Шағын форматтағы (A3) плоттерлер əдетте планшетті болады.
Жазушы блок плоттер типіне қарамастан, плоттерлер
мынадай бөлінеді
:
■
қауырсынды, ҚП
(Pen Plotter);
■
бүріккіш, БП (Ink-Jet Plotter);
■
электростатикалық, ЭП (Electrostatic Plotter);
■
кескінді тікелей шығару, СТШ (Direct Imaging Plotter);
■
лазерлі, ЛП (Laser/ LED Plotter).
Қауырсынды плоттерлер
векторлы типті электромеханикалық
құрылғылар болып табылады жəне жазушы элементтер арқылы
сурет құрайды, жалпы қауырсынды деп аталады. Жазушы
элементтер бір-бірінен пайдалатанытн сұйық бояғыш типімен
ерекшеленеді (біржолғы жəне көп реттік; шарлы, фибрлы,
пластикті; су немесе майлы негізде; қысыммен толтырылған) жəне
жазушы түйіннің ұстауышына бекітілген, рулонды плоттерлерде
оның бос ауысуының бір деңгейі жəне планшеттілерде бос
ауысудың екі деңгейі болады.
ҚП ерекше айырмашылығы алынатын кескіндердің, оның ішінде
түсті жазушы элементтерді пайдалану кезінде түстің жоғары сапасы
болып табылады.
Векторлы болып табылатын қауырсынды плоттерлерден басқа
қалған плоттерлердің барлығы – растрлы болады, яғни кескінді
құрудың дискретті тəсілін пайдаланады.
Бүріккіш плоттерлер баспаның əртүрлі бүріккіш технологиясын
пайдаланатын графикалық ақпаратты шығару құрылғысы болып
табылады. Бүріккіш технологиялардың ішіндегі жазушы түйін
плоттерлерінің ең таратылған түрі «көпіршікті». Бүріккіш
проттерлердің үш түрі бар: монохромды, түсті (толықтүсті) жəне
түсті баспа мүмкіндігі бар (color capable).
Түсті баспа мүмкіндігі бар бүріккіш плоттерлер түсті
сызықтармен сызбаларды орындай алады жəне тұсын бірқалыпты
бояйды. Олар əдеттегі қауырсынды плоттерлердің бүріккіш аналогы
болып табылады.
Жарнама өнімін жасау кезінде қолданатын кеңформатты баспа
үшін бүріккіш плоттерлер пайдаланады, олар
сольвентті
деп
аталады. Осы плоттерлердің сиясы басқаларға қарағанда суда
ерімейді, олар ацетонда ериді, онымен басып шығарылған кескіндің
атмосфералық əсерге тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Сольвентті
плоттерлер жоғары жылдамдықты жəне жоғары сапалы бүріккіш
кеңформатты баспаны ең кең тасымалдағыш спекторда:
262
винильді баннерлерде, торларда, өзі жабысатын пленкаларды,
холстта, қағаз бен тоқыманың кейбір түрлерінде, сондай-ақ
пластмассаның кейбір тасымалдағыш түрлерінде қамтамасыз етеді.
Қолайлы баға, жоғары сапа жəне үлкен мүмкіндіктер бүріккіш
плоттерлерді қауырсынды құрылғыларға байыпты бəсеке құрды.
Алайда, осы қауырсында плоттерлер сияқты құрылғылар
графикалық
ақпараттардың
үлкен
көлемін
шығаратын
пайдаланушыларға жақпайды. Жоғары өнімділік үшін тікелей
шығаратын немесе лазерлі плоттерлерді пайдалану мақсатқа сай.
Электростатикалық
плоттерлер
тасымалдағыш
үстіне
жасырын
электр
кескіндерін
(əлеуетті
рельеф)
құру
технологиясына негізделген, ол арнайы электростатистикалық
қағаз, оның жұмыс беті жұқа диэлектр қабатымен жабылған, оған
талап етілген ылғалдық пен электр өткізгіштікті беру мүмкіндігін
алу үшін негізі гидрофильді тұзбен сіңірілген.
Ақпаратты жазу үшін жазушы түйіндер пайдаланады, олар
электрод блоктары.
