танылатын әрекеттерге жол бермеуге міндетті.
Осы мақсатта:
14.3. Министрлік элеуметтік әріптестік пен элеуметтік және еңбек қатынастарын
реттеу бойынша Салалық комиссия жұмысы шеңберінде республикадағы немесе оньщ
жеке аймақтарындағы әлеуметтік тұрақтылықтьщ нашарлауына әлеуетті себеп болып
табылатын, мұнай-газ, мұнай өңдеу жэне мұнай-химия салаларының ұйымдарындағы
элеуметтік-экономикалық жағдай үрдісін талқылайды.
14.4. Жұмыс берушілер:
1) түсіндіру жұмыстарын жүргізеді, ұсыныстарды қарайды, ұйым жұмыскерлерімен
тікелей де, олардың өкілдері арқылы да Кодекс
жэне ұйымның ішкі нормативтік
құжаттарында қарастырылған тәртіп жэне жағдайда әлеуметтік-еңбек сұрақтары бойынша
келіссөздер мен консультациялар жүргізеді;
2) Қазақстан Республикасының мұнай-газ, мұнай өңдеу жэне мұнай-химия салалары
ұйымдарьшда жұмыс істейтін мердігер жэне субмердігер компаниялармен еңбек жэне
өндірістік қатьшастар бойьшша жұмысты ұйымдастырады;
3) медиация мен омбудсмен институттарын еңбек дауларын сотқа дейін реттеу
механизмі ретінде тартады.
14.5. Кәсіподақтар:
1) жұмыс берушілерге еңбек тэртібін нығайту сұрақтарына ықпал етеді, ұжымдық
шарт қағидаларын түсіндіреді;
2) ұжымдық шарттарды шешкен кезде татуластыру шараларын, еңбек төрелігін,
делдалдықты барынша қолданады;
3) жұмыс берушінің өзіне жүктелген міндеттерді орындауы кезінде Келісімнің
қолданыс кезеңінде көтерілістердің ұйымдастырьшуына жол бермейді;
4) жұмыс берушілерді Кәсіподақтың алқалы органдарьшың шешімі туралы хабардар
етеді, уақытьшы жоспарланған ұжымдық эрекеттер туралы ескертеді;
5) өз бастамасымен жұмыс қарқыньшың төмендеуіне, көтеріліс әрекеттері мен
өндірістің қалыпты барысьшьщ өзгерісін тудыратын өзге де тэртіпсіздіктерге жол
бермейді. Төтенше сипаттағы ескерту шаралары (аштық жариялау, жұмысты тоқтату жэне
(немесе) тоқтата іұру, жұмысқа шықпау, т.б.) жұмысшылар, жұмыскерлердің өкілдері тек
ҚР заңнамасымен қарастырылған жағдайларда жэне негіздер бойынша татуластыру
процедураларьш жүргізген соң тоқтатылуы мүмкін.
XV.
ЕҢБЕК ЗАҢДАРЫНЫҢ САҚТАЛУЫНА ҚОҒАМДЫҚ БАҚЫЛАУ
ЖАСАУ
15.1. Кодекстің 155-бабьша сэйкес ҚР еңбек заңдарьшың сақталуына қоғамдық
бақылау жасау ісін Кәсіподақтар осы Келісімде жэне ұжымдық шарттарда бекітілген
шарттармен жэне тәртіппен орьшдайды.
15.2. Еңбек заңдарыньщ сақталуына қоғамдық бақьшау жасау ісінің мақсаты мен
міндеті заңның сақталуын қамтамасыз
ету,
сонымен
қатар
еңбек заңдарын
бұзушылықтардың алдын алу жэне жою болып табылады.
15.3. Еңбек зандарының нормаларының сақталуына бақылау жасау ісін жүзеге асыру
үшін Кәсіподақтар қызметкерлердің еңбек құқықтарын бақылау жэне мониторингілеу
қызметін құра алады.
