EGA  (Enhanced Graphic Adapter) — максималды ажыратымдылығы 640 х  480 пиксель түсті графикалық бейнеадаптер.  ЕРР

EGA 
(Enhanced Graphic Adapter) — максималды ажыратымдылығы 640 х 
480 пиксель түсті графикалық бейнеадаптер. 
ЕРР 
(Enhanced  Parallel  Port)  —  бір  немесе  екі  бағытты  пайдалануға 
мүмкіндігі бар жақсартылған параллельді порт. 
EPROM 
(Erasable  Programmable  Read  Only  Memory)  —  бағдарламалау 
жады микросхемасы. 
EISA 
(Extended  Industry  Standard  Architecture)  —  ISA  шиналардың 
кеңейтілген өнеркəсіпті стандарт архитектурасы. 
FAT 
(Files Allocation Table) — файлдық жүйе, қатқыл дискіде файлдар мен 
папкаларды реттеу жəне сақтау тəсілі. 
Fax  modem 
—  факс-модем.  Телефакс  жəне  модемді  байланыстың  ішкі 
жəне сыртқы шеткері құрылғылары. 
FDD 
(Floppy Disk Drive) — флоппи-дисковод, иілгіш дискілер дисководы. 
Flash  EPROM 
—  энергиядан  тəуелсіз  жады,  жазылған  ақпаратты 
ұзақмерзімде  сақтау  қабілеті  бар  тұрақты  қайта  бағдарламалау  жасалатын 
сақтау құрылғысы. 
Hardware 
—  аппараттық  қамтамасыз  етуді  білдіретін  термин,  яғни 
компьютер  жүйесінің  «темірі».  Әдетте  software  терминімен  байланыста 
қолданылады. 
HDD 
(Hard  Disk  Drive)  —  қатқыл  диск,  винчестер,  ақпаратты  тұрақты 
сақтауға  арналған  құрылғы,  компьютердің  сөнуінен  кейін  де  жоғалмайды, 
қатқыл дискінің магнитті қабаты. 
IDE 
(Imbedded  Drive  Electronics)  —  жинақтауыш  интерфейстің  (CD-ROM 
қатқыл  дискілері)  жəне  деректер  ағынын  енгізу  үшін  кейбір  сыртқы 
құрылғылар (мысалы сканер) атауы. 
Ink jet 
— бүріккіш (принтер). 
Interface 
— интерфейс, делдал, сигналдардың стандартталған жүйесі жəне 
компьютер  құрамына  кіретін  ақпараттық  құрылғылар  арасында,  сондай-ақ 
компьютер  мен  пайдаланушылар  арасында  алмасуға  арналған  ақпаратты 
ұсыну тəсілі. 
IRQ 
(Interrupt  Request)  —  тоқтату,  компьютер  құрылғысына  қосылғандар 
арасында сигналды беруге арналған арнайы байланыс каналы. 
ISA 
(Industrial 
Standard 
Architecture) 
—  өнеркəсіптік  стандарт 
архитектурасы. 
Түрлі 
буындағы 
дербес 
компьютерлерге 
кеңінен 
қолданылатын жүйелік шина стандартының атауы. 
LAN 
(Local Area Network) — жергілікті есептеуіш желі, ЖЕЖ. 
Laptop 
— «тізелі» шағын компьютер. 
LCD 
(Liquil Crystal Display) — сұйықкристалды дисплей. 
Local bus 
— жергілікті шина. 
LPT-port 
(Line Printer Port) — «параллельді порт». Принтерлер, сканерлер, 
үлкен  сыйымдылықты  сыртқы  дискжетекті  қосуға  арналған  компьютер 
корпусының артқы панеліндегі ажыратқыш. 
MIDI 
—синтезделген  дыбыс  форматы,  дауыс  шығаратын  құрылғыға 
(дыбыс  картасы)  тататуға  нақты  емес  цифрлы  дауыс  түрін  емес,  берілген 
жиілікте жəне берілген аспаптық ұзындықта дыбысты шығаруға команда беру 
жүйесі  қарастырады,  сондай-ақ  MIDI  термині  MIDI-əуені  —  MIDI- 
пернетақтасы, MIDI-порт жəне т.б. мамандандырылған құрылғыларға қатысты 
пайдаланады. 
 
