Психикалық–дене  бітімдік  және  тұлғалық-әлеуметтік

 
36 
балаға  тек  патогендік,  биологиялық  факторлар  ғана  емес,  балаға 
бағытталған  әлеуметтік  қолайсыз  ситуациялар    да  (жҥктілікті 
тоқтату,  болашақ  аналықпен  байланысты  қорқыныштар,  алаңдау 
кҥйлері,  жҥктілік  жағдайынан  қорлану  т.б.)  тікелей  әсер  етеді. 
Олар  жҥктілік  ҥдерісінің  биологиялық  және  әлеуметтік 
жағдайларына байланысты, баланың дҧрыс психикалық дамуына 
толыққанды  негіз  болады  немесе  керісінше,  оның  патогендік 
базасына айналады.  
А.И.Захаров 
шетелдік 
және 
отандық 
ғалымдардың 
мәліметтерін  топтай  келіп,  ананың  ҧзақ  уақыттық,  жағымсыз 
кӛңіл-кҥйлері  мен  кҥйзелістерінің  анағҧрлым  патогендік  әсер 
беретінін 
айтады. 
Мҧндай 
кҥйзелістердің 
нәтижесінде, 
мазасыздық  гормондары
  тҥзіледі,  ол  ҧрық  айналасындағы 
сҧйықтыққа  келіп  тҥседі.  Ӛз  кезегінде,  бҧл  гормондар  ҧрықтың 
ми  жасушаларына  оттегін  жеткізіп  тҧратын,  қан  тамырларын 
тарылтады, ҧрық гипоксия жағдайында жетіледі. Кейде,  плацента 
қабаты ажырап, бала мерзімінен бҧрын туылады.  
Қысқа  уақыттық  қатты  стрестердің  (шошыну,  жан  жҥйесіне 
соққы  тию)  патогендік  әсері  аз  емес.  Мҧндай  жағдайлардың 
басым кӛпшілігінде, жҥктілік ырықты тҥсік тастаумен аяқталады.  
Ананың  босану  кезіндегі  психологиялық  кҥйіне  кӛңіл 
бӛлінеді:  жақын  адамдарының  қасында  болуына  рҧқсат  етіледі, 
баланы  ананың  тӛсіне  жанастырады,  бҧл  аналық  инстинктті 
дамыту,  әрі  баланың  туу  кезінде  алған  соққысын  (есеңгіреуін) 
жеңілдетуге септігін тигізеді.  

жүктеу 1,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: