Дәріс жоспары:
Радиобайланысты ұйымдастыру реттілігі, түрі.
Радиобайланыс құралына жалпы мінездеме.
Радиоқабылдағыштан қорғану
Оқыту әдістемесі.
1. «Радиобайланысты ұйымдастыру» Радиобайланыс-бұл электорлы байланыс, екі немесе бірнеше нүкте жолдарымен қамтамасыз етіледі, және радиостанция көмегімен электр магниттік толқындар арқылы қабылданады.
Электрмагнитті толқындар кеңістікке, жарық жылдамдығындай таралады.
Радио құрастырушысы орыс ғалымы Александр Степанұлы Папов, ол «7» мамыр 1895 жылы бірінші рет электрлі белгілерді сымсыз қабылдануын қамтамасыз етті. Радио термині латын сөзінен шыққан, сәуленену деген ұғымды білдіреді.
Бұл керемет оқиға 19-жүз жылдықтың аяғында электромагниттік білімінің дамуына үлесін қосты. Әр түрлі салада қарастырылып, радиобайланысты дамыта отырып, прв-актикада қолданды.Қазіргі уақытта «радиоэлектр» түсінігі- жеке салада радиобайланыс ұғымын құрады: радиоқабылдағыш, радиохабарлағыш, телекөрсетілім, радиолокация, радионавигация, радиоастрономия, радиотелемеханик, электрленген техника, компьютерленген техника, видиотехника.
Радиобайланыс үшін қолданылатын жиілік диапозоны жинақтау, күшейтужәне тарату кезінде әртүлі қасиеттерді қамтиды. Электромагниттік толқындар жиілігі, спектрі халықаралық радиобайланыстыру регламенті бойынша 9 диапозонға бөлінеді (4 тен 12 реттік санға дейін). Радиожиеліліктер килогерц(КГц) мегагерц(МГц) және гигагерц (ГГц).
2. Радиобайланыс өте ұзын, ұзын орташа, қысқа және ультра қысқа толқындар қолданылады. Жоғар ұзын толқындар және ұзын толқынды байланыс сүңгуір қайықтармен байланыс кезінде қолданылады, байланыс антенді құрылғылардың үлкен қуаттылығын қажет етеді. Халық шаруашылығында және әскери жұмыста көбіне қысқатолқынды байланысты қолдану кең тараған. Оның мүмкіншілігі – үлкен арақашықтықта байланысты іске асыруына негізделген (оның ішінде байланыс нашар аудандармен).
УҚТ диапозоны радиобайланыс үшін өзге диапозондарға қарағанда артықшылықтары бар.Онда мәліметтің сиымдылығы жоғары және байланыс арналары көп. Дегенмен радиобайланыс ұзақтығы УҚТ диапозонында антенаға тіке байланыста шектеулі, УҚТ диапозонын әскери істе қолдану тактикалық басқару, радиосызықтық, тропосфералық және ғарыштық байланыс арқылы жүргізіледі.
Басқарудағы тактикалық звенода өзінің жақсы сапасына байланысты кең қолданысқа енеді.
Радиоқондырғылар маңызы, көп жағдайда жалғыз байланыс құралы болып табылып, байланыс ауырлаған жағдайда әскерді үздіксіз басқарып отыруға, қозғалыс барысында командирлерді табудағы негізгі құрал болады.
Радиоқондырғылар арқылы орналасқан аймағы белгісіз, жау басып алған жерлермен, залалданған аймақтармен байланыс орнатуға болады. Радиоқондырғылар әскери бұйрық, баяндаулар, белгілерді әрекет радиусы көлемінде таратуға, сонымен қатар бірнеше инстанциялар арқылы жоғары және төмен байланыс орнатуға мүмкіндік береді.