15.4. Кәсіподақтардың осы Келісімнің жэне ұжымдық шарттардың орындалуы
туралы, келістіруші жэне татуластыруші комиссиялардың жұмыс барысы туралы ақпарат
сұратуға құқығы бар.
15.5. Кәсіподақтар заңдарға сэйкес еңбек жөніндегі мемлекеттік инспекторлармен
мьшалар арқылы эрекеттестік етеді: өз мүшелерінің мүддесін қорғау үшін тікелей
хабарласу арқылы; жұмыс берушілермен келісу бойынша бірлескен жоспарлы
тексерулерге қатысу арқьшы.
18
15.6.
Кәсіподақтар тарабынан қоғамдық бақылауды жүзеге асыратын қосымша
механизмдерді ұжымдық шарттарда қарастыруға болады.
XVI. ҰЖЫМДЫҚ
ШАРТТАРДЫ,
КЕЛІСІМДЕРДІ
ӘЗІРЛЕУ
ЖӘНЕ
ҚАБЫЛДАУҒА ҚАТЫСУ ҮШІН БАҚЫЛАУШЫЛАР ТОБЫН Қ¥РУ, ОЛАРДЫҢ
ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІМЕН ҚЫЗМЕТ ЕТУ ТӘРТІБІ
16.1. Келісімге әлеуметтік әріптестік Тараптарының өзара міндеттерін қосу
(ұжымдық шарт) толықтығын бақьшауды жүзеге асыру мақсатында келісімдер, ұжымдьщ
шарттар әзірлеу мен қабьшдауға қатысу үшін қадағалаушылар тобы (бұдан әрі - Топ)
құрылады.
16.2. Топ әлеуметтік әріптестік Тараптарының өкілдерінің тең мөлшерінен құралады
жэне Салалық комиссия немесе жұмыс берушілер өкілдері мен жұмыскерлер өкілдерінен
құралған комиссия шешімімен бекітіледі.
16.3. Топ өз қызметін Келісімді эзірлеу (ұжымдық шарт) мен оған қол қою кезеңінде
жүзеге асырады. Топқа оның мүшелерінің бірі басшьшық етеді.
16.4. Салалық комиссия Топтьщ толыққанды жұмысына ықпал етеді, оған қажетті
ақпаратты ұсынады.
16.5. Топтың Кодекс пен ҚР заңнамасының нормаларына қайшы келмейтін
ұсыныстары мен ескертулері Салалық комиссияның міндетті қарауына жатқызьшады
(жұмыскерлер өкілдері мен ұйым деңгейінде жұмыс берушілер өкілдері арқьшы).
Осы орайда еңбек заңнамасымен салыстырғанда жұмыскерлердің
жағдайын
жақсартатын ұсыныстар Салальщ комиссия үшін (жұмыскерлер
өкілдері мен ұйым
деңгейінде жұмыс берушілер өкілдері арқылы) нұсқаульщ сипатқа ие.
16.6. Топ бақылау жүргізеді:
- әлеуметтік эріптестік Тараптарының Салалық келісімін (ұжымдық шарт) эзірлеу
бойынша шарттардың басталғандығы туралы жазбаша ұсыныстарды уақтылы қарау;
- Кодексте белгіленген мерзімде олардың болуы кезінде қарама-қайшылық
хаттамасын жасау;
- келіссөздер жүргізу тәртібінің, Салалық келісім әзірлеу, жасау мерзімінің
(ұжымдық шарт), оған өзгертулер мен толықтырулар енгізудің сақталуы;
- Салалық келісімге (ұжымдық шарт) Кодексте қарастырылған ережелерді қосу;
- Салалық келісімге (ұжымдық шарт) енгізу үшін ұсыныстарды қарау нэтижелері;
- келіссөздер жүргізу мерзімі мен
қол қойьшған Салальщ келісімді жариялау,
сондай-ақ, мониторингілеу үшін еңбек инспекциясы бойьшша сәйкес органға ұжымдық
шарттар ұсыну;
- Салалық комиссия (ұйым деңгейінде жұмысшылар өкілдері) жұмысьшьщ
ұйымдастырушьшьщ қамтьшуы;
- әлеуметтік эріптестік тараптары үшін келіссөздер жүргізу үшін қажетті ақпаратты
уақтылы ұсыну.