Әлеуетті рельеф қызыну кезінде кернеудің жоғарывольтті
импульстарының электродын құрайтын бос оқталған диэлектр
бетіне қону кезінде пайда болады. Қағаз магниттелген сұйық
тонермен түйін жасау арқылы өткен кезде, оның бөліктері қағаздың
оқталған учаскелерінде қалады. Толық түсті гаммасы CMYK
технологиясына сəйкес жасырын кескінді құрудың төрт циклымен
жəне төрт көрсетілген түйін арқылы тасымалдағышты өткізумен
жасалады.
Осы типті плоттерлердің ерекше артықшылығы – жылдамдық,
беріктік, сапа жəне өнімділік. Оларды жобалау жұмысын
автоматтандырудың жоғары сапасы кезінде пайдаланады.
ЭП алынған сурет өте тұрақты жəне ультрафиолетті
сəуелелердің əсерінен күймейді, ал электростатистикалық қағаз
құны жоғарысапалы типография қағазының құнына сəйкес. Алайда,
электростатистикалық плоттерлер жоғары өзіндік құнымен жəне
оларды егжей-тегжейлі қызмет көрсетумен ерекшеленеді.
Кескінді тікелей шығару плоттерлері немесе термографиялық
жылу əсерінен қараятын, арнайы жылуқағазын тасымалдағышы
ретінде пайдаланады. Монохромды кескіндер «тарақ» ретінде
құрылған миниатюралы қыздырғышпен құралады, олардың
əрқайсысы өзіндік басқарылады.
263
Жылуқағазы «тараққа» қарай ауыстырғанда оның түсі қызған
жерінде өзгереді.
Баспа механизмнің қарапайымдылығы сызбаны жəне жақсы
ажыратымдылықты жоғары жылдамдықпен қамтамасыз етеді.
Жылуқағазы əдетте рулоннан таратылады. СТШ ірі жобалау
ұйымдарында қолданылады.
Жоғары беріктік, өнімділік, сонымен қатар пайдаланудың
төмен шығындары оларды инженерлік жобалау, сəулет, құрылыс
кезінде пайдалануда кең таралған.
Жылутаратымды
негіздегі
плоттерлер
жылулық
технологияларды пайдаланады. Алайда, жылу қыздырғыштары мен
қағаз
(немесе
мөлдір
пленка)
арасында
донорлы
түс
тасымалдағышы орналасқан – қалыңдығы 5 ... 10 мкм жұқа пленка
(мысалы, лавсанды), оның бояғыш қабаты қағазға балауыз негізде
орнатылады. Пленканың ерекшелігі – балқыту температурасы (100
°С кем емес).
Реттелген тəртіпте негізгі түстердің əрбірі донорлық түсті
тасымалдағышқа орналастырылған. Ақпаратты шығару кезінде
қағаз парағы лентамен жанасып, баспа тиегінен өтеді, ол көптеген
(бірнеше мыңға дейін) ұсақ қыздырғыш элементтерден құралған.
Түсті тасымалдағыштың балауыз қабаты қызу жерлерде балқиды
жəне пигмент қағаз бетінде қалады. Бір өткенде бір ғана түс
жағылады, сурет төрт рет өткенде ғана толық шығарылады.
Жылу тарату технологиясы арқылы алынатын ізтаңбалар өте
қымбат тұрады. Осыған байланысты жылу тарату негізіндегі осы
плоттерлер картография жүйесінде, түстерді жоғары сапасын талап
ететін АЖЖ құралы құрамында пайдаланады.
Лазерлі плоттерлер лазерлі принтерлерде іске асырылған,
электрографиялы технологияларға негізделген. Плоттерлерде
сəулелену көздері ретінде лазер жəне жартылай өткізгішті жырақ
диодты матрицалар пайдаланады
(Light Emitted Diod
— LED).
LED-плоттерлер растр класына жатқызылған. Сурет жолының
əрбір нүктесіне өз жарық диоды сəйкес келеді (мысалы,
дюймге
ажыратымдылығы 400 нүкте кезде А1 форматы үшін сызғыш 9 600
диодтан тұрады
).
Лазерлі жəне LED-плоттерлер жоғары тезəрекеттігіне (А1
форматты парақ 10 ... 15 с. шығарылады) байланысты бірінші
кезекте үлкен көлемді жұмыстарды пайдаланушыға ұсынылады.
Тиімділікті арттыру үшін осындай плоттерлер желісті құрылғылар
сияқты пайдаланады.
264
Достарыңызбен бөлісу: |