Радиоқондырғылар қолдануына байланысты көшіруге ыңғайландырып автокөліктерге, БТР, БМП, танк, тікұшаққа орналастырылады. Тактикалық басқару звеносына (буынына) УКВ және КВ диапозонды радиқондырғылар қолданылады. Олар негізгі, ал аса ауыр әскери жағдайда әскери басқаруды үздіксіз басқаруды қамтамасыз ететін бірден-бір құрал болып табылады. Оның артықшылығы корреспонденттермен байланыс ұстау және қалыптастыру мүмкіншілігі, олардң орналасқан жерін және белгісіздігін жоюға, мәліметтерді бір уақытта бірнеше корреспонденттерге беруге, байланысты тез орнатуға, оны белгілі бір жерде ғана емес қозғалыс барысында да, сонымен бірге өтуге мүмкіндік жоқ территорияларға, жау қолында қалған жерлермен байланыс жасауға мүмкінідік береді.
3. Радиобайланыспен қамтамасыз ету және ұйымдастыру барысында жау қолына мәліметтердің түспеуін ескеру керек, қасақана кедергі орнату, радиостанцияның орналасқан жерін табу,мәліметпен жұмыс істеген және белгілі бір штабқа тән жеке белгілерін игеру қажет.
Радиобайланыстың нақтылығы радиотолқынды тарату жағдайына, сонымен қатар атмосфералық және жергілікті кәсіптік кедергілерге байланысты. Одан басқа бір бекетте жұмыс істеуші радиостанциялар өзара кедергі туындатуы мүмкін. Радиобайланыс жұмысына жоғарғы ядролық жарылыстар да әсер етеді. Қозғалыста жұмыс істеуші радиостанциялар ұзақтығы қысқаратындығын ете сақтау қажет.
Мәлімет бір-біріне берілген уақытта, жеке жағдайда яғни бір коппеспонденттен келесі біреуге арнайы қайтақабылдау пунктінен мәлімет берген уақытта, корреспонденттер арасындағы радиобайланыс екіжақты болуы мүмкін.
Қайтақабылдау барысында қайта қабылдау пунктіне орналастырылатын аралық радиостанция қондырғылар пайдаланылады. Белгі арадағы радист арқылыбіреуінен қабылданып, келесісіне беріледі.
Ретрансляция барысында пунктке екі радиостанция орнатылып, олардың көмегімен автоматты немесе қолды ретрансляция екі бағытта жүргізіледі.
Радиобайланыс арқылы ауыстыру симплексті және дуплексті болады. Симплексті радиобайланыста корреспонденттер беру және қабылдауда кезекпен жүргізеді. Тасымалдау жұмысын жасап отырған радистің жұмысының тоқтауы мүмкін емес.
Дплексті радиобайланыста корреспонденттер бір-бірінен дербес бір уақытта жұмыс істей алады.
Радиобайланысты ұйымдастырудың екі негізгі тәсілі бар. Радиобағыт және радиожүйе арқылы. Тәсілді таңдау байланыстың маңыздылығы, әскери іс-әрекетті жүргізудің ерекшелігіне байланысты. Радиоқондырғымен батальондағы байланыс радиожүйе арқылы ұйымдастырылады, ал бөлімшелердегі маңызды міндеттерді орындауда радиобағыт арқылы ұйымдастырылады.
Радиобағыт – екі басқарма пункті (командир, штаб) арасындағы байланыс орнату түрі. Оның барысында әрқайсысында радиостанция бөлініп шығып, радиомәліметтерімен ол үшін белгіленген радиобағыттармен жұмыс істейді.
Радиожүйе – бірнеше (үш немесе одан да көп) басқарма пункті (командирлер, штабтар) арасында байланыс орнату әдісі, ол үшін әрбіріне радиомәліметтермен жұмыс істеуші, радиожүйелерге орнатылған радиостанциялар беріледі.
Радиожүйе және раиобағыт радиостанциялары арасында аға командирдікі (штаб) негізгі болып табылады. Оның тапырмалары мен бағыт-бағдарлары бағынышты радиостанциялар үшін міндетті болып табылады. Бас радиостанция шақыруынсыз және рұқсатынсыз (төтенше жағдайдан басқа) бағынышты радиостанциялар жұмыс істемейді.
Радиожүйе мен радиобағыттағы өзара іс-әрекет штабпен бекітіледі.