344 

Modem 
—  модем,  телефон  желісі  бойынша  дыбыс  каналдарында 
компьютерлер арасындағы байланысқа арналған құрылғы. 
Motherboard 
(Mainboard)  —  аналық  тақша,  дербес  компьютердің  негізгі 
тақтасы, оған барлық қалған құралдар қосылады. 
Mouse 
—  «тінтуір»  манипуляторы,  Windows  басқарарудың  негізгі 
құрылғысы. 
MPEG 
(Motion  Picture  Experts  Group)  —  аудио-  жəне  бейнедеректерді 
тығыздаудың  стандартты  тобы,  бірқатар  жағдайларда  көлемді  оншақты  есе 
кішірейту қабілеті бар. VideoCD жəне DVD пайдаланады. 
Multimedia 
—  аппараттық  құралдар  кешені,  компьютерге  мəтінді  ғана 
емес,  графикалық,  дыбысты  жəне  бейнеақпаратты  жұмыс  істеуге  мүмкіндік 
береді. 
MS-DOS 
—операциялық жүйенің атауы. 
Notebook 
—көлемі А4 қағаз парағынан, ал салмағы — 3 кг. аспайтын 
«блокнот» типті шағын компьютер. 
OCR 
(Optical Character  Recognition)  —  графикалық  кескін  түрінде  сканер 
арқылы енгізілетін мəтінді автоматты тану жүйесі. 
Palmtop 
— қалталы дербес компьютер, ҚДК. 
Parallel  port 
—  DOS  LPT1  (синоним  PRN)  жəне  LPT2  шартты  атаулары 
бар параллельді байланыс порты. 
Plug  &Play 
—  «қос  та  жұмыс  істей  бер»  —  компьютерлі  тақталардың 
стандарты, бұл ретте тақта баптауы компьютермен автоматты жүргізіледі. 
PS/2 
—IBM  фирмасымен  əзірленген  операциялық  жүйе.  MS-DOS 
қарағанда  күрделі  жəне  жетілген.  Windows  ұқсас,  пайдаланушының 
графикалық интерфейсімен жабдықталған. 
PCI 
(Personal  Component  Interconnect)  —  Intel  фирмасымен  ұсынылған 
келешекті жергілікті шина. 
PCMCIA 
(Personal Computer Memory Card International Association) —IBM, 
AT&T,  Intel,  NCR  жəне  Toshiba  ірі  фирмаларымен  жасалған,  халықаралық 
ассоциациялармен  ұсынылған,  «блокнот»  типті  шағын  компьютерлерге 
кеңейту карталарын қосу стандарты. 
RAM 
(Random  Access  Memory)  —  оперативті  сақтау  құрылғысы,  ОСҚ, 
компьютердің оперативті жадысы. Жинақтау жəне ақпаратты уақытша сақтау 
қабілеті бар микросхемалардың жиынтығы. 
Resolution 
(ажыратымдылық) — сурет сапасының параметрі. Көлденеңнен 
жəне  тігінен  нүктемен  өлшенеді;  немесе  дюймға  нүктемен  (dpi).  Мысалы  — 
800 х 600 нүкте. 
ROM 
(Read  Only  Memory)  —  тек  оқылатын  жады,  ТСҚ,  тұрақты  сақтау 
құрылғысы.  Бір  немесе  бірнеше  микросхема,  белгілі  ақпаратты  тұрақты  
сақтау. 
SCSI 
(Small  Computer  System  Interface)  —  кіші  есептеуіш  жүйелер 
интерфейсі. Шеткері құрылғыларға қосылуға арналған контроллер. 
SDRAM 
(Synchronous DRAM) — заманауи компьютерлерде пайдаланатын 
оперативті жадының стандартты тип микросхемасы. 
Server 
— жергілікті желіде басты басқарушы компьютер. 
 
 
 
345