«Өнеркәсіп статистикасы» пәнінен тәжірибелік сабақтарды өткізудің

жүктеу 270,74 Kb.

Дата	31.05.2018
өлшемі	270,74 Kb.
	#18547
түрі	Сабақ

қАзаҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Семейқаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

Экономика және құқық факультеті

«Есеп және аудит» кафедрасы

«ӨНЕРКӘСІП СТАТИСТИКАСЫ» пәнінен тәжірибелік сабақтарды өткізудің

ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАРЫ
5В050800 «ЕСЕП ЖӘНЕ АУДИТ» мамандығы студенттері үшін

Семей 2016

Алғысөз

1. ӘЗІРЛЕНДІ

Семей қаласы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Есеп және аудит» кафедрасының оқытушылар құрамымен

Жұмыс жетекшісі: аға оқытушы Б.С. Серекбаева

« 28 » тамыз 2016жыл.

2. ТАЛҚЫЛАНДЫ

Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Есеп және аудит» кафедрасының мәжілісінде.

Кафедра меңгерушісі ___________ А.Зейнуллина

Хаттама № 1 « » тамыз 2016 жыл.

3. МАҚҰЛДАНДЫ

Экономикажәне құқық факультетінің оқу-әдістемелік бюросының мәжілісінде.

ОӘБ төрайымы ______________ Н.Ғазизова

Хаттама № 1 «» қыркүйек 2016 жыл.

МАЗМҰНЫ
1.Түсіндірме жазба

2.Глоссарий

3. Тәжірибелік сабақтар мазмұны

ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБА
«Өнеркәсіп статистикасы» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен университеттің 5В050800 «Есеп және аудит», мамандығының 1,2 курс студенттеріне арналған. Оқу бағдарламасы студенттерді курстың мазмұнымен, оның қажеттілігі мен көкейкестілігімен, курс саясатымен, оқу процесінде студенттер алатын білімдермен таныстырады.

Студенттерге бухгалтерлік есептің бағдарламадағы негізгі қағидалары мен әдістемесін меңгерту. Қаржылық есеп сыртқы пайдаланушыларға олардың потенциалды инвесторларының, акционерлерінің, кредиторларының қаржылық ресурстарын тиімді пайдалану мақсатында дұрыс та, оптимальді шешімдерді қабылдауы үшін, сол сияқты мемлекеттік, статистикалық, салық қызметтерінің және басқа сыртқы пайдаланушылардың талаптарын қанағаттандыру үшін анық та, сенімді ақпараттарды ұсыну болып табылыады.

Пәннің мақсаты: бұл курстың мақсаты студенттерге статистиканың негізгі қағидалары мен әдістемесін меңгерту.

Бұл пәнді оқытудын негізгі мақсаты студенттерді ғылыми ұйымдастырылған жүйеге, өндірістегі статистикалық әдістерді қолдану арқылы әлеуметтік экономикалық құбылыстар мен процестердін сандық өзгерістерін, сапалық жағына байланыстыра отырып, зерттеу жұмыстарын қалай жүргізу керек екендігін үйретеді.

Демек, кәсіпорындардағы, салалардағы әлеуметтік экономикалық құбылыстар мен процестер жайындағы жаппай мәліметтерді жинау, топтау, есептеу, талдау және оған қорытынды жасау сияқты әр түрлі тәсілді үйренеді, яғни республика экономикасының жағдайы мен дамуын жан-жақты, терең түрде зерттей алатын мамандарды даярлауға үлкен көмегін тигізеді.

Нарықтық экономика жағдайындағы өндіріс статистиксының ролін түсіну, ресурстардың барлықтүрлерін пайдаланудың заңдылығы мен орындылығын бақылаудағы оның міндеттерін білу; ұйымның статистика бойынша ұйымдастыру тәртібін меңгеру; ұйымның есеп экономикалық қызметімен байланысты сұрақтарын өз бетінше шешуге дағдылану.

Пәннің міндеттері: арнайы пәндерде қолданылатын өнеркәсіп статистиксының негізгі әдістерін оқыту. Қазақстан Республикасындағы өндіріс статистиксының ұйымдастырылуын; мәліметтерді жинау және өңдеу әдістерін; статистикалық өзара байланыстарды талдау әдістерін; статистикалық бақылау жүргізуді, бақылау бағдарламасын жасауды және әлеуметтік-экономикалық процестер мен құбылыстарға статистикалық зерттеулер жүргізуде басқа да әдістер мен тәсілдерді қолдануды, қорытынды жасауды үйрету.