Радиобайланысты орнату және қамтамасыз ету үшін, әрбір радиостанцияға радиомәліметтер беріледі.
Радиостанцияның жұмыс тәртібіне байланысты ұйымдастырушы, жоғарғы штабтың тапсырмасы мен жағдайға байланысты штаб анықтайды.
КВ және УКВ – радиостанцияның іс-әркет қашықтығы қабылдағыш қуатына байланысты. Сонымен бірге радиотолқынның таратылуына, арна жұмысы, антенна түріне, қабыладу нүктесіндегі кедергі деңгейіне, қабылдағыштың қасиеттері, радиостанцияның орналасқан жеріне байланысты. Баланыстың қашықтығын радиостанцияның телефонды тәртіптен телеграфтыға көшіруге байланысты ұлғайтуға болады.
4. Белглі бір деңгейге радиобайланыс жолауда антеннаның түрін таңдай білу де маңызды рөл атқарады. Көп жағдайда штырлы антенналар, «жүгіруші толқын» және тәріздес λ антенналар қолданылады.
Штырлы антенналар ішіндегі жақсысы 4 метрлік, себебі ол 2,7 метр штырлы антенналарға қарағнада 1,5 есе жақсы жұмыс істейді.
«Жүгіруші толқын» антеннасы жер бетіне 1 метр биіктікте арнайы құралға орнатылады. Антеннаның басты бағытағы мәлімет таратуы радиостанция желілерінің бағытына байланысты. Көбіне антенна желілері корреспондентке бағытталуы тиіс.
Лямбда - тәріздес антенна «жүгіруші толқын» антена түрлерінің бірі. Оның радиостанцияға жақын бөлігі ағаш бекітпеге көтеріліп қойылады (бөлек тұрған ағаш, баған, биікқоршау және темір мочта).
Антенна жұмысының нтижелілігі трассаға, жергілікті рельеф жердің антеннаға жақындығына байланысты.
Ымқыл жерде штырлы антенналар, құрғақ жерде «жүгіруші антенна» жақсы жұмыс істесе, лямбда тәрізді антенна кез келген жағдайда жақсы жұмыс істейді. Штырлы антенналарды көбіне таулы аймақта қолданған дұрыс, себебі қолайлы әрі бағытталмаған. Сонымен қатар, бағтталған антенналарды дұрыс қолданған жағдайда әскерді басқарудағы құпияны сақтауға және жауға радиокедергі жасауға мүмкін болады.
Радиостанцияларды орнату үшін жер рельефін, радиотолқынды тарату ерешелігін, жақын жердегі радиокедергі, биік ғимараттар, электро-тасымалдағыш жүйелер және байланыс ескерілуі тиіс. Міндетті түрде құрама мен апаратураны жау қаруынан сақтау мүмкіндігін ескеру қажет.
Радиобайланысты жаудың радиокедергілерінен қорғау мүмкіндігі болмаса дұрыс ұйымдастырды деп айтуға болмайды. Жау тарапынан радиокедергі жасау радиоқабылдаушы, яғни мәлімет алу мақсатында жүргізілген кедергі болып табылады.
Сондықтан радиобайланысты орнату және ұйымдастыру барысында жаудың радиобақылау жұмыстарын ауырлататын іс-шараларжүргізу керек. Оған әскери әркеттерге дейінгі радиоқондырғы жұмысында бекітілген тәртіп пен байланыс жасау тәртібінің сақталуы, мәлімет беру жұмысы уақытын қысқарту, шақырусыз жұмыс және бағытталған антенналарды қолдану.
Радиобайланысты жаудың радиокедергілерімен қорғау үшін бағытталған антенналарды олардың биіктігін қайта қарау қажет. Сонымен бірге қабылдағыштардың мәлімет беру қуатын ұлғайту
2.3 Іс жүзіндегі сабақтың жоспары
1-тақырып: Әскери құрылым жүйесіндегі әскери-инженерлік дайындық
1. Әскери-инженерлік дайындықтың мәні және міндеттері.