16.7. Топ өз қызметінде бейтараптылық пен эділдік қағидаларын басшылыққа алады.
XVII. КАДРЛЫҚ ӘЛЕУЕТ ПЕН БІЛІКТІЛІКТІ ДАМЫТУ БОЙЫНША
ҮЙЛЕСТІРУ ОРТАЛЫҒЫН ҚҮРУ ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТ ЕТУ ТӘРТІБІ
17.1. Мұнай-газ, мұнай өңдеуші жэне мұнай-химия салаларындағы ұйымдардьщ
қызметкерлерінің білімін сақтау мен дамыту мақсатында Тараптар кадрлар әлеуеті мен
біліктілікті дамыту бойынша Үйлестіру орталығының (бұдан эрі - Үйлестіру орталығы)
қызмет ету қажеттілігі туралы келісімге келді.
17.2. Үйлестіру орталыгы мұнай-газ, мұнай өңдеуші жэне мұнай-химия салаларьш
білікті кадрлар жэне қажетті біліктілік стандарттарымен қамтамасыз ету бойынша
19
жұмысты үйлестірушің консультациялық-ағарту органы болып табылады.
17.3. Үйлестіру орталығының негізгі міндеті:
- кәсіби стандарттарды жаңарту бойынша басымдылық бойынша нұсқамалар;
- білім беру бағдарламаларын келісу бойынша нұсқамалар;
- өңделген білім беру бағдарламалары бойынша комментарийлер;
- салалық біліктілік шеңберін эзірлеу мен қолдау бойынша ұсыныстар;
- салалық білім беру мекемелерін аккредиттеу бойынша нұсқамалар;
- мұнай-газ, мұнай өңдеуші жэне мұнай-химия салаларьшдагы ұйымдардың
өндірістік қызметкерін дайьшдау мен стандарттар, инженерлік-техникалық қызметкердің
біліктілігін арттыру;
- мамандарды даярлау мен қайта даярлау сұрақтары бойынша конференция,
семинар, дөңгелек үстелдер ұйымдастыру бойынша ұсыныстар, сала жұмыскеріне
талаптар (біліктілік) негізінде кәсіби оқьггу мазмұнын жетілдіруді жасау болып табылады.
17.4. Үйлестіру орталығының қызметі оны қалыптастырмай-ақ, Министрлікке
қарасты қолданыстағы мұнай-газ саласының Салалық кеңесі арқьшы жүзеге асырылады.
XVIII. КӘСІПОДАҚ ҚЫЗМЕТІНІҢ КЕПІЛДІГІ
18.1. Министрлік пен Жұмыс берушілер Кәсіподақтардың Қазақстан Республикасы
еңбек заңнамасьш сақтай отыра, Кодекс пен келісімде бекітілген шарт пен тэртіпте
қоғамдық бақылауды жүзеге асыру құқығын мойындайды.
18.2. Қандай да бір орган немесе ұйымдардың кәсіподақтарының олардың құқығын
шектеуге, сондай-ақ, Қазақстан Республикасының «Кэсіподақтар туралы» Заң жэне
кәсіподақтар жарғысында қарастырылған олардың қызметіне тікелей немесе жанама түрде
кедергі келтіруді мақсат тұратын кез келген эрекетке тыйым салынады.
18.3. Министрлік, Жұмыс берушілер Кәсіподаққа
Қазақстан Республикасыньщ
заңнамасына сәйкес қорғалатын ақпараттарды қоспағанда, кәсіподақ мүшелерінің
құқығын қорғаумен байланысты сұрақтар бойынша ақпараттарды ұсынады.
