Ильясова гульжахан уалибековна

79 
 
2 –кестенің жалғасы
 
 
1 
2 
3 
4 
5 
Көрнекілікпен 
жұмыс 
Көрнекілік 
түрлерін 
қолдану, 
сипаттау, 
мазмұнын ашу 
Алған 
ұғымды 
көрнекілік 
арқылы нығайту. 
Теориялық 
материалмен 
көрнекілікті 
байланыстыра 
білу 
 
Байқағыштыққа 
тәрбиелеу 
Химиялық 
диктант 
Мұғалімнің 
ұсынысы 
бойынша 
химиялық 
диктант жазу 
Белгілі 
тақырыпты 
не 
тарауды  меңгеру 
деңгейлерін 
анықтау 
Меңгерген 
білімдерін  есте 
сақтау, 
жатқа 
қолдану 
Іскерлікке 
тәрбиелеу 
Бақылау жүргізу 
Қоршаған  орта 
заттарын  және 
түрлі 
химиялық 
құбылыстарды 
бақылау 
Білімді  тәжірибе 
мен 
байланыстыру 
арқылы 
түсіндіру  
Алған 
білімін 
өмір 
тәжірибесімен 
байланыстыра 
білу 
Байқағыштыққа 
тәрбиелеу 
Шығармашылық 
жұмыс 
Өз қалауымен 
не  мұғалімнің 
ұсынысымен 
ғылыми жоба 
орындау 
 
Оқушының 
шығармашылық 
деңгейін дамыту 
Ғылыми 
жұмыспен 
айналысу  
дағдыларын 
қалыптастыру 
Шығармашы- 
лыққа 
тәрбиелеу 
 
Қорыта  айтсақ, жалпы білім беретін мектептегі жаңа мазмұнда оқытудың 
негізгі  талабы  оқушының    өз  деңгейіне  лайықты  құзыреттіліктерін 
қалыптастыруды  жүзеге  асыру  болып  отыр.  Ал,  құзыреттілік  бұл  тиянақты 
және саналы меңгерген білім арқылы ғана жүзеге асатыны белгілі. Сондықтан 
да, берілітін  білім мазмұны мемлекет тапсырыстарын,  оқушының қажеттілігін 
қанағаттандыратын,  шешуші  құзыреттіліктерін  қалыптастыратындай  дәрежеде 
болуға    тиіс.  Әр  оқушының      өздігінен  жұмыс  істеуіне,  жеке  қабілеттілігін 
ашуға    мүмкіндік  туғызылады.  Өзіндік  жұмысты  орындай  білген  оқушы 
мәселені  шешуде  кездескен      қиыншылықтарды  жеңуге  дағдыланады.  Өзіндік 
жұмыстар  орындау  нәтижесінде  өз  бетімен  дами  алатын,  қиындықтарды  жеңе 
білетін,  білімін  қажетті  жерінде  қолдана  алатын,    өзін  қоршаған  дүниемен 
қарым-қатынасқа  түсе  алатын,  белсенді,  білімді,  танымдық  құзыреттіліктері 
қалыптасқан  жеке  тұлға  тәрбиеленеді.  Осыған  сәйкес  өзіндік  жұмыстың 
түрлерімен атқаратын қызметін 2 кестеде келтірдік. 
 
2.3 
Бейорганикалық  химия  оқулығы    мен  оқу  құралын  
байланыстыра 
пайдаланудың 
тиімді 
әдістерін 
 
тәжірибелік 
– 
экспериментке қою және оның нәтижесі. 
Қазақстан   2030  стратегиялық  бағдарламасы  білім  берудің  ұлттық 
моделінің  қалыптасуын  және  Қазақстанның  білім  беру  жүйесін  әлемдік  білім 
беру  кеңестігіне  кіріктіруді    көздеп  отырғандығы    белгілі  .  Сондықтан  да, 

