрастырады; 
тест сұрақтарына жауап береді; 
сөздердің  синонимін мәтіннен анықтайды; 
кестені толықтырады;  
пікірін «әуе шары» негізінде дәлелдейді. 
 
 
12-БӨЛІМ: ҚАЗАҚТЫҢ АЙТЫС ӨНЕРІ МЕН МӘДЕНИЕТІ. 
 
12.2  Сабақтың тақырыбы: Айтыс – ақиқат 
 
Оқу мақсаттары 
8.2.1.1 тұрақты тіркестер мен көркемдегіш құралдарды 
қолданып, ауызша мәтіндер құрау.  
Сабақ мақсаттары 
тұрақты 
тіркестер 
мен 
көркемдегіш 
құралдарды 
қолданып, ауызша мәтіндер құрастырады.
 
Құндылықтарды дарыту 
құрмет, азаматтық жауапкершілік.
 
Бастапқы білім 
Айтыс, оның түрлері мен көркемдік ерекшеліктері. 
Тірек сөздер 
тыңдарман, көзі ашық, қарсылас, елеулі оқиға.
 
 
Сабақтың жүргізілу барысы 
 
                 
Айтылымға дайындық тапсырмасы
 
 
 
1-тапсырма.  Төменде  берілген  мақал-мәтелдердің  жалғасын  табыңыз,  мағынасын 
Әуе  шарында  кім  болу  керек? 
(ақынға  көмектесетін 
адамдар)
 
Ой жүзеге асу үшін не қажет? 
Ойдың жүзеге асуына 
қажетті элементтерді шарға жазады. 
Шардың  ұшуын  не  баяулатады?  Зәкір  (якорь) 
жанына  ойдың  жүзеге  асуына  кедергі  болатын 
факторларды жазады.  
Шардың жылдам ұшуына не көмек береді? 
Шарды  ұшып  бара  жатқан  бағытынан  не 
тайдырады? 
Мәселелерді  шардың  екі  жағынан 
жазады. 
А 
Жақсы айтыскер ақын болу үшін...