Эем-нің негізгі функционалдық элементтері, I бөлім

12
Сурет 1.10.Әртүрлі типті синсинхронизациялы RS-тригер жұмысының уақыттық
диаграммасы: Qа – статикалық синхронизация; Qб– статикалық инверсиялық
синхронизация; Qв –динамикалық синхронизация синхросигналдың алдыңғы фронтымен;
Qг– динамикалық синхронизация  синхросигналдың артқы фронтымен.
Жоғарыда көрсетілгендей, синхронды триггер, синхронизацияның сигнал беру кезінде
оның күйіне әсер  ететін басқарушы  кiрістерден  басқа, оның күйіне  тікелей әсер  ететін
кірістерге  ие.  Олар әдетте  триггерді қосу үшін қолданылады,  немесе  синхросигналдың
бастапқы  күйін  тізбектей қосу  алдында қолданылады.  "0"-ге  және  "1"-ге  орнату
асинхронды кірісті синхронды RS –триггердің схемасы 1.11. суретте көрсетілген, ал оның
шартты-графикалық белгіленуі 1.12. суретте көрсетілген.
Сурет 1.11. Асинхронды орнату кірісі бар синхронды бір сатылы RS-триггер
Сурет 1.12. Асинхронды орнату кірісі бар синхронды бір сатылы RS-триггердің шартты-
графикалық белгіленуі
12
Сурет 1.10.Әртүрлі типті синсинхронизациялы RS-тригер жұмысының уақыттық
диаграммасы: Qа – статикалық синхронизация; Qб– статикалық инверсиялық
синхронизация; Qв –динамикалық синхронизация синхросигналдың алдыңғы фронтымен;
Qг– динамикалық синхронизация  синхросигналдың артқы фронтымен.
Жоғарыда көрсетілгендей, синхронды триггер, синхронизацияның сигнал беру кезінде
оның күйіне әсер  ететін басқарушы  кiрістерден  басқа, оның күйіне  тікелей әсер  ететін
кірістерге  ие.  Олар әдетте  триггерді қосу үшін қолданылады,  немесе  синхросигналдың
бастапқы  күйін  тізбектей қосу  алдында қолданылады.  "0"-ге  және  "1"-ге  орнату
асинхронды кірісті синхронды RS –триггердің схемасы 1.11. суретте көрсетілген, ал оның
шартты-графикалық белгіленуі 1.12. суретте көрсетілген.
Сурет 1.11. Асинхронды орнату кірісі бар синхронды бір сатылы RS-триггер
Сурет 1.12. Асинхронды орнату кірісі бар синхронды бір сатылы RS-триггердің шартты-
графикалық белгіленуі
12
Сурет 1.10.Әртүрлі типті синсинхронизациялы RS-тригер жұмысының уақыттық
диаграммасы: Qа – статикалық синхронизация; Qб– статикалық инверсиялық
синхронизация; Qв –динамикалық синхронизация синхросигналдың алдыңғы фронтымен;
Qг– динамикалық синхронизация  синхросигналдың артқы фронтымен.
Жоғарыда көрсетілгендей, синхронды триггер, синхронизацияның сигнал беру кезінде
оның күйіне әсер  ететін басқарушы  кiрістерден  басқа, оның күйіне  тікелей әсер  ететін
кірістерге  ие.  Олар әдетте  триггерді қосу үшін қолданылады,  немесе  синхросигналдың
бастапқы  күйін  тізбектей қосу  алдында қолданылады.  "0"-ге  және  "1"-ге  орнату
асинхронды кірісті синхронды RS –триггердің схемасы 1.11. суретте көрсетілген, ал оның
шартты-графикалық белгіленуі 1.12. суретте көрсетілген.
Сурет 1.11. Асинхронды орнату кірісі бар синхронды бір сатылы RS-триггер
Сурет 1.12. Асинхронды орнату кірісі бар синхронды бір сатылы RS-триггердің шартты-
графикалық белгіленуі

13
S және R асинхронды кірістері арқылы келетін сигналдар, синхросигналдарды
басқаратын  тізбектен  айналып өтіп, 1-ші және 2-ші  элементтерден құрылыған есте
сақтайтын ұяшықтарының кірістеріне тікелей беріледі, және 1.3. кестеге сәкес есте сақтау
ұяшықтардының ауыстырылуын қамтамасыз етеді.
Триггерлердің
кейбір  типтері  шығу  сигналдарының
мәнін  кіру  есте  сақтау
ұяшықтарының кірісінде басқару  сигналдарын қалыптастыруға қолданылады (1.7 сурете
көрсетілген).  Бұл  оның ауысуын  болжауға  мүмкіндік  болмайтын  тізбектерге әкелуі
мүмкін. Триггерлердің негізінде бөлек схемаларды құрастыру кезінде, мысалы, жылжыту
регистрін,  тригердің шығыс сигналдардың мәндерін оның шығыс сигналдарының мәндері
басқа  триггерге  жазылып  болғанша өзгермеуін  және қандайда  бір  триггерлік  схеманың
шығысынан мәнді қабылдауын қамтамасыз ету кере. Осы және  басқа кейбір жағдайларда
триггердің  ұйымдастырылуы  арнайы  тәсілдерді қажет  етеді,  солардың ішіде  ең негізгісі
екі сатылық триггерлердің жасалуы болып табылады.