2. Далалық фортификациялық құрылымдар. Шұңқырлар.
3. Траншеялар.
4. Блиндаждар.
5. Тығылатын орын.
6. Таса.
7. МАВ, танкі взводының тірек пункті.
8. Инженерлік жасырылу іс-шаралары.
Негізгі әдебиеттер: [5, 9,10,17,18].
2-тақырып: Инженерлік бөгеттер.
1. Инженерлік бөгеттердің (ИБ) атқаратын қызметі, классификациясы.
2. Миналық-жарылғыш, жарылмайтын, құрама бөгеттер,
3. Танкіге қарсы,танкіге қарсы қорғанатын ошақтық, тактикалық мина жазықтықтары.
4. Мина далаларын орнату мүмкіншілігі.
5. Орнатылған мина даласын тіркеу және құжаттық бекіту.
6. Инженерлік бөгеттердің дайындық деңгейі.
Негізгі әдебиеттер: 2,3,4.
Қосымша әдебиеттер: 2,3.
3-тақырып: Инженерлік бөгеттерден өту.
1. Инженерлік бөгеттерден өту тәсілдері.
2. Миналық жарылатын бөгеттерді залалсыздандыру тәртібі. 3. Мина далаларын өту тәсілдері.
4. Өткелдердегі коменданттың қызметі.
Негізгі әдебиеттер: 2,3,5.
Қосымша әдебиеттер: 2,3.
БӨЛІМ II. ӘСКЕРИ ТОПОГРАФИЯ
4-тақырып: Әскери құрылым жүйесіндегі әскери топография.
1. Әскери топографияның мәні және міндеттері.
2. Әскерді ұрыстық дайындау құрылысындағы әскери топографияның рөлі және орны.
3. Жергілікті жер түрлерінің тактикалық классификациясы.
Негізгі әдебиеттер: 2,3,5.
Қосымша әдебиеттер: 2,3.
5-тақырып: Жергілікті жерде картасыз бағдар алу.
1. Бағдар алу туралы жалпы түсінік.
2. Аспандағы жарық, жергілікті жер заттары белгілерімен, компас көмегімен көкжиек тұстарын анықтау тәсілдері.
3.Өзінің тұрған жері туралы баяндау.
Негізгі әдебиеттер: 2,3,5.
Қосымша әдебиеттер: 2,3.
6-тақырып: Азимут бойынша жергілікті жерде қозғалу.
1. Азимутты анықтау.
2. Шынайы, магнитті және қайтарма азимут.
3. Жергілікті заттар мен азимутты анықтау тәртібі және азимут бойынша қозғалыс бағытын анықтау.
4. Маршрут бойынша қозғалыстың схемасын құру.
5. Кедергіні айналып өту тәртібі.
Негізгі әдебиеттер: 2,3,5.
Қосымша әдебиеттер: 2,3.
7- тақырып: Топографиялық карта.
1. Топографиялық карта турылы түсінік.
2. Жұмыс картасының анықтамасы және атқаратын қызметі.
3. Карта масштабы.
4. Сандық және сызықтық масштаб.
5. Циркуль өлшегіш, курвиметр, қағаз және сызғыш көмегімен карта бойынша қашықтықты өлшеу.
Негізгі әдебиеттер: 2,3,5.
Қосымша әдебиеттер: 2,3.
8-тақырып: Жергілікті жерде карта бойынша бағдар алу.
1. Жұмыс картасын жүргізудің негізгі тәртіптері.
2. Жергілікті жерді топографиялық карта бойынша зерттеу.
3. Масштабты және масштабтан тыс шартты белгілер.
4. Шартты түсіндірме белгілер.
5. Елді мекен, өсімдік шабынды, өндіріс және басқада объектілер.
6. Жергілікті жерде карта бойынша бағдар алу.
7. Жергілікті жерде карта бойынша қозғалу.
Негізгі әдебиеттер: 2,4,6.
Қосымша әдебиеттер: 2,5.
Бөлім III. БАЙЛАНЫС ЖӘНЕ БАСҚАРУ
9-тақарып: Әскери құрылым жүйесіндегі басқару және байланыс.
