Сенбі,  25  қараша   2017 жыл кӨкЕЙкЕСТІ

4

Сенбі,  25  қараша   2017 жыл

кӨкЕЙкЕСТІ

Б

ұл  туралы  таяуда  жаңар-

тылған  білім  жүйесіне 

байланысты  өткен  жиын- 

 да  облыс  әкімі  Алтай  Көлгінов 

мәлімдеді.  Осынау  алқалы  бас-

қосуға  «Назарбаев  зияткерлік  мек- 

тептері»  АҚ-ның  басқарма  төр-

айымы  Күләш  Шәмшидинова, 

Шәмшидинова жаңартылған білім 

мазмұнының  мәні  мен  маңызы 

жөнінде  баяндады.  Оның  сөзіне 

қарағанда, қазір әлем өзгеріп жа- 

тыр,  яғни  жаһандану,  техноло- 

 гиялық инновация, климаттың өз- 

геруі,  көші-қон  үрдісі  қарқынды 

жүруде.  Саясат,  экономика,  білім, 

мәдениет  бәрі  жаңа  арнаға  бет 

бұруда.  Бұл    үдерістен  адам,  со- 

ның  ішінде  бала  да  тыс  қалмай-

тыны  белгілі.  Жаңартылған  білім 

жүйесінің  қажеттілігін  осы  тұрғы-

дан  қараған  жөн.  Бұрын  балалық 

шақ  отбасы,  аула,  мектеппен  бай- 

ланысты  болса,  қазір  виртуалды 

орта  алғашқы  орынға  шықты.  Мұ-

ның  бәрі  балаларды  қоршаған 

ортаның  өзгергендігін  көрсетеді.

–  Егер  тарихқа  көз  салсақ,  қо-

ғам  сұранысына  байланысты  бі- 

лім  беру  миссиясының  өзгеріп 

отырғанын  көре  аламыз.  Нақты- 

лап  айтсақ,  қоғам  талқысы  арқы- 

лы  оқу-тәрбиенің  мазмұны  мен 

формасы, әдістері, педагогикалық 

ойлау  мен  бағыт-бағдары  айқын-

далып  отырған.  Классикалық  бі- 

лім  парадигмасы  ХVІІІ  ғасырдан 

бастау алғаны белгілі. Бұған дейін 

еңбек  нарығында  тек  қол  еңбегі-

не  мән  берілсе,  енді  базалық  са- 

уаттылық,  нұсқаумен    және    бұй-

рықпен жұмыс істей білушілік, зе- 

ректілік,  өнертапқыштық  негізге 

алына  бастады.  Осынау  алғашқы 

индустриалды  революцияның  та- 

лабы  бойынша  мектептер  осы 

бағытта  білім  беруді  қолға  алды. 

ХХ  ғасырдың  басындағы  екінші 

индустриалды  революция  кезін- 

де  білім  деңгейін  көтеруге,  жаңа-

ша  ойлауға,  адамның  білім  мен 

ақпаратты  алып  қана  қоймай,  

олармен  жұмыс  істей  білуге,  ес- 

те  сақтау,  сөйлеу  мәнеріне,  мәсе- 

лелерді  шешу  мүмкіндігіне  назар 

аударылды.  ХХ  ғасыр  соңында- 

 ғы  үшінші  индустриалды  револю-

цияда  компьютерлік  сауаттылық, 

сараптап,  талдап,  сыни  ойлау,  ау-

қымды  ақпараттар  ағынымен  жұ-

мыс  істеу  бастапқы  орынға  шық- 

ты.  Ал  қазір  біз  төртінші  индуст-

риалды  революция  кезеңіндеміз. 