1.5 Құзреттіліктер (оқыту нәтижелері)

Берілген курсты оқу нәтижесінде студент

Білуі керек:

ҚР Конституциясын, ҚР Азаматтық Кодексін және ҚР басқа да заң актілерін;
Кәсіби этика нормаларын, рухани өсуге ұмтылу;
Мемлекеттік экономиканы реттеудің әдістерін;
Заманауи ақпараттық технологиялардың негізін білу;
статистикалық бақылау жүргізуді, бақылау бағдарламасын жасауды білу;
әлеуметтік-экономикалық процестер мен құбылыстарға статистикалық зерттеулер жүргізуде басқа да әдістер мен тәсілдерді қолдануды, қорытынды жасауды білу;

Орындай алу:

Мәліметтерді жинау және өңдеу әдістерін жасай алу керек;
Статистикалық әдістерді қолдану арқылы әлеуметтік экономикалық құбылыстар мен процестердін сандық өзгерістерін, сапалық жағына байланыстыра отырып, зерттеу жұмыстарын қалай жүргізуді;
Статистиканың ережелері мен принциптерін іс жүзінде қолдану;
Кәсіпорын мен мекеменің экономикалық қызметтегі мәселелерді кәсіби тұрғыда шешу;
Құрылтай құжаттары мен коммерциялық шарттарды құру, іскерлік кездесулер өткізу;
Аналитикалық тұрғыдан шаруашылық шешімдерін қабылдау және объектілерді фунционалдырудың тиімділігі туралы бағалау мақсатында есептік және есептеме ақпараттарды ой елегінен өткізу;
Логикалық ойлау, индукция, дедукция және критикалық анализ әдістерін қолдану, туындаған мәселелерді шешу, қатал графикті есепкеала отырып жұмысты жоспарлау.
Болашақ қызмет сферасындағы стандартты жағдайларды талдаудағы кәсіби аргументацияның әдістерін іздеу және қолдану;

Дағдысының болуы:

-мәлімет жинаудыңкомпьютерлік әдістерін,кәсіби қызметте қолданылатын ақпаратты өңдеу және сақтау;

- өнеркәсіптік-экономикалық құбылыстар мен процестердің даму дәрежесін, құрылымын және өсіңкілігін зерттеу кезінде түрлі статистикалық әдістерін қолданып зерттеу;

- жиналған мәліметтерге талдау және болашаққа болжам жасай білу;

- статистика туралы классиктердің, ғалымдардың еңбектерін оқып- үйрену және оны іс жүзінде тәжірибеде қолдану;

- мәліметтерді есептеу кезінде есептелген статистикалық көрсеткіштерге қысқаша қорытынды жасау;

- халықаралық стандартқа сәйкес статистикалық деректердің әдістемелік салыстырмалылығын қамтамасыз ету жөніндегі шараларды жүзеге асыру.

Құзіретті болу: Меңгерген теориялық білім мен тәжірибелік икемділікті, дағдыны өндірісте, ғылыми тәжірибелік және оқытушылық қызметте пайдалану.
ГЛОССАРИЙ

Барлық өнiм арналған, жеке өнiм түрлерi бойынша өнiмнiң динамикасының көрсеткiштерi - кәсiпорынның көрсеткiштерiнiң есептеуi, өнеркәсiп, сала, бiрiктiру.

Ғылыми-техникалық iлгерiлеудегi қызметкерлердiң творчестволық қатысуының көрсеткiштерi - қызметкерлердiң техникалық үдерiсiндегi абсолюттi және салыстырмалы көрсеткiштер өз қосатын творчестволық қатысу сипаттайтын көрсеткiштердiң жүйесi.

Еңбекақы төлеу қорының санағының талдауы - еңбекақы төлеу қоры, айлық, кварталдық, жылғы еңбекақының құрамындағы әр түрлi қорлардың меншiктi салмағының анықтауы, соның iшiнде тарифтi еңбекақы.

Еңбек өнiмдiлiктiң индекстерi - жеке еңбек өнiмдiлiктi динамикалық мiнездемесi.

Еңбек өнiмдiлiктi факторлық талдауды негiзгi мазмұны - еңбектiң өнiмдiлiктiң артуына әрбiр фактордың ықпалының өлшемi.

Есеп беру негiзгi қорлар баландары - негiзгi қорларды бар болуғана емес, олардың қозғалысын бақыласын, түсу және қатардан шығудың көрсеткiштерiн есептеу де толық мiнездеменi алынуға мүмкiндiк беретiн негiзгi қорларды орнын толтыруды жүзеге асыру.

Еңбектiң техникамен қаруландырылудың көрсеткiштерi негiзгi қормен - қормен жарақтану және құралдылық.

Еңбекақының деңгейiнiң көрсеткiштерi - орташа сағаттық, орташа күндiзгi және орташа айлық, кварталдық, жылғы еңбекақы.

Есептеу абсолюттi экономикалық нәтижелiлiктi - iргелi салым және өзiндiк құнның төмендетуiнен пайда немесе үнемдеудi керi байланыстың негiздерiндегi кеткен қаржының қайту мерзiмi немесе құнның орнын толтыруын анықтауы.

Есептеу салыстырмалы iргелi салым экономикалық нәтижелiлiктi - кәсