ЭЛЕКТРЛІК КӨЗДЕРДІҢ ОПТИКАЛЫҚ СӘУЛЕЛЕНУЛЕРІ
Есептеу формулалары
Ағынның тиімді қайтарымы
ηэф = Фэф / Ф = (32)
мұндағы Фэф –тиімді ағын, Вт; Ф – сәулеленудің толық ағыны, Вт
Сәулелену көзінің тиімді қайтарымы, лм/Вт, эр/Вт, бк/Вт, фит/Вт,
η = Фэф / Р (33)
Стефан – Больцман заңы:
Мes = RT=σТ4 (34)
мұндағы RТ- абсолютті қара дененің сәулелену тығыздығы, Вт/м2 ; σ = 5,672·10-8Вт/(м·град4 ) Стефан-Больцман тұрақтысы; Т - абсолюттік температура, К.
Виннің ығысу заңы:
λmax T= 2896, (35)
мұндағы λmax – толқын ұзындығы, сәулелену ағынының спектралды тығыздығының максимальды қисығына сәйкес келеді, мкм.
Абсолютті қара дененің сәулеленуінің спектралды тығыздығы, Вт /(м2·мкм),
mes = (λ,T) =RλT = С1 / [λ5(еС2/ λT- 1)], (36)
мұндағы С1 =3,74·108 Вт·м-2 · мкм4 тұрақты шама; С2 =1,43·104 мкм·град тұрақты шама.
Сәулелену ағынының максималды спектралды тығыздығы Вт / (м2 · мкм),
(mеs)mаx =(RλТ)max =СВТ5, (37)
мұндағы СВ = 1,041·10-11 Вт /(м2· мкм ·град5).
Нақты денелер үшін
Ме (Т) = RТ = е (Т) σТ4, (38)
мұндағы е(Т) – температура мен материалдың сәулеленуіне тәуелді, сәулеленудің интегралды коэффициенті.
mе (λ,T) = RλT = е(λ,T)C1 / [λ5(еС2 /λT – 1)]
және (RλT)max =eλT СВТ5, (39)
мұндағы е (λ,T) –температура мен материалдың сәулеленуіне тәуелді, сәулеленудің спектралды коэффициенті.
Значения интегральных и спектральных коэффициентов излучения приведены в приложениях 17,18,19.
Қыздыру шамының қоректендіру кернеуінің шамасына тәуелділік сипаттамасы (0,9 ден 1,1Uн дейін):
Шамның тогы Iл /Iл.н = (U/UH)0,53;
Шамның қуаты Р/Рн =(U/UH)1,53;
Жарықтық қайтарымы ηυ /ηυ.н.= (U/UH)2,14; (40)
Жарық ағыны Фυ /Фυ.н.= (U/UH)3,67;
Қызмет ету уақыты tсл / t сл.н = (U/UH)-13,8,
мұндағы Iл.н., Рн, Фυ.н. –параметрлердің нормальді мәндері.
Значения параметров ламп накаливания при изменении напряжения питания от 0,5 до 1,35Uн приведены в приложении 6.
Люменисцентті шамының қоректендіру кернеуінің шамасына тәуелділік сипаттамасы (0,9 ден 1,1Uн дейін):
Шамның тогы ΔIл /Iл.н = 2,2 (U/UH);
Шамның қуаты ΔР/Рн =2(U/UH); (41)
Жарық ағыны ΔФυ /Фυ.н.=1,5 (U/UH)
мұндағы ΔI, ΔP, ΔФυ - номинальден ауытқу параметрлерінің мәндері
Люменисцентті шамының қуаты, Вт,
Р 0,9 Ιл Uл, (42)
мұндағы Uл - шамның кернеуі, В
Люменисцентті шамының жарық ағыны, лм,
Ф 9,25Iпер, (43)
мұндағы Iпер – люменисцентті шамының жарық күші, кд. сила света люминесцентной лампы в направлении, перпендикулярном ее оси, кд
Люменисцентті шамының бойлық бойынша қисық жарық күші.
Iα = sinα, (44)
мұндағы а - Шамның бойлық осінен есептелетін бұрыш, град.
Люменисцентті шамының жарықтылығы лк.
Е = Ιαсоsβ /l2=Iαcos3α / h2, (45)
мұндағы β – жарық күшінің бағыты мен жарықтандыратын бетке түсірілген нормаль арасындағы бұрыш, град; l - люменисцентті шамының ортасынан жарықтандыратын нүктеге дейінгі арақашықтық, м; h – шамны ортасынан жарықтандыратын нүкте орналасқан жазықтыққа дейінгі арақашықтық, м.
Освещенность от светящейся линии можно рассчитать по формулам решения задачи 39.
Люменисцентті шамының орташа жарықтығы, кд/м2 .