Бүгінгі  еңбек  нарығының  талабы-

на  сәйкес  адам  жүйелі  ойлайтын, 

әрбір  сала  бойынша  коммуника-

тивті,  көптілді,  мультимәдениет- 

ті,  кез  келген  жағдайда  адамдар-

мен  де,  жобалармен  де  жұмыс 

істей  білетін,  клиент  таба  алатын, 

көркем  еңбекке,  шығармашылық-

қа  икемі  бар,  креативті  болуы  ке- 

рек.  Яғни  бұрын  мектеп  тек  база-

лық  дағдыларды  үйретсе,  енді 

бұған  қоса  оқушының  заман  та-

лабына  сай  икемді  болуына  атса-

лысуы  тиіс.  Оксфорд  университе- 

ті  ғалымдарының  зерттеулеріне 

қарағанда,  бүгінде  мектептің  бас-

тауыш  сыныбында  оқып  жүрген 

балалардың  65  пайызы  ертең 

қазіргі  біздің  қоғамда  жоқ  жаңа 

кәсіптің  иесі  атанады.  Бес  жыл-

дан соң бүгінгі еңбек нарығы үшін 

маңызды  деп  танылған  машық 

пен  дағдының  35  пайызының  бә- 

сі  төмендейді.  Көп  кешікпей  жо- 

йылатын  20  мамандықтың  ішін-

де  бағдарламашы  (программист) 

да  бар.  Себебі,  жай  ғана  бағдар-

ламашы  ертең  сұранысқа  ие  бол-

майды.  Олардың  орнын  робот 

басады.  Жұмыссыздық  деңгейінің 

артатынын  осыдан-ақ  бағамдауға 

болады.  Мәселен,  Ұлыбритания-

да  2030  жылы  1,3  млн.  бюджет 

қызметкерінің жұмысын роботтар 

атқара  бастайтыны  болжануда. 

ЮНЕСКО-ның  есептеуі  бойынша 

тиісті  біліктілігі  мен  кәсіби  дағды-

сы  бар  жоғары  білімді  маманға 

деген  сұраныс  2020  жылы  әлем 

бойынша  40  млн.  адамға  жетеді. 

Қазір  республикамызда  қолда- 

нысқа  еніп  жатқан  жаңартылған 

білім  мазмұны  осындай  ауқымды 

мәселелерді  шешуге  қауқарлы. 

Бұған  дейін  білім  беру  ұйымдары 

«білімді  адамды»,  яғни  бойында 

білімі,  біліктілігі,  тиісті  дағдысы 

бар  жанды  қалыптастырып  кел- 

ді.  Қазір  ондай  жүйе  заман  тала-

бына  сай  емес.  Бейнелеп  айтқан-

да,  тек  энциклопедиялық  біліммен 

жаңа  әлемнен  орын  табу  қиын. 

Сол  себепті  мектептер  «өмір-

лік  іс-әрекетке  дайын  адамды», 

яғни  белсенді,  шығармашылық 

тұрғыдан  ойлап,  әрекет  ететін, 

интеллектуалды,  рухани, физика-

лық  жағынан  өз-өзін  жетілдіре  бі- 

летін  жандарды  дайындауы  тиіс. 

Мұндай  жағдайға  жету  үшін  бі-

рінші  кезекте  мұғалімнің  өзі  тиіс- 

ті  талапқа  сай  болуы  керек.  Ол 

үшін  үш  факторға  арқа  сүйеген 

дұрыс.  Біріншісі,  «Жақсы  білім  – 

өмірлік    азық»  деген  қағидадан 

аттап  өтіп,  өмір  бойы  білім  алу- 

ға  мән  беру.  Содан  кейін  баста- 

машылдық,  яғни  бойында  көш- 

басшылық  қасиетті  қалыптастыр-

ғаны  жөн.  Үшіншісі,  білімділіктен 

құзыреттілікке  көшу.  Соңғысын 

тарқатып  айтып  өтейін.  Сөздің 

шыны  керек,  қазіргі  білім  моделі 

қоғамның  да,  жеке  адамның  да 

сұранысын  қанағаттандырмайды. 

