Оқулық Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі алматы, 2014 А. Н. Доғалов

жүктеу 2,49 Mb.

Pdf просмотр

бет	104/610
Дата	04.01.2022
өлшемі	2,49 Mb.
	#36085
түрі	Оқулық

1 ... 100 101 102 103 104 105 106 107 ... 610

Экономикалык теория

2) Акционерлік меншік – бұл акцияларды сату нәтижесінде қалыптасатын меншік. Мемлекеттік меншік

Еңбектік
жеке меншік
  жалақы  есебінен  және  кәсіпкерлік  қызметтен  келіп
түсетін  табыс  арқылы  анықталады.
Еңбектік  емес  жеке  меншік

мүлікті мұраға қалдыру есебінен, бағалы қағаздардан, депозиттерден
алынатын табыстар және басқа да табыс көздері арқылы анықталады.
Жеке меншіктің ерекше нысаны болып
ұжымдық меншік
табылады.
Ұжымдық  меншіктің  мысалына  кооперативтік  меншік  және
акционерлік меншік жатады.
1) Кооперативтік меншік
деп бірігіп
қызмет істеуі үшін сол кооператив иелерінің еңбегі мен өндіріс құрал-
жабдықтарын біріктіру жолымен қалыптасатын ұжымдық меншіктің
бір түрін айтады.
2) Акционерлік меншік
– бұл акцияларды сату
нәтижесінде қалыптасатын меншік.
Мемлекеттік меншік
– бұл субъектісі мемлекет болып табылатын
меншіктің түрі. Меншіктің бұл түрін басқаруды және оған билік етуді
мемлекеттік билік органдары жүзеге асырады. Мемлекеттік меншіктің
басты ерекшелігі болып оның бөліске түспейтіндігі ретінде саналуы
табылады.
Мемлекеттің  меншіктің  дамуы  негізінен  әміршіл-әкімшіл
экономикалық  жүйеде  орын  алады.  Әдетте,  оның  үлесі  меншік

56
түрлерінің  жалпы  құрылымында  90%-ға  дейін  жетеді.  Мәселен,
бұрынғы  КСРО-да  мемлекеттік  меншіктің  үлесі  88%-дан  асты.
Алайда,  нарықтық  экономикасы  дамыған  елдерде  мемлекеттік
меншіктің үлесі 5%-дан 30%-ға дейін ауытқып отырады.
Экономикада мемлекеттік меншіктің басым болуы нақты өмірде
жағымсыз жайттарға алып келуі мүмкін: мемлекеттік монополиялардың
пайда болуы, мемлекеттік өндірушінің тұтынушыға деген үстемдігінің
орын  алуы,  арзан  тауарлар  түрлерінің  жойылып  кетуі,  тауар
тапшылығының пайда болуы, сұраныстың қанағаттандырылмауы.
Осыдан  барып  мынадай  тұжырым  жасалады,  яғни  бұл  жерде
мемлекеттік меншікті жою емес, оның монополиялық үстемдігін жою
туралы әңгіме қозғау керек.

жүктеу 2,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 100 101 102 103 104 105 106 107 ... 610