Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі бекіткен

Мінез-құлықтың бұзылуының зерттелу тарихы

жүктеу 1,6 Mb.

Pdf просмотр

бет	22/188
Дата	05.01.2022
өлшемі	1,6 Mb.
	#36556
түрі	Оқулық

1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 ... 188

tebenova-arnaiy-psih

Мінез-құлықтың бұзылуының зерттелу тарихы.
Тҧлғалық
дисгармониялық
дамудың,
әлеуметтік-
психологиялық  бейімделудің  бҧзылуы  мәселесін  қарастыру,
«шағын  психиатрияның»  саласымен  басталған  және  сол  салада
жалғасын табуда.
1835  ж.  Причард  «моральды  ақыл-ойдың  кемістігі»
жағдайлары  туралы  жазды.  Бҧл  кейін  «психопатия»  терминімен
белгіленген  кҥйлер.  Психопатиялық  тҧлғаны,  ең  алғаш  рет
сипаттаған  Морел  (1857).  Ол  адамның  қалыпты  ақыл-ой
қабілетінің,  әлеуметтік  тҧрғыда  қате  болып  саналатын  мінез-
қҧлыққа бейімділігін ерекше атап кӛрсетеді.
1877  ж.  Модслидің,    пікірінше,  психикалық  бҧзылу  болып
саналмайтын,  тек  шекаралық  кҥйлер  болып  есептелетін
психикалық  кҥйлерге  қатысты,  «патологиялық  даму»  ҧғымын
енгізеді.
Психопатия туралы ілімнің пайда болуы XIX ғасырдың 80-90
жж.  сәйкес  келеді  және  ол  Х.Кандинский,  В.М.Бехтерев,  Е.Кох,
С.С.Корсаков,  Е.Крепелин  есімдерімен  тығыз  байланысты.
Е.Крепелин  психопатияның  классификациясын  ҧсынады,  оған
қозғыштар,  импульсивті  адамдар,  тҧрақсыздар,  патологиялық
ӛтірікшілер, қоғам жаулары, кикілжіңіне бейім адамдар сияқты 7
тип кіреді.
1921  ж.  Э.Кречмердің  конституциональды  типологиясы
пайда  болды.  Ол  адамның  дене  қҧрылысының  типін,  ерекше
мінез-қҧлықпен байланыстырады.
Конституция  типтері  мен  олардың  ҥйлесуі,  Э.Кречмер
бойынша,  екі  тҥрлі  ӛзара,  қарама-қарсы  патологиялық  тҧлға
типтерін
кӛрсетеді:
маниакальды–депрессиялық
және
шизофрениялық.  Бірінші  тип  бойынша,  даму  пикник  дене

24
қҧрылысын тҥзеді, ал екінші тип – астениялық және атлеттік дене
қҧрылысын тҥзеді. Кречмер шекаралық кҥйлерді шизоидтық деп
атайды  (шизофренияға  жақын  кҥйлер)  және  циклоидтық
(маниакальды-депрессиялық психоздардың негізгі симптомдарын
кӛрсетеді).

Психопатия  туралы  ілімнің  кейін  дамуы,  бір  жағынан,
клиникалық  типологияларды  анықтау  мен  даралау  бағытында
жҥрсе,
(П.Б.Ганнушкин,
О.В.Кербиков,
Г.Е.Сухарева,
В.В.Ковалев),
екінші
жағынан,
шекаралық
кҥйлердегі
(акцентуацияланған)
тҧлғаны
тану
ілімін
қалыптастыру
бағытында жҥрді (К.Леонгард, А.Е.Личко).

жүктеу 1,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 ... 188