1. Әскери бөлімдегі байланыс және басқарудың мәні және міндеттері.
2. Байланыс бөлімдері.
3. Байланыс құралдары.
4. Қозғалмалы және белгі құралдары байланысы
Негізгі әдебиеттер: 2,4,6.
Қосымша әдебиеттер: 5,6,7.
10 - тақырып: Радио байланысты ұйымдастыру.
1. Радиобайланысты ұйымдастыру түрлері, тәсілдері.
2. Радиобайланыс құралдарының жалпы сипаты.
3. Радио кедергілерден қорғану.
Негізгі әдебиеттер: 2,4,6.
Қосымша әдебиеттер: 5,6,7.
11-тақырып: Радиобайланыстыорнату тәртібі.
1. Келіс сөздер жүргізу тәртібі.
2. Радиобайланыс құралдары бойынша командалар (белгілер) беру және қою міндеті.
Негізгі әдебиеттер: 2,4,6.
Қосымша әдебиеттер: 5,6,7.
12 - тақырып: Сымдық құралдармен байланысты ұйымдастыру.
1. Сымдық құрал байланысын ұйымдастыру түрлері, тәсілдері.
2. Сымдық құрал байланысының жалпы сипаты.
3. Байланыс желісін өткізу.
Негізгі әдебиеттер: 2,4,7.
Қосымша әдебиеттер: 5,6,9.
13-тақырып: Радиобайланыс құралдары .
1. Р-107, Р-107М радио станциясының атқаратын қызметі, ТТС және жұмыс істеу тәртібі.
2. Р-123М радио станциясының атқаратын қызметі, ТТС және жұмыс істеу тәртібі.
3. Р-111, Р-130М радио станцияларының атқаратын қызметі, ТТС және жұмыс істеу тәртібі.
Негізгі әдебиеттер: 2,5,8.
Қосымша әдебиеттер: 5,7,10.
2.4 Лаботориялық сабақ жоспары
Лаботориялық сабақ типтік бағдарламада жоспарланбаған .
2.5 Оқытушының жетекшілігімен орындалатын студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша өткізілетін сабақтар жоспары
Өткізу түрі. Сұрақ-жауап, тапсырманы өз бетінше орындау, реферат қорғау. п 2.6.1 № 1,2,4,6,9,17,18.
Өзіндік жұмысты орындауға көмекші әдістемелік нұсқаулар.
Әскери – инженерлік дайындық, Әскери топография, басқару және байланыс пәніне арналған курстық кейстер мен электрондық дәрістер, К. Аманжолов . Алғашқы әскери дайындық оқулығы, І..Б. Нысанқұловтың Атыс дайындығы оқулығы. Қарағанды. Болашақ-Баспа 2008, Бағдарламалар Алғашқы әскери дайындық 10-11 Алматы 2006 Қ.Р. Аманжолов, Основы начальной военной подготовки: Учеб.пособие/ Дошаков С.Х., Каргин С.Т.. - Караганда: Изд-во КарГУ, 2002г.
ҚарМУ- кітапханасында.
№ 1-тақырып Әскери құрылым жүйесіндегі әскери-инженерлік дайындық
Әскери-инженерлік дайындықтың мәні және міндеттері. Инженерлік жасырылу іс-шаралары. Оқыту әдістемесі.
1.Инженерлік бөгеттердің классификациясы,арналуы.
2.Мина-жарылғыш, жарылмайтын және аралас бөгеттер.
3 Минаның әрекет ету принципі
4 Белгі беруші миналар
Негізгі әдебиеттер: [5, 9,10,17,18].
Әдістемелік нұсқаулар: тапсырмаларды орындау үшін әдебиет тізімінен 17 әдебиетте 8-12 беттен қараңыз.
№ 2 тақырып. Минажарылғыш бөгеттерді білдіретін белгілер:
1. Танкке қарсы және жаяу әскерге қарсы миналанған алаңдар
2.Жою әдістері.