Сол  себепті  оқушыны  білім  нә-

рімен  сусындатуда  жаңаша  әдісті, 

яғни  күрделі  әрі  әмбебап  тәсіл-

дерді  қолданып,  оқушымен  серік-

тес болғаны абзал. Міне, осындай 

деңгейге  жету  бізге  оңай  болма- 

сы анық. Бұл бағыттағы кедергінің 

бірі – мектептерде әлі күнге дейін 

мұғалімнің сабақты дайын ақпарат-

пен  түсіндіруі.  Ал  оқушылар  сол 

материалды  мұғалімнің  айтқаны 

бойынша  қабылдайды.  Бұл  жа-

ңартылған  білім  мазмұнына  сай 

емес.  Жаңа  жүйе  бойынша  мұға- 

лім  сабақ  тақырыбына  байланыс- 

ты  қосымша  сұрақтар  дайындап  

келуі тиіс. Сыныпта оқушылармен 

бірге  сол  сұрақтарға  жауап  іздеуі 

керек.  Осылайша  есеп  шығарып, 

ауызша,  жазбаша  тапсырмаларды 

орындап,  оқушының  тақырыпты 

меңгеруіне ұйытқы бола білуі мін- 

деттеледі.  Иә,  санамалап  шыққа- 

нымыздың  бәрі  мұғалім  үшін  үл- 

кен  ауыртпалық,  оны  меңгеруде 

өзінің  үйреншікті,  жанына  жайлы 

ортасынан алыстайды әрі нәтиже- 

сіне  де  алаңдайды.  Осындай  жағ- 

дайда  мұғалімге  жан-жақтан  үл- 

кен  қолдау  керек,  –  деген  Күләш 

Ноғатайқызы  Назарбаев  зияткер- 

лік мектептері тарапынан білім ұя-

ларына  көрсетілетін  әдістемелік 

қолдау шараларына да тоқталды.

Ж

иын барысында облыс-

тық,  қалалық  мектеп-

тер директорлары, ау- 

дандық  білім  бөлімдерінің  бас-

шылары, педагогикалық шеберлік 

орталығының  қызметкерлері  бұл 

бағытта  атқарылып  жатқан  істер- 

ді  баяндады.  Мектепте  биылдан 

бастап  жаңартылған  білім  мазмұ- 

ны  бойынша  оқып  жатқан  өз  ба- 

ласының  бойынан  байқаған  өзге- 

ріске  байланысты  жаңа  білім  жү-

йесіне  оң  баға  беріп  сөйлеген 

Жәңгір  хан  атындағы  БҚАТУ-дың 

ректоры  Нұрлан  Серғалиев  төрт 

жылдан  кейін  студент  болып  ке-

летіндер үшін университетте әзір- 

 лік басталғанын айтты. «Ең бірінші 

кезекте,  біз,  яғни  профессорлық-

педагогтік құрам өзгеруіміз керек, 

- деді Нұрлан Хабиболлаұлы.

–  Оқудың  әдіс-тәсілдері  де  жа-

ңаруы тиіс. Күні кеше осы бағытта  

университетте үлкен жиын өткізіп, 

осы  мәселелерді  талқыладық.  Бұ- 

йыртса, жаңаша біліммен қарулан-

ған  жастарды  қабылдап,  оларға 

заманауи  жоғары  білім  беруге  біз 

барынша дайындалып үлгереміз».

Шара соңында БҚО әкімдігі мен 

«Назарбаев  зияткерлік  мектепте- 

рі»  АҚ  арасында  өзара  ынтымақ-

тастық    жөнінде  меморандумға 

қол  қойылды.

