Оқулық Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі алматы, 2014 А. Н. Доғалов

жүктеу 2,49 Mb.

Pdf просмотр

бет	433/610
Дата	04.01.2022
өлшемі	2,49 Mb.
	#36085
түрі	Оқулық

1 ... 429 430 431 432 433 434 435 436 ... 610

Экономикалык теория

Табиғи жұмыссыздық
деген де ұғым бар және ол толығымен
ерікті  болып  табылады.  Нақтырақ  айтсақ,  табиғи  жұмыссыздық
деңгейі  фрикциондық  және  құрылымдық  жұмыссыздыққа  сәйкес
келеді.  Жоғарыда  атап  өткеніміздей,  фрикциондық  жұмыссыздық
еркін түрде болады, ал құрылымдықты олай деуге болмайды. Қандай
да  бір  саланың  құлдырауы,  мамандық  пен  біліктіліктің  жоғалуы
жұмысшыны жұмысынан айыруға алып келеді. Жаңа жұмыс орнына
кіру  үшін  ол  қайта  оқытудан  өтуі  қажет.  Бұл  жерде  денсаулығы
және жасы бойынша шектеулер болуы мүмкін. Егер біліктілігі бар
жұмысшы тым аз жалақыға және біліктілікті қажет етпейтін жұмыс
орнынан  бас  тартса  (мысалы,  ыдыс-аяқ  жуушы),  онда  оны  ерікті
жұмыссыздар қатарына жатқызуға болады.
Толық жұмысбастылық деңгейінен асып кететін жұмыссыздық
қоғам үшін едәуір экономикалық және әлеуметтік зиян туындатады.
Жұмыс күшінің белгілі бір бөлігін қолданбау ЖІӨ-нің кем өндірілуіне
алып келіп, нәтижесінде нақты өндірілген ЖІӨ мен әлеуетті ЖІӨ
арасында алшақтық пайда болады. Жұмыссыздық деңгейі неғұрлым
жоғары болса, нақты өндірілген ЖІӨ мен әлеуетті ЖІӨ арасындағы
алшақтық соғырлым үлкен болады.
Американдық экономист Артур Оукен жұмыссыздық деңгейі мен
ЖІӨ-ді жоғалту арасындағы қатынасты есептеп шығарды. Бұл қаты-

257
нас Оукен заңы деген атқа ие болды.
Оукен заңы
– жұмыссыздықтың
нақты деңгейі өзінің табиғи деңгейінен 1% асқанда ЖІӨ-нің нақты
өндірілген көлемі 2,5%-ға жоғалады дейтін тұжырымдама. Ал 2,5%

жүктеу 2,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 429 430 431 432 433 434 435 436 ... 610