Сығылуға жұмсалатын (сұйық сорғыш жетегі) меншікті
жұмысын мына теңдеумен анықгайды:
1н = Һі~І2.
Аз қысым кезіндегі жұмыстың £н есепке алмаса да болады, онда
Л' = (/і-«2,)/0’2 , - О -
(8.2)
Циклдағы будың меншікті жұмысын:
€( = / ) -
Щ
Жұмыс пен термиялық ПӘК шамаларына
І5 -
диаграммасын
қолдана отырып шығару ыңғайлы.
і\-іг
шамаларын тікелей
диаграммадан анықтайды.
Будың көрсеткіштері, бу күшін беретін қондырғылардың,
термиялық цикл ПӘК-не едәуір эсерін тигізеді. ПӘК тиімді арттыру
құралы болып, соңғы қысымын
Р2
кемітуі (8.5 сурет), жылулықгы
алып кетудегі, температурасын кеміту есебінен өтеді. Булы
турбинаның қондырғысы үшін, термиялық ПӘК арттыруда, соңғы
қысымы
Ро=0,
004...0,003 МПа дейін кемиді.
96
IX ТАРАУ. БУТУРБИНАЛЫ ЦИКЛДЫҢ ПӘК
АРТТЫРУ ТӘСІЛДЕРІ
§ 9.1. Жалпы мағлұматтары. Бу көрсеткіштерінің рөлі.
Бутурбнналы циклдың ең үлкен артықшылығының, болуы
изотермиялық жылулықты алып кету, іске асырылуы шықтағыш-
тағы будың шықгануы салыстырмалы төменгі температурасында
(25...28 С) өтеді, соңғысы, қоршаған ортаның температурасының
практикалық жағдайына жақын немесе цикл температурасының
төменгі шекарасы. Бүл жерде барлық процесстердің өтуіндегі
температурасы, алып кеткеннен кеінгі жылулығы ең төменгісі
болады да, ары қарай, оның кемуі, өзінің экономикалық жағынан
ақгамайды.
Осыларға байланысты, көрсетілген шаралар, бутурбиналы
циклдың ПӘК арттыру бойынша, негізінен шығынын азайтуға
бағытталған, сол себепті, жылулықты жеткізу кезіндегі, термодина-
микалық қайтымсыздығы. ПӘК арттыру жылулықгы жеткізудегі,
орташа температурасын жоғарлатумен жеткізіледі. Оларды бірнеше
жолмен іске асыруға болады.
Циклдың бастащы температурасын көтеру (9.1 сурет).
Бірақ, қолдану жағдайымен шектеледі, олар қазандық бетіне
арналған қызуға түрақты металлдар, бу жүргізгіштер, қалақша жэне
турбина корпустары. Қазіргі кезде турбинаға кірердегі будың
температурасы 535...610°С жетеді.
Будың бастапқы қысымын арттыру (9.2 сурет)
кезінде,
бірінші жэне сондай циклдың ең жоғарғы температурасы, қаныққан
будың температурасының үлғайуына жеткізеді. Себебі, жылулық-
тың жеткізілуші бөлігі, сулы будың қанығу температурасы кезінде,
іске асады да, онда, бүл барлық процесстердегі жылулықгы
жеткізудегі, орташа температурасын үлғайтады. Мүның ерекше
үлкен мағынасы болуы - 10 МПа кем кысым кезінде, мүндағы
жылулықгың біраз бөлігін, қанығу температурасы кезінде жеткізеді.
9.2 суреттегі белгілеулерді қолдана отырып, жылулықты жеткізу-
дегі орташа жылдамдығын, мына қатынастардан
дп-\=Торі(5г 5п)=і\-іп
анықгаймыз, бүдан:
Горт = (/і - /„)/(5і-5„).
(9.1)
97
9.2
- суреттегі, нүкте II, қазандыққа құйылатын қоректендіру
ші судың температурасына сәйкес келеді.
Жылулықгы жеткізудегі температураның
і
бастапқы бу температурасының әсері.
Т,
9.2-сурет. Жылулықгы жеткізудегі температура деңгейінің артуына,
бастапқы қысымның әсері.
1960 жылдан бастап, булы турбиналардың үлкен қуаттыла-
рының бастапқы қысымы 23,5 МПа дейін жэне 560 С темпера-
турада орындалды. Қазіргі кезде және болашақта көрсетілген,
будың жоғаргы көрсеткіштері металлургияда жэне энергомашина
5
/)
5
«
5
,
к
Д
ж
/ к
а
К
98
жасаудағы жағдайы бойынша, жеткен вндірістің даму ленгсйі
«пгеріссһ қалды. Ресейде (Каширле, Чслябинскіде) екі булы
турбиналы қондырғылардмн корсегкіштері 300...6Ю°С, АҚІІІ-тағы
станциянікі 350...600 С. Айга кету қажет. жүмыс істеу жағдайында
жабдықтардың үлкен бірлік қуаты, ікономикалык тиімділігінен
басқа, жүмыс сенімділігіне қойылатыи жоғарғы галаи, үлкен рол
атқарады.
Б
у
кыздьщу аральн ы. Будың жоғарғы қысымы кезіндегі, буды
екімші (аралық) қыідырушы турбинада, оның алдын ала кенсюін
жасауға тура келеді (9.3 сурет).
Т
5
,
кДж/кгК
9.3-сурет. Будын қатты қьпдырылуының аралық ииклы
а
¥
*
9 МЛа
9.4-сурет. Аралык катты қыздырушы алдындағы қысымға
байланысты. термнялық ПӘК (%) артуы. Р,= І0МПа; 1|=565°С.
Практикапық жағдайда аралык қыздыру саны екіден артык
болмайды, себебі, әрбір косымша кыздыру сатысы, бу кыздырудын
қысымының жоғалуына байланысты, косымша акша қүнына және
99
қондырғыны күрделендіруге тура келеді. Аралық қыздыру, тек
қана, жылулықты жеткізудегі, орташа температураны үлғаитудан
басқа, будың жоғарғы қысымы кезінде, турбинадағы будын, соңғы
ылғалдылығының мүмкінді шамалары шегінен шықпауы мүмкін.
Әңгіме мынада, бір жэне сондай турбинаға кірердегі, будың ең
жоғарғы температурасы, қысымның көбеюімен кеңею соңында,
будың ылғалдылығы артады. Бу ағынындағы ылғалдың бөлінуінен
турбинаның соңғы сатысында, жүмысшы қалақшалары механика-
лық тозу (эрозия) проңессіне үшырайды жэне одан басқа сатылар-
дың ПӘК, едәуір кеңітеді. Осыған байланысты, будың соңғы ылғал-
дылығы (турбинадан шыққандағы) жағдайы үшін, шын кеңеюі
14... 15% артпауы тиіс. 9.4 суретте, ПӘК-тің ұтымды болуы, ңикл-
дың (төменгі қисық сызық) термиялық ПӘК артуына байланысты.
Бір аралық қатты қыздыруын (9.3 суретін қара) ңиклдың
термиялық ПӘК.
«
=
і
=
(
і
/
-
і
б
)
+
а
;
-
һ
'
)
(
9
2
)
Ф
( һ - і з і + О І - і б )
100
%
Достарыңызбен бөлісу: |