18.4. Кәсіподақтарға Жұмыс берушілерді сайламалы кәсіподақ ұйымдарьша мүшелік
туралы ақпараттандыру қажетү
18.5. Сайламалы
кәсіподақ
ұйымдарының
мүшелері
негізгі
жұмысынан
босатылмаған, мүшелік ететін кэсіподақ ұйымыньщ дәлелді пікірінсіз тэртіптік жазаға
тартьша алмайды. Негізгі жұмысынан босатылмаған кәсіподақ ұйымының басшысы
(төрағасы)
жоғары
тұрған
кәсіподақ
ұйымының
дэлелді
пікірінсіз
тэртіптік
жауапкершілікке тартылуы мүмкін емес.
Кэсіподақ ұйымының дәлелді пікірі жұмыс берушіге жұмыс берушіден өтініш
түскен күннен бастап үш жұмыс күні ішінде беріледі.
18.6. Сайланбалы кәсіподақ органдарының
мүшелерімен жұмыс берушінің
бастамасы бойьшша еңбек шартын бұзуға, заңды тұлға таратылатын, не жұмыс берушінің
қызметі тоқтатылатын жағдайларды есепке алмағанда, осы тұлғалар мүшесі болып
табьшатын кәсіподақ органының дәлелді пікірін ескере отырып, жалпы еңбек шартьш
бұзу тэртібі сақталған жағдайда рұқсат етіледі.
Негізгі жұмысынан босатылмаған кәсіподақ органының басшысы (төраға), заңды
тұлға таратылатын, не жұмыс берушінің қызметі тоқтатылатын жағдайларды есепке
алмағанда, жоғары тұрған кәсіподақ органының дәлелді пікірінсіз жұмыс берушінің
бастамасы бойынша жұмыстан босатылмайды.
Кәсіподақ органының жэне жоғары тұрған кәсіподақ органының дәлелді пікірі
жұмыс берушіге мәлімдеме келіп түскен соң үш жұмыс күні ішінде ұсынылады.
18.7. Кәсіподақ ұйымының дәлелді пікірін тэртіптік жазаға тарту туралы жэне
негізгі жұмысынан босатылмаған сайламалы кәсіподақ ұйымдарының мүшелерімен еңбек
шартын бұзу туралы акт шығарылған кезде есепке алу Кодекске жэне ҚР «Кэсіподақ
ұйымдары туралы» Заңымен қарастырылған ерекшеліктерге сәйкес жүргізіледі.
20
18.8. Ұжымдық шарттарда кәсіподақ ұйымдарының сайламалы жэне өзге де
мүшелері үшін өзге де кепілдіктер қарастырьшуы мүмкін.
18.9. Кәсіподақтарға тиесілілік Қазақстан Республикасы заңдарымен кепілдік
берілетін еңбек, әлеуметтік-экономикалық, саяси, жеке құқық пен азаматтардың
бостандығын қандай да бір шектеуге немесе басымдьшьщқа экелмейді.
18.10. Жұмысқа қабылдағанда, жұмыс бойынша ілгерілеудегі кемсітушілік,
сондай-ақ, жұмысшының кэсіподаққа мүшелігі, оған кіруі немесе шығуы себепті жұмыс
берушінің бастамасы бойынша еңбек шартын бұзуға тыйым салынады.
18.11. Тұлғаларға кәсіподаққа кіруге қорқыту немесе өзге де эрекеттермен оған
кіруден бас тартуға ықпал етуге, бір кәсіподақтан шығып, екінші кәсіподаққа өздігінен
мүшелік етуге тыйым салынады.