3.Жарылмайтын инженерлік бөгеттер
4. КМТ-6 сипаттамасы
Негізгі әдебиеттер: [5, 9,10,17,18].
Әдістемелік нұсқаулар: тапсырмаларды орындау үшін әдебиет тізімінен 18 әдебиетте 154 беттен қараңыз.
3-тақырып. « Әскери топография» « Топографиялық карта»
1.Топографиялық карта жайлы түсінік.
2.Картамен жұмыс жасау.
3.Карталар масштабы
Негізгі әдебиеттер: [5, 9,10,17,18].
Әдістемелік нұсқаулар: тапсырмаларды орындау үшін әдебиет тізімінен 18 әдебиетте 164 беттен қараңыз.
№4.Тақырып. Карта бойынша қашықтықты өлшеу
1. Карта бойынша қашықтықты өлшеу.
2. Маршрут ұзындығын өлшеу.
3. Географиялық координаттар жүйесі.
4. Жазық тікбұрышты координаттар жүйесі.
Негізгі әдебиеттер: [5, 9,10,17,18].
Әдістемелік нұсқаулар: тапсырмаларды орындау үшін әдебиет тізімінен 18 әдебиетте 164 беттен қараңыз.
5-тақырып: Жергілікті жерде картасыз бағдар алу.
1. Бағдар алу туралы жалпы түсінік.
2. Аспандағы жарық, жергілікті жер заттары белгілерімен, компас көмегімен көкжиек тұстарын анықтау тәсілдері.
3.Өзінің тұрған жері туралы баяндау.
Негізгі әдебиеттер: 2,3,5.
Қосымша әдебиеттер: 2,3.
6-тақырып: Азимут бойынша жергілікті жерде қозғалу.
1. Азимутты анықтау.
2. Шынайы, магнитті және қайтарма азимут.
3. Жергілікті заттар мен азимутты анықтау тәртібі және азимут бойынша қозғалыс бағытын анықтау.
4. Маршрут бойынша қозғалыстың схемасын құру.
5. Кедергіні айналып өту тәртібі.
Негізгі әдебиеттер: 2,3,5.
Қосымша әдебиеттер: 2,3.
7- тақырып: Топографиялық карта.
1. Топографиялық карта турылы түсінік.
2. Жұмыс картасының анықтамасы және атқаратын қызметі.
3. Карта масштабы.
4. Сандық және сызықтық масштаб.
5. Циркуль өлшегіш, курвиметр, қағаз және сызғыш көмегімен карта бойынша қашықтықты өлшеу.
Негізгі әдебиеттер: 2,3,5.
Қосымша әдебиеттер: 2,3.
8-тақырып: Жергілікті жерде карта бойынша бағдар алу.
1. Жұмыс картасын жүргізудің негізгі тәртіптері.
2. Жергілікті жерді топографиялық карта бойынша зерттеу.
3. Масштабты және масштабтан тыс шартты белгілер.
4. Шартты түсіндірме белгілер.
5. Елді мекен, өсімдік шабынды, өндіріс және басқада объектілер.
6. Жергілікті жерде карта бойынша бағдар алу.
7. Жергілікті жерде карта бойынша қозғалу.
Негізгі әдебиеттер: 2,4,6.
Қосымша әдебиеттер: 2,5.
Бөлім III. БАЙЛАНЫС ЖӘНЕ БАСҚАРУ
9-тақарып: Әскери құрылым жүйесіндегі басқару және байланыс.
1. Әскери бөлімдегі байланыс және басқарудың мәні және міндеттері.
2. Байланыс бөлімдері.
3. Байланыс құралдары.
4. Қозғалмалы және белгі құралдары байланысы
Негізгі әдебиеттер: 2,4,6.
Қосымша әдебиеттер: 5,6,7.
10 - тақырып: Радио байланысты ұйымдастыру.
1. Радиобайланысты ұйымдастыру түрлері, тәсілдері.
2. Радиобайланыс құралдарының жалпы сипаты.
3. Радио кедергілерден қорғану.
Негізгі әдебиеттер: 2,4,6.
Қосымша әдебиеттер: 5,6,7.
