Топ/жұп құрамында орындау. Берілген тапсырманы топ немесе жұп
құрамында орындау қажет. Оқушылардың бұл жұмысты таңдап алған рөлдер
ауқымында жүзеге асырғандығы дұрыс. Мұнда топтағы өзара позитивті
тәуелділікті тудыру үшін әр топтың спикерін көрші топтың таңдағаны
орынды. Бұл спикерді топтың өзі тағайындаудан әлдеқайда тиімді болады,
өйткені топ мүшелері топ намысын бермеу үшін барлық оқушылардың
талқылауға белсенді қатысып, спикер болатындай дәрежеге шығуға
тырысады.
Жариялау. Оқушылар өз жұмыстарын сыныпқа таныстыру, қорғау үшін
қанша уақыт берілгенін айту керек. 1, 2, 3 минут.Жариялау барысындағы ең
маңызды сұрақ: «Бір топ қорғағанда қалған оқушылар не істеп отырады?»
Қалған оқушылар бекер отырмау үшін олар бір-біріне кері байланыс беруге
дайындалып отырады. Ол үшін жариялаумен таныса отырып (тыңдап, қарап
отырып), бір топ (немесе бір оқушы) сұрақтар қоюға дайындалса, екінші топ
(немесе оқушы) «жұлдызшалар» беруге (таныстырылымның ұтымды
жақтарына тоқталу), ал үшінші топ (немесе оқушы) таныстырылымды қалай
жақсартуға болатындығы туралы ұсыныс жасауға дайындалады. Егер
төртінші топ болса (немесе төртінші оқушы), онда оларға таныстырылымды
қорытындылау тапсырмасы беріледі, яғни оқушылар мұның оларға жасаған
әсері, көмегі, маңызы туралы өз ойларымен бөліседі.Осылайша оқушылар тек
мұғалімге жауап бермей, өз таныстырылымдарын бүкіл сыныпқа
бағыттайды. Қалған оқушылар да өздерінің жұмыстарымен әлек болмай,
назарларын жарияланып жатқан жұмысқа (немесе айтылып жатқан жауапқа)
аударады.
Кері байланыс. Жариялау немесе таныстырылым аяқталған соң
оқушылар оның сапасы туралы өз ойларын ортаға салып, жағымды
жақтарына тоқталады және оны жақсарту туралы ұсыныстар жасайды.
Әрине, мұнда кері байланыстың «сыншыл дос» ұғымы ауқымынан
шықпағаны дұрыс. Сонымен бірге кері байланыс жауап берген оқушыларға
пайдалы болып, оларды ынталандыруы және қанаттандыруы керек. Мұнда
бұл оқушылардан кері байланысты қалай қабылдағандығы туралы сұраған
орынды: кері байланысқа қайта кері байланыс жасату.
Қорытындылау. Тапсырма бойынша белсенді әрекеттер аяқталды. Енді
оқушылар ой-толғанысқа ден қойып, аз уақытта (1-2 минут) топ ішінде
немесе бүкіл сыныппен тапсырманың нәтижелерін талқылайды.
Олар бұл талдауда «Тапсырманы қалай орындадық? Жақсы жақтары
мен кемшін тұстары қандай? Неліктен олай болды? Бұл тапсырма бізге не
берді? Оның нәтижелері қандай?» деген секілді сұрақтарға жауап беруге
тырысуы керек. Кейде жалпылама «Тапсырма орындау барысында не
үйрендік?» сұрағының орнына «Тапсырма орындау барысында үйренген 2
нәрсені көрсетіңіз» деген дұрыс болатын шығар. Жауапты 2-4 сөйлем
арқылы тұжырымдаса қалай болады?!Мұндай тапсырманы ерте берген
орынды, сонда бала сабақ соңында не үйренгенін 2-4 сөйлем төңірегінде
қортындылап береді. Сонымен қатар адамдармен қарым катынас тәсілдерін,
түрлі әлеуметтік топтарда жұмыс істеу дағдыларын меңгереді.
8