18.12. Одан басқа, Жұмыс берушілер:
- кәсіподақ пен оның саладағы ұйымдастырушылық құрылымдарының қызметінің
кепілдігі мен заңнамалық бекітілген ережелерді сақтайды;
- Кәсіподақ, оның өкілдері мен филиалдарьша, Кэсіподақтьщ өзге (аймақтық)
ұйымдарына Кәсіподақ мүшелері мен олардың бекітілген тәртіпті сақтай отырып, осы
Келісімде қарастырылған міндеттерді орындауына арналған жұмыс орындарына,
кәсіпорынның кәсіподақ ұйымдарьша келуіне кедергі болмайды;
- тараптардың келісімі бойьшша Жұмыскерлер мен олардың отбасы мүшелерінің
демалысы мен сауығуын ұйымдастыру үшін материалдық ресурстар, техникалық
құралдар мен жьшжымайтын мүлік нысандарын Кәсіподақтардың тегін қолдануьш
ұсынады;
- тараптардың келісімі бойынша жэне кәсіподақ ұйымыньщ мүшесі болып
табылатын жұмыскерлердің жазбаша өтініші болған кезде жұмыс беруші ай сайын
кәсіподақ шотына мүшелік кәсіподақтық жарнаны жұмысшылардың еңбекақысынан
аударьш отырады;
- кәсіподақ оқуы кезінде өз мүшелерінің қызығушылықтарының қоғамдық
міндеттерін орьшдау үшін, кәсіподақ шақырған съездге (конференция) делегат ретінде
қатысу үшін, сондай-ақ, ұжымдық шарттар мен келісімдерде қарастырылған шарттар мен
тэртіпте пленум мен президиум жұмыстарына қатысуға
кәсіподақ ұйымдарыньщ
мүшелерін негізгі жұмыстан босатады.
- Кэсіподақ ұйымына сайлау лауазымына сайлау салдарынан жұмыстан босатылған
тұлғаларға олардың құзыреттілік мерзімі аяқталған соң бұрынғы жұмысын (лауазымын)
ұсынады, ол болмаған жағдайда сол ұйымның өзге бағасы бірдей жұмысын (лауазым)
ұсынады;
- кәсіподақтың алғашқы ұйым органына сайланған, босатылған кәсіподақ
жұмыскерлеріне сәйкес ұжымдық шарт ережелері болған жағдайда ұйым жұмыскерлері
қарастырған сондай әлеуметьік-еңбек құқықтары мен жеңілдіктер ұсынылады;
- Кәсіподақтарға, олардың филиалдары мен өкілдеріне, алғашқы ұйымдарьша
олардың алдын ала өтініші бойынша отырыстар өткізу үшін бос ғимаратты, сондай-ақ,
жалпыға көрінетін орынға ақпарат орналастыру мүмкіндігін ақысыз ұсынады;
- кәсіподақ мүшелеріне жұмыс уақытында ұжымдық шарттарда белгіленген тэртіпте
жэне кәсіподақ жарғысымен аньщталған мерзімде жиналыстарды еркін өткізу құқын
ұсына алады.
XIX. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР
19.1.
Салалық келісім оған Тараптар қол қойған сэттен бастап күшіне енеді жэне
2019 жылғы 31 желтоқсанға дейін - ал жауапкершілік, дауды шешу тэртібі бөлігінде оның
толық орындалғаньша дейін күшіне ие және ҚР Денсаулық сақтау жэне әлеуметтік даму
министрлігіндегі хабарлау тіркеуіне оған Тараптар қол қойған сэттен бастап он
күнтізбелік күн ішінде жатқызылады.
