Главная страница

62 

 

333

.

1

3

4





b

a

қатынасы, 

ғимараттағы 

шағылысудың 

орташа 

коэффициенті

5

,

0



СР



,  бір  жақты  қабырғалық  жарықтануды  аламыз.  Сонда 

3

,

1

1



r

.   

k

ЗД 

 –   ғимаратқа  қарсы  тұрған  терезенің  көлеңкелеуін  ескеретін коэффициент. 

Жақын маңда көлеңкелейтін ғимарат жоқ болғандықтан,       k

ЗД

 = 1. 

Терезенің жалпы ауданын есептейміз: 

 

2

0

18

,

2

3

,

1

384

,

0

100

2

,

1

1

5

,

10

72

,

0

12

м

S

















; 

Бөлмедегі терезенің жалпы ауданы 2 х 2 = 4 м

2 

болғандықтан, олар жұмыс 

ғимаратының табиғи жарықтану нормативіне сәйкес келеді.  

 

4.7 Пайдалану коэффициенті әдісімен жасанды жарықтануды есептеу 

 



 

көру жұмысының разряды – V;  



 

нормаланған жарықтану – 400 лк.  

4.3  –  суретте  көрсетілгендей  параметрлері  бар  люминесцентті  шамдармен 

ЛБ жалпы жарықтану жүйесін пайдаланамыз. 

 

К е с т е  4.3 – Газоразрядты лампалардың ЛБ техникалық сипаттамалары 

Номиналды 

қуат, Вт 

ЛБ типті лампалардың 

номиналды жарықтық 

ағыны, лм 

Лампалардың өлшемі, мм 

40 

3120 

Диаметрі 

Ұзындығы 

40 

1213,6 

 

Жұмыс аймағының үстінен шамның іліну биіктігін есептейміз: 

 

 

c

P

h

h

h

H







, 

(4.4) 

 

мұндағы, hC – шамнан үстіңгі жабынға дейінгі қашықтық, hC = 0,05 м; 

hp – еден үстінен жұмыс аймағының биіктігі, hp = 0,7 м; 

h – ғимарат биіктігі, h = 3 м; 

м

H

25

,

2

05

,

0

7

,

0

3









; 

 

Шамдар арасындағы тиімдірек қашықтық былай анықталады: 

 

H

L







, 

 

63 

 

мұндағы  

4

,

1

2

,

1







; 

м

L

7

,

2

25

,

2

2

,

1







;  

Жұмыс қабырға жанында жүргізілмесе, қабырғадан жақын тұрған шамға 

дейінгі қашықтықты мына формуламен анықтаймыз: 

 

L

l







)

5

,

0

4

,

0

(

1

, 

 

м

l

08

,

1

7

,

2

4

,

0

1







; 

 

 

 

Ғимарат индексін анықтаймыз: 

 

)

(

b

a

H

b

a

i









, 

 

76

,

0

)

3

4

(

25

.

2

3

4











i

. 

 

Қабырғалардың төбесінен және еденнен шағылысу коэффициенттері 

сәйкес: 



 

%

70



ТОБЕ



; 



 

%

50



КАБ



; 



 

%

30



ЕДЕН



. 

Пайдалану  коэффициенті  бұл  жағдайда 

%

40





,  қор  коэффициенті 

2

,

1



К

k

. Люминесцентті лампалардың санын мына формуламен анықтаймыз: 

 















Л

ОС

З

Ф

n

Z

S

k

E

N

, 

 

 

 

 

(4.5) 

 

мұндағы SОС – ғимарат ауданы; 

k

Қ

 – қор коэффициенті, k

Қ

 = 1,2; 

Е – берілген минималды жарықтану, Е= 400 лк.; 

Z – жарықтанудың бірқалыпсыздық коэффициенті, Z = 1,1; 

n – шамдағы лампалар саны; 

Фл – таңдалған лампаның жарық ағыны, Фл=3120 лм; 

η – пайдалану коэффициенті, η = 40%; 

 

64 

 

3

54

,

2

4

,

0

3120

2

1

,

1

12

2

,

1

400

















N

; 

 

Нормаланған  жарықтануды  400  лк  құру  үшін  барлығы  ЛБ  сериялы  3 

шамда  орналасқан  6  люминесцентті  лампа  қажет,  әр  лампаның  қуаты 

шындыққа  сәйкес  келетін  40  Вт-тан  аспауы  қажет,  демек  қазіргі  алынған 

жарықтану санитарлық нормаға сәйкес келу үшін жеткілікті. 

 

4.8 Жасанды жарықтануды нүктелік әдіспен есептеу 

 

  Жасанды  жарықтануды  есептеудің  пайдалы  коэффициент  әдісімен  қатар 

нүктелік әдіспен де есептелуін қарастырамыз. 



 

көру жұмысының разряды  –  V; 



 

нормаланған жарықтану  –  400 лк.  

Жарықтанатын  аймақтың  үстінен  шамның  іліну  биіктігі  H  =  2,25 м,  қор 

коэффициенті 

2

,

1



З

k

. Жарықтану схемасы 4.2 – суретте көрсетілген.  

 

 

 

Сурет 4.2 – Жарықтану схемасы