Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі бекіткен

жүктеу 1,6 Mb.

Pdf просмотр

бет	125/188
Дата	05.01.2022
өлшемі	1,6 Mb.
	#36556
түрі	Оқулық

1 ... 121 122 123 124 125 126 127 128 ... 188

tebenova-arnaiy-psih

9.2

ПДТ балалардың тҥйсігі мен қабылдауы

Жалпы,  бҧл  балалардың  қоршаған  орта  туралы  білімі  ӛте
шектеулі,  ҥзінділі  болып  келеді.  Қабылдаудың  заттық  және
қҧрылымдық  тҥрлері  жеткіліксіз  болып  келеді.  Бҧл  балалар,  кез
келген затты таныс емес ракурста, сызба тҥрінде, контур тҥрінде
тани  алмайды.  Ҧқсас  әріптер  мен  әріп  элементтерін  ҥнемі
шатастырады.
Кӛру  арқылы  қабылдау  қабілеттерінің  кемшілігі,  олардың
оқу  ҥдерісінде  айтарлықтай  қиындықтар  туғызады.  Сондай-ақ,
тҧтас  қабылдау  мҥмкіндігі  бҧзылған.  Яғни,  балалар  объектінің
жеке элементтерін ажырата алмайды. Заттар мен қҧбылыстардың
бейнелері нақты емес.  Олардың қиялындағы бейнелердің кӛлемі
аз.  Сонымен  қатар,  тҧтас  бейнені  жеке  бӛліктерге  ажырата
алмайды,  бҧл  кемістіктер  кешігіп,  қалпына  келеді.  Мҧндай
балалар, тҧтас бейнені қабылдау ҥшін, ҧзақ уақытты керек етеді.
Бҧл  балалар  сыртқы  дҥниені  қабылдауда,  оның  кӛптеген
элементтерін  кӛрмейді.  Әсіресе,  қабылдау  кеңістігінің  тарлығы,
сезім  мҥшелері  арқылы  тҥсетін  ақпараттарды  қабылдау  мен
қорытуда  байқалады. Жалпы ПДТ балаларға енжарлық тән. Бҧл
балалар,  кӛбінесе  тапсырмаларды  тез  орындап  қҧтылуға
тырысады. Тапсырманы таңдауда, оны орындауға мҥмкіндігі жете
тҧра,  бәрібір  оңайына  қарай  ҧмтылады,  Сӛйтіп,  бҧл  балалардың
қабылдау,  деңгейі  ӛте  тӛмен  екендігі  анықталған.  Талдау  кӛлемі
шектеулі  және  талдау  жинақтаудан  басым,  заттың  дәйекті  және
дәйексіз  белгілерін  ажырата  алмайды.  Жалпылаушы  терминдер
мен  ҧғымдарды  пайдалана  алмайтындары  кӛрінеді.  ПДТ
балалардың  объектіні  зерттеуге  мақсатты,  жоспарлы  әрекеттері
қалыптаспаған.  Олардың  іздену  әрекеттері,  импульсивті,

173
жҥргізіледі. Әсіресе, оң және сол жағын бағдарлауы қиындықпен
қалыптасады.
Бҧл  балалардың  кеңістікті  бағдарлау  саласын  зерттеген
ғалымдар,  кеңістікті  бағдарлау  кемшіліктерінің  болашақта  оқу,
жазу,  графикалық  дағдылардың  қалыптасуына  кері  әсерін
тигізетіндігін  дәлелдейді.  Мысалы,  ең  таныс  бейне  болып
саналатын,  адамның  суретін  салуда,  фигураның  қағаз,  бетіне
дҧрыс  орналаспағандығы,  дене  бӛліктерінің  сәйкессіздігі  кӛзге
тҥседі.  Дене  бӛліктері  денемен  дҧрыс  жалғаспайды,  кейбір  қас,
қҧлақ, саусақ, киім тәрізді бӛліктер, мҥлдем қалып қояды.

жүктеу 1,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 121 122 123 124 125 126 127 128 ... 188