Сәкен  ӘБІЛХАЛЫҚОВ,

«Орал  өңі­рі­»

«Тек  энциклопедиялық  біліммен

 жаңа  әлемнен  орын  табу  қиын»

Назарбаев  зияткерлі­к  мек-

тебі­ні­ң  тәжі­рибесі­ өңі­рі­мі­здегі­  

бі­лі­м  ұяларында пилоттық  не- 

гі­зде  қолданылып келсе,  енді­  

ол  жүйелі­  түрде барлық  мек-

тепке  енгі­зі­леті­н болады.  Алыс  

елді­  мекендердегі­  шағын  жи-

нақты мектептер  де  одан  тыс  

қалмақ емес.

өңіріміздегі  білім  ұйымдарының 

басшылары  мен  мұғалімдер  қа-

тысты.

Жиынды  ашқан  облыс  басшы-

сының айтуынша, Елбасының тіке-

лей  тапсырмасы  бойынша  ашыл- 

ған  Назарбаев  зияткерлік  мектеп- 

тері  әлемдік  тәжірибені  қолда- 

нып  отырған  республикамызда- 

ғы  алдыңғы  шептегі  білім  ұяла- 

ры  болып  табылады.  Оралдағы 

Назарбаев  зияткерлік  мектебінен 

білім  алғандар  да  далада  қалып 

жатқан  жоқ.  Олар  елімізді  айтпа-

ғанда,  әлемнің  белді  оқу  орында-

рында оқуда. 

– Біздің алдымызда тұрған мін-

дет  –  Назарбаев  зияткерлік  мек-

тебінің    тәжірибесін  өңіріміздегі  

барлық  білім  ұясына  енгізу.    Осы 

мәселеге  байланысты  ақылдасу 

мақсатында  Күләш  Ноғатайқызын 

облысымызға  арнайы  шақырған 

едік.  Шақыруымызды  қабыл  алға-

ныңыз  үшін  және  облыстық  білім 

басқармасы  басшысының  лауазы- 

мына  Шолпан  Қадырованы  таға- 

йындар  алдында  өзіңізбен  сөйле- 

сіп, рұқсат сұраған кезде өңіріміз-

дегі  білім  саласының  жағдайын 

ескеріп, жақсы маманыңызды біз- 

ге  жолдап,  қолдау  көрсеткеніңіз 

үшін  өз  ризашылығымды  білді-

ремін.

Облыстағы  мектептерді  жаңар- 

тылған  білім  мазмұнына  көшу  бо- 

 йынша  нақты  жоспарымыз  бар. 

Бірінші  кезекте  біз  әр  аудандағы 

және  қаладағы  екі-үш  мектепті,  

яғни  барлығы  қырық  шақты  білім 

ұясын  толығымен  жаңа  жүйе  бо-

йынша  оқытуды  қолға  алмақпыз. 

Содан  соң  мұғалімдердің  білікті-

лігін  арттыруға  жіті  мән  бермек- 

піз.  Ол  үшін  қаламыздағы  Оқу- 

шылар  сарайында  арнайы  бөлме 

ашып,  онда  жаңартылған  білім 

континенттерін  орналастырамыз. 

Сөйтіп,  бұрынғыдай  педагогтар-

дың  сабақ  кестесін  бұзбай,  уақы- 

тын  алмай,  қаражатты  шығында-

май,  онлайн  режимінде  оқытуды 

ойластырудамыз.  Шағын  жинақты 

мектептердің  материалдық-тех-

никалық  базасын  дамыту  да  на- 

 зардан  тыс  қалмақ  емес.  Интер-

неті  жоқ  шалғай  елді  мекендер-

дегі  мектептер  онлайн  режимін-

де  жаңартылған  білім  мазмұнын 

меңгеретін  болады.  Мұның  бә- 

рі  Елбасының  цифрландыру  тап-

сырмасы  аясында  жүзеге  асады. 

Қала  мектебі  мен  ауыл  мектебі 

арасындағы  айырмашылықты  ба-

рынша  төмендетуге  бұл  жүйе  де 

оң  әсерін  беретін  болады,  –  деді  

Алтай  Сейдірұлы.