Lυ= Fυ 104 / (9,25kdl), (46)
мұндағы k – шамның ұзындығы бойынша жарықтың біртексіз таралуы бойынша есептелетін коэффициент. (15 Вт қуатқа дейінгі шамдар үшін k =0,87, үлкен қуатты шамдар үшін k = 0,92); d және l - шамның жарықтандыратын бөлігінің ішкі диаметрі мен ұзындығы, см.
"Красное отношение" источника света - отношение светового потока источника в красной части спектра к его общему световому потоку:
n = dλ / [ dλ].
Абсолютті қара дене 1 см2 беттік ауданда минутына 1,89 Дж энергиямен сәулеленеді. Осы дененің температурасын және сәулелену тығыздығын табыңыз.
Абсолютті қара дененің температурасын 1500 ден 3000 К дейін жоғарылатқанда сәулелену ағыны қалай өзгереді?
Абсолютті қара дененің температурасын 1500 ден 3000 К дейін жоғарылатқанда максималды спектралды тығыздығы қалай өзгереді?
Қоректендіру жүйесіндегі кернеу тербеліп тұрғанда, қыздыру шамының вольфрамды жібінің температурасы ±100 К аралығында өзгереді. Егер номиналды кернеуде вольфрам сымының температурасы 2400 К тең болса, осыдан сәулелік ағын қалай өзгереді. Вольфрам сымының сәулелену коэффициенті 2300 К 0.295; 2400 К 0,304 және 2500 К 0,312 тең.
Б215-225-150 қыздыру шамының кернеуін 10% төмендеткенде жарық ағыны қалай өзгереді?
Г125-135-500 люменисцентті шамының жарық ағыны Uн=230 В 8700 лм тең. Жүйедегі қандай кернеуде шамның жарық ағыны 6696 лм болады?
ЛБ40 люменисцентті шамның жарық ағын 3000 лм тең. Шамның жарықталатын цилиндрлік бетінің диаметрі 3.8 см, ал ұзындығы 118,4 см. Жарық ағынының орташа беттік тығыздығын, шамның осіне перпендикуляр бағытталған жарық күшін және оның беттік сәулеленуінің жарықтылығын анықтаңыз.
Ксенонды шамның қуаты 50 кВт жарық ағыны 2,23·106 лм жарқырайды. Шамның цилиндрлік жарқырайтын денесінің ұзындығы 2100 мм және диаметрі 38 мм тең. Шамның орташа жарықтылығын анықтаңыз (кд/м2).
ЛБ 40 люменисцентті шамының жарықтық ағыны 3000 лм тең. Шамнан шыққан жарықты теңтаралатын деп есептеп М (сурет 1) горизонтальды жазықтығындағы А нүктесіндегі жарықтылықты табу керек. Шамға қатысты А нүктесінің параметрлері мынадай биіктігі h=3 м, a=b=2 м.
Жоғарыда қарастырылған есептің шарты бойынша N вертикалды жазықтығындағы А нүктесіндегі жарықтылықты есептеңіз (сурет 5).
ЛЕЦ 65 люменисцентті шамының жарықтық ағыны 3400 лм, 6 суретте көрсетілгендей тік бағытта орналасқан. Шамнан шыққан жарықты теңтаралатын деп есептеп М (сурет 6) горизонтальды жазықтығындағы А нүктесіндегі жарықтылықты табу керек. Шамдардың және нүктелердің өзара орналасуы мен өлшемдері мынадай биіктігі h=3 м, a=b=2 м.
Жоғарыда көрсетілген есептің шарты бойынша N вертикалды жазықтығындағы A нүктесінің жарықтылығын табыңыз.
Берілген параметрлері бойынша жарық көздерінің жарықтық берілуін % көрсеткішпен табыңыз. Алынған мәндердің жарықтық берілуін әртүрлі көздермен салыстырыңыз. Г215-225-1000 типті қыздыру шамы 220 В кернеуде 18600 лм жарықтық ағынмен; ДНаТ400 типті натрий шамы 47000 лм; кварцты галогенді шамы КГ220-1000 -22000 лм; 220 В кернеуде Б215-225-100 типті қыздыру шамының жарықтық берілуі 13,5 лм/Вт , ал Б125-135-100 типті қыздыру шамының 130 В кернеудегі жарықтық берілуі – 15,4 лм/Вт; люменисцентті шамының жарық берілуі -60 лм/Вт.
Ксенонды шамының қуаты 50 кВт 2,23·106 лм жарық ағынымен сәулелендіреді. Шамның цилиндрлік жарықтандыру денесінің ұзындығы 2100 мм ал диаметрі 38 мм тең. Шамның жарық берілуін (лм/Вт, %) және орташа жарықтылығын табыңыз (кд/м2).
Достарыңызбен бөлісу: |