11-тақырып: Радиобайланыстыорнату тәртібі.
1. Келіс сөздер жүргізу тәртібі.
2. Радиобайланыс құралдары бойынша командалар (белгілер) беру және қою міндеті.
Негізгі әдебиеттер: 2,4,6.
Қосымша әдебиеттер: 5,6,7.
12 - тақырып: Сымдық құралдармен байланысты ұйымдастыру.
1. Сымдық құрал байланысын ұйымдастыру түрлері, тәсілдері.
2. Сымдық құрал байланысының жалпы сипаты.
3. Байланыс желісін өткізу.
Негізгі әдебиеттер: 2,4,7.
Қосымша әдебиеттер: 5,6,9.
13-тақырып: Радиобайланыс құралдары .
1. Р-107, Р-107М радио станциясының атқаратын қызметі, ТТС және жұмыс істеу тәртібі.
2. Р-123М радио станциясының атқаратын қызметі, ТТС және жұмыс істеу тәртібі.
3. Р-111, Р-130М радио станцияларының атқаратын қызметі, ТТС және жұмыс істеу тәртібі.
Негізгі әдебиеттер: 2,5,8.
Қосымша әдебиеттер: 5,7,10.
2.6 Студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша сабақтар жоспары.
Өзіндік жұмысты орындауға көмекші әдістемелік нұсқаулар.
Әскери – инженерлік дайындық, Әскери топография, басқару және байланыс пәніне арналған курстық кейстер мен электрондық дәрістер, К. Аманжолов .Алғашқы әскери дайындық оқулығы, І..Б. Нысанқұловтың Атыс дайындығы оқулығы. Қарағанды. Болашақ-Баспа 2008
Основы начальной военной подготовки: Учеб.пособие/ Дошаков С.Х., Каргин С.Т.. - Караганда: Изд-во КарГУ, 2002г.
ҚарМУ- кітапханасында.
№ 1-тақырып Әскери құрылым жүйесіндегі әскери-инженерлік дайындық
Әскери-инженерлік дайындықтың мәні және міндеттері. Инженерлік жасырылу іс-шаралары. Оқыту әдістемесі.
1.Инженерлік бөгеттердің классификациясы,арналуы.
2.Мина-жарылғыш, жарылмайтын және аралас бөгеттер.
3 Минаның әрекет ету принципі
4 Белгі беруші миналар
Негізгі әдебиеттер: [5, 9,10,17,18].
Әдістемелік нұсқаулар: тапсырмаларды орындау үшін әдебиет тізімінен 17 әдебиетте 8-12 беттен қараңыз.
№ 2 тақырып. Минажарылғыш бөгеттерді білдіретін белгілер:
1. Танкке қарсы және жаяу әскерге қарсы миналанған алаңдар
2.Жою әдістері.
3.Жарылмайтын инженерлік бөгеттер
4. КМТ-6 сипаттамасы
Негізгі әдебиеттер: [5, 9,10,17,18].
Әдістемелік нұсқаулар: тапсырмаларды орындау үшін әдебиет тізімінен 18 әдебиетте 154 беттен қараңыз.
3-тақырып. « Әскери топография» « Топографиялық карта»
1.Топографиялық карта жайлы түсінік.
2.Картамен жұмыс жасау.
3.Карталар масштабы
Негізгі әдебиеттер: [5, 9,10,17,18].
Әдістемелік нұсқаулар: тапсырмаларды орындау үшін әдебиет тізімінен 18 әдебиетте 164 беттен қараңыз.
№4.Тақырып. Карта бойынша қашықтықты өлшеу
1. Карта бойынша қашықтықты өлшеу.
2. Маршрут ұзындығын өлшеу.
3. Географиялық координаттар жүйесі.
4. Жазық тікбұрышты координаттар жүйесі.
Негізгі әдебиеттер: [5, 9,10,17,18].
Әдістемелік нұсқаулар: тапсырмаларды орындау үшін әдебиет тізімінен 18 әдебиетте 164 беттен қараңыз.