80 
 
қазіргі  таңда  оқытудың  тиімді  жолдарын  тауып,    оны  пән  мазмұнын  ашатын- 
дай  етіп,  жүйелі  түрде  қолдану-заман  талабы  болып  отыр.  Сонымен    қатар, 
Республикамызда  әрбір  пән  бойынша  жаңартылған  бағдарламалар        мазмұны 
ұсынылды.  Соның  бірі  7  сыныпқа  арналған  -  «Химия»  пәнінің  де  – 
бағдарламалық  мазмұны  2016  жылғы  13  мамырда  қайта  қаралып,  оған 
өзгерістер  мен  толықтырулар  енгізілді.  Бұл  жаңартылған  бағдарламаның 
түсінік хатында былай деп көрсетілген «7-сыныпқа арналған «Химия» пәнінің 
жаңартылған  мазмұндағы  оқу  мақсаттары  оқушыларға  заттар  мен  олардың 
айналымы,  заттар  қасиеттері,  олардың  құрамы  мен  құрылысына  тәуелділігін 
түсіндіретін  заңдар  мен  теориялар  туралы  білім  жүйесін  ұсыну,  оқушыларға 
химиялық  процестердіңң  мағынасын,  негізгі  заңдар  мен  заңдылықтарды 
түсініп,  оларды  шынайы  өмірде  қауіпсіз  қолдана  алуға,  ақпаратты  сыни 
бағалауға және шешім қабылдауға мүмкiндiк береді».  
Бағдарламаның  мазмұнына  көз  салсақ,  халықаралық  білім  беру 
стандарттарына  сәйкес  бейорганикалық  химиядан  білім  алушылардың 
психологиялық және жас ерекшеліктерін ескеріліп әзірленгенін бірден байқауға 
болады.   Сонымен қатар,  жаңартылған оқу бағдарламасы оқушылардың келесі 
сыныптарда  меңгеретін  химиялық  білімі,  білігі  мен  дағдыларын  дамытуға 
бағытталған.  Бағдарламада  химиядан  оқушылардың  ізденушілдігі    мен 
біліктілігін  қалыптастыру  үшін  бірнеше  мақсаттар  атап  көрсетіледі.  Олардың 
қатарына: 
-  қауіпсіздік  техникасын  пайдалана  отырып  құрылғылар  мен  құрал- 
жабдықтарды қолдану;- тәжiрибе жүргізу; химиялық заттарды анықтау;  
- моделдерді жинау;  
-  табиғи  құбылыстар,  үдерістер,  заңдардың  мәнін  түсіну  үшін 
лабораториялық тәжірибе және зерттеу жұмыстарын жүргізу; 
- эксперименттік есептер шығару т.б. іс-әрекеттерді білім беру барысында 
ұйымдастыру  көзделіп  отыр.  Бұған  қарап,  «Химия»  пәні  7-сыныптан 
басталатын  болғандықтан,  оқушылардың  пәннің  негізін  қалайтын  ұғымдарды, 
заңдар  мен  заңдылықтарды  дұрыс  түсінулерін    қамтамасыз  етуді  талап 
еткендігін  көреміз.Себебі,  осы  аталған  мәселелерді  саналы  меңгеру    арқылы  
келешекте  химияның  «Термодинамика»,  «Энергетика»,  «Кинетика»,  «Тепе-
теңдік» бөлімдерін жеңіл  меңгеруге мүмкіндік туады.  
Сондықтан  да  біз  эксперимент  кезінде  осы  талаптарды  ескере  отырып 
жүргіздік. Қазіргі таңда білім берудің мазмұны жаңаруына орай , оны оқытуға 
байланысты да жаңаша көзқарас пайда болды.  Әсіресе,  мұғалімдердің алдында  
оқытудың әдіс  тәсілдерінің үнемі жаңартып отыру және жаңа технологияларды 
меңгеру, оны тиімді қолдана білу міндеті қойылып отыр.                                                         
Орта мектептегі  жаратылыстану пәндерінен  жаңартылған білім  мазмұны  
құзыреттілікке 
және 
оқушыларға 
білімді 
саналы 
 
меңгертуге  
бағытталғандықтан,  олардың білім алу барысында   сын тұрғысынан ойлауын, 
зерттеу  жұмыстарын  жүргізуін,  тәжірибе  жасауын,  АҚТ  –ны  қолдана  білуін,  
осы 
іс-әрекеттер 
арқылы 
коммуникативті 
қарым-қатынасқа 
түсуін