Екі  сатылы  RS-триггер (1.13 суретте      және 1.14 суретте)  тікелей  статикалық
синхронизациялы  екі  бір  сатылы  триггерлердің негізінде құрастырылады.  Триггердің
бірінші  сатысына  ақпарат  (1-ші элемент)  синхросигналдың жоғары  деңгейі  кезінде
беріледі.  Синхросигнал  кірісте  төмен  мәнді қабылдағаннан  кейін, 1-ші элемент  сақтау
күйіне өтеді, ал мәні 3-инвертордың шығысындағысигналдың жоғары мәні 1- триггердің
күйін  2-ші  триггерге  жазуды қамтамасыз  етеді.  Екі  сатылы RS-триггер  жұмысының
идеалды уақытша диаграммасы 1.15 суретте көрсетілген.
Сурет 1.13. Екі сатылы RS-триггердің схемасы
Сурет 1.14. Екі сатылы RS-триггердің шартты-графикалық белгіленуі
13
S және R асинхронды кірістері арқылы келетін сигналдар, синхросигналдарды
басқаратын  тізбектен  айналып өтіп, 1-ші және 2-ші  элементтерден құрылыған есте
сақтайтын ұяшықтарының кірістеріне тікелей беріледі, және 1.3. кестеге сәкес есте сақтау
ұяшықтардының ауыстырылуын қамтамасыз етеді.
Триггерлердің
кейбір  типтері  шығу  сигналдарының
мәнін  кіру  есте  сақтау
ұяшықтарының кірісінде басқару  сигналдарын қалыптастыруға қолданылады (1.7 сурете
көрсетілген).  Бұл  оның ауысуын  болжауға  мүмкіндік  болмайтын  тізбектерге әкелуі
мүмкін. Триггерлердің негізінде бөлек схемаларды құрастыру кезінде, мысалы, жылжыту
регистрін,  тригердің шығыс сигналдардың мәндерін оның шығыс сигналдарының мәндері
басқа  триггерге  жазылып  болғанша өзгермеуін  және қандайда  бір  триггерлік  схеманың
шығысынан мәнді қабылдауын қамтамасыз ету кере. Осы және  басқа кейбір жағдайларда
триггердің  ұйымдастырылуы  арнайы  тәсілдерді қажет  етеді,  солардың ішіде  ең негізгісі
екі сатылық триггерлердің жасалуы болып табылады.
Екі  сатылы  RS-триггер (1.13 суретте      және 1.14 суретте)  тікелей  статикалық
синхронизациялы  екі  бір  сатылы  триггерлердің негізінде құрастырылады.  Триггердің
бірінші  сатысына  ақпарат  (1-ші элемент)  синхросигналдың жоғары  деңгейі  кезінде
беріледі.  Синхросигнал  кірісте  төмен  мәнді қабылдағаннан  кейін, 1-ші элемент  сақтау
күйіне өтеді, ал мәні 3-инвертордың шығысындағысигналдың жоғары мәні 1- триггердің
күйін  2-ші  триггерге  жазуды қамтамасыз  етеді.  Екі  сатылы RS-триггер  жұмысының
идеалды уақытша диаграммасы 1.15 суретте көрсетілген.
Сурет 1.13. Екі сатылы RS-триггердің схемасы
Сурет 1.14. Екі сатылы RS-триггердің шартты-графикалық белгіленуі
13
S және R асинхронды кірістері арқылы келетін сигналдар, синхросигналдарды
басқаратын  тізбектен  айналып өтіп, 1-ші және 2-ші  элементтерден құрылыған есте
сақтайтын ұяшықтарының кірістеріне тікелей беріледі, және 1.3. кестеге сәкес есте сақтау
ұяшықтардының ауыстырылуын қамтамасыз етеді.
Триггерлердің
кейбір  типтері  шығу  сигналдарының
мәнін  кіру  есте  сақтау
ұяшықтарының кірісінде басқару  сигналдарын қалыптастыруға қолданылады (1.7 сурете
көрсетілген).  Бұл  оның ауысуын  болжауға  мүмкіндік  болмайтын  тізбектерге әкелуі
мүмкін. Триггерлердің негізінде бөлек схемаларды құрастыру кезінде, мысалы, жылжыту
регистрін,  тригердің шығыс сигналдардың мәндерін оның шығыс сигналдарының мәндері
басқа  триггерге  жазылып  болғанша өзгермеуін  және қандайда  бір  триггерлік  схеманың
шығысынан мәнді қабылдауын қамтамасыз ету кере. Осы және  басқа кейбір жағдайларда
триггердің  ұйымдастырылуы  арнайы  тәсілдерді қажет  етеді,  солардың ішіде  ең негізгісі
екі сатылық триггерлердің жасалуы болып табылады.
Екі  сатылы  RS-триггер (1.13 суретте      және 1.14 суретте)  тікелей  статикалық
синхронизациялы  екі  бір  сатылы  триггерлердің негізінде құрастырылады.  Триггердің
бірінші  сатысына  ақпарат  (1-ші элемент)  синхросигналдың жоғары  деңгейі  кезінде
беріледі.  Синхросигнал  кірісте  төмен  мәнді қабылдағаннан  кейін, 1-ші элемент  сақтау
күйіне өтеді, ал мәні 3-инвертордың шығысындағысигналдың жоғары мәні 1- триггердің
күйін  2-ші  триггерге  жазуды қамтамасыз  етеді.  Екі  сатылы RS-триггер  жұмысының
идеалды уақытша диаграммасы 1.15 суретте көрсетілген.
Сурет 1.13. Екі сатылы RS-триггердің схемасы
Сурет 1.14. Екі сатылы RS-триггердің шартты-графикалық белгіленуі