5-тақырып: Жергілікті жерде картасыз бағдар алу.
1. Бағдар алу туралы жалпы түсінік.
2. Аспандағы жарық, жергілікті жер заттары белгілерімен, компас көмегімен көкжиек тұстарын анықтау тәсілдері.
3.Өзінің тұрған жері туралы баяндау.
Негізгі әдебиеттер: 2,3,5.
Қосымша әдебиеттер: 2,3.
6-тақырып: Азимут бойынша жергілікті жерде қозғалу.
1. Азимутты анықтау.
2. Шынайы, магнитті және қайтарма азимут.
3. Жергілікті заттар мен азимутты анықтау тәртібі және азимут бойынша қозғалыс бағытын анықтау.
4. Маршрут бойынша қозғалыстың схемасын құру.
5. Кедергіні айналып өту тәртібі.
Негізгі әдебиеттер: 2,3,5.
Қосымша әдебиеттер: 2,3.
7- тақырып: Топографиялық карта.
1. Топографиялық карта турылы түсінік.
2. Жұмыс картасының анықтамасы және атқаратын қызметі.
3. Карта масштабы.
4. Сандық және сызықтық масштаб.
5. Циркуль өлшегіш, курвиметр, қағаз және сызғыш көмегімен карта бойынша қашықтықты өлшеу.
Негізгі әдебиеттер: 2,3,5.
Қосымша әдебиеттер: 2,3.
8-тақырып: Жергілікті жерде карта бойынша бағдар алу.
1. Жұмыс картасын жүргізудің негізгі тәртіптері.
2. Жергілікті жерді топографиялық карта бойынша зерттеу.
3. Масштабты және масштабтан тыс шартты белгілер.
4. Шартты түсіндірме белгілер.
5. Елді мекен, өсімдік шабынды, өндіріс және басқада объектілер.
6. Жергілікті жерде карта бойынша бағдар алу.
7. Жергілікті жерде карта бойынша қозғалу.
Негізгі әдебиеттер: 2,4,6.
Қосымша әдебиеттер: 2,5.
Бөлім III. БАЙЛАНЫС ЖӘНЕ БАСҚАРУ
9-тақарып: Әскери құрылым жүйесіндегі басқару және байланыс.
1. Әскери бөлімдегі байланыс және басқарудың мәні және міндеттері.
2. Байланыс бөлімдері.
3. Байланыс құралдары.
4. Қозғалмалы және белгі құралдары байланысы
Негізгі әдебиеттер: 2,4,6.
Қосымша әдебиеттер: 5,6,7.
10 - тақырып: Радио байланысты ұйымдастыру.
1. Радиобайланысты ұйымдастыру түрлері, тәсілдері.
2. Радиобайланыс құралдарының жалпы сипаты.
3. Радио кедергілерден қорғану.
Негізгі әдебиеттер: 2,4,6.
Қосымша әдебиеттер: 5,6,7.
11-тақырып: Радиобайланыстыорнату тәртібі.
1. Келіс сөздер жүргізу тәртібі.
2. Радиобайланыс құралдары бойынша командалар (белгілер) беру және қою міндеті.
Негізгі әдебиеттер: 2,4,6.
Қосымша әдебиеттер: 5,6,7.
12 - тақырып: Сымдық құралдармен байланысты ұйымдастыру.
1. Сымдық құрал байланысын ұйымдастыру түрлері, тәсілдері.
2. Сымдық құрал байланысының жалпы сипаты.
3. Байланыс желісін өткізу.
Негізгі әдебиеттер: 2,4,7.
Қосымша әдебиеттер: 5,6,9.
13-тақырып: Әскери-инженерлік дайындық, әскери топография, басқару және байланыс бойынша сабақ өткізу әдістемесі.
Тапсырмалар:
1. Жергілікті жерді картасыз бағдарлау
2. Азимут бойынша қозғалыс
Негізгі әдебиеттер: [5, 9,10,17,18].
Негізгі әдебиеттер: 2,5,8.
Қосымша әдебиеттер: 5,7,10.
Достарыңызбен бөлісу: |