Мінберге  көтерілген  Күләш 

Олимпиаданы  «Қазақстан  – 

2050»  жалпыұлттық    қозғалысы  

республикалық  «Дарын»  ғылы- 

ми-тәжірибелік 

орталығымен  

бірлесіп,  «Самұрық-Қазына»  ұлт-

тық  әл-ауқат  қорының,  ҚР  Білім 

және  ғылым  министрлігінің  қол-

дауымен  ұйымдастырды.  

«Қазақстан  –  2050»  жалпыұлт-

тық  қозғалысы  осы  жылдың  шіл-

десінен  бастап  қазан  айына  де- 

йін  еліміздің  барлық  аймағын- 

дағы  мектептерден  «Жасыл  энер-

гетика»,  «ІТ»,  «Модельдеу  және  

робототехника»,  «Тұрмысқа  пай- 

далы  өнертабыстар»  тақырыпта- 

ры бойынша  оқушылардың  жоба-

ларын    қабылдады.  Аталған  олим-

пиаданың  негізгі  мақсаты  –  оқу- 

шылардың  жобаларын  әрі  қарай 

дамыту  және  өндіріске  енгізу. 

Ұйымдастырушылардың    айтуын-

ша, олимпиадаға  200-ден аса  жо-

ба  ұсынылған.  Оның  20-сы    ірік-

теуден    өтіп,  қазылар  алқасының 

талқысына  түсті.  Соның  ішінде 

10  үздік  жобаға  арнайы  ментор-

лар  бекітіліп,  оқушылардың  жо-

басын  әрі  қарай  дамытуға  жол 

ашылды.  Аталмыш  олимпиадаға 

өзінің  инновациялық  жобасымен 

Орал  қаласындағы  физика-мате- 

матикалық  бағыттағы  Назарбаев 

зияткерлік  мектебінің  11-сынып 

оқушысы Қуаныш Аманғали да қа- 

тысты. Оның «Әлеуетті қан тапсы- 

рушыларды  іздеудің  инновация- 

лық  жүйесі»  деп  аталатын  жоба-

сы  (жетекшісі  –  информатика  пә- 

нінің  мұғалімі  Айсұлу  Сүлейме- 

нова)  үздік  10  жобаның  қата- 

рына  енді.  Нәтижесінде  Қуаныш- 

тың  менторы  болып  «MOS  Busi-

ness  Incubator»  мекемесінің  бас 

директоры  Павел  Коктышев  бекі-

тілді. Енді олар жобаны әрі қарай 

дамыту  және  оны  халық  тұты- 

натын  тауарға  айналдыру  мақса- 

тында  жұмыстанатын  болады. 

Ментор 

куәлігін 

иеленген 

Қуаныш  Аманғалидың  жобасы 

«ZhureqForm»  және  «ZhureqLink» 

деп    аталатын    екі    құрамдас    бө-

ліктен    тұрады.  Алғашқысында  ар- 

найы  постерлар  жасалып,  он-

лайн  формасында  сауалнама  тол- 

тыру  және  деректер  базасын  жа-

сақтау    қарастырылған.  Ал  екін- 

ші  бөлікте  қан  тапсырушыларды 

іздеуге арналған дербес  әлеумет-

тік  желі  жұмыс  жасайды.  Атал- 

мыш  деректер  базасы  қажет  ке-

зінде  донорды  тез  табуға  үлкен 

септігін  тигізбек.  Қазіргі  кезде  

бұл  жоба  Батыс    Қазақстан  об- 

лыстық  қан  орталығында  тәжі-

рибелік  сараптаудан  өтуде.  

Ақмоншақ  ЖҰМАЕВА,

Назарбаев  зияткерлі­к 

мектебі­ні­ң  баспасөз 

хатшысы,

Орал қаласы

Ментор куәлігін 

иеленді

Жуырда  Астана  қаласында 

инновациялық   жобалардың 

ұлттық  олимпиадасы  мәреге  

жетті­.