21
19.2. Осы Салалық келісімге келесі қосымша нұсқаулық сипатқа ие:
1) мұнай-газ, мұнай өңдеу жэне мұнай химиясы саласын ұйымдастыруға арналған
ұжымдьщ шарттың типтік формасы (№ 1 қосымшасы);
2) мұнай-газ, мұнай өңдеу және мұнай-химиясы саласыньщ ұйымдарындагы
жұмыскерлер жэне олардың отбасы мүшелерін элеуметтік қолдау туралы үлгілік
қагидалар (№ 2 қосымшасы);
3) мұнай-газ, мұнай өңдеу жэне мұнай-химиясы саласының ұйымдарындағы еңбек
қауіпсіздігі жэне еңбекті қорғау бойынша Өндірістік кеңес туралы үлгілік ереже (№ 3
қосымшасы);
4) мұнай-газ, мұнай өңдеу жэне мұнай-химиясы саласының ұйымдарындағы еңбекті
қорғау бойьшша техникалық инспектор туралы үлгілік ереже (№ 4 қосымшасы);
5) мұнай-газ, мұнай өңдеу жэне мұнай-химиясы саласының Жұмыс берушілері мен
Жұмыскерлері арасындағы ішкі коммуникациялардың бірыңғай жүйесі туралы» үлгілік
қағидалар (№ 5 қосымшасы);
6) салалық кәсіподақ жаньшдагы қоғамдьщ бақылау Қызметі туралы типтік ереже
(№ 6 қосымшасы).
19.3. Өзіне жүктелген міндеттерді бұзғандығы үшін Тараптар ҚР қолданыстагы
заңнамасына және осы Келісімге сэйкес жауапкершілікке ие болады.
19.4. Келісімді орындауды бақылауды элеуметтік әріптестік Тараптары жүзеге
асырады. Салальщ комиссия ол бекіткен тэртіпке сэйкес Келісім ережелерін Тараптардьщ
бұзғандығы туралы сұрақты қарастыруға құқылы және оларды жою бойынша шараларды
қабылдайды.
Келісімді жүзеге асыру барысында орын алған барлық даулы сұрақтар Комиссия
отырысында шешіледі, ал қарама-қайшылық жағдайында - Қазақстан Респубіликасының
сәйкес заңнамасына сәйкес сот тәртібімен шешіледі.
19.5. Келісім мемлекеттік жэне орыс тілдерінде алты данамен құрастырылды және
қол қойылды, бірдей заң күшіне ие. Сала ұйымдарында Жұмыс берушілер мен Кәсіподақ
оған қол қойылған күннен бастап бір ай ішінде жұмысшыларды Келісімнің деректерін
бірлесіп жеткізеді. Келісім мэтіні бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланады.
19.6. Министрлік салалық деңгейде құзыретті мемлекеттік орган бола отырып,
Келісімнің ресми жариялануын қамтамасыз етеді.
22
ТАРАПТАРДЫҢ УӘКІЛЕТТІ
КАЗАКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫі
Қазақстан Республикасьшьщ
энергетика вице-министрі
ІНІҢ ҚОЛДАРЫ
А МИНИСТРЛІГІ
Ә. Мағауов
ЖҮМЫС БЕРУШІЛЕРДІН ӨКІЛДЕРІ
«Атамекен» Қазақстан Республикасыньщ
Ұлттьщ кэсіпкерлер палатасы Төралқасыны
Әлеуметтік сала жэне элеуметтік эріптестік
Комитетінің төрағасы
«КА2ЕМЕКСҮ» Қазақстан мұнай-газ
жэне энергетика кешені ұйымдарыны
қауымдастығы» заңды тұлғалар бір.
Бас директоры
ЖҮМЫСКЕРЛЕРДІН ӨКІЛДЕРІ
«Мұнай-газ кешені қызметке,
салалық кэсіптік одағы»
қоғамдық бірлестігі
Төраға
«Қазақстандық мұнай-газ
салалық кәсіптік одағы»
қоғамдық бірлестігі
Төраға
«Химия, мұнай-химия жэне
өндірістің ұқсас салалары
жұмыскерлерінің салалық кәсіптік одағы»
қоғамдық бірлестігі
Төраға
Б. Ақшолақов
С. Қалиев
Т. Қабдолов
К. Пірімқұлов
И ЧУ0
23
Достарыңызбен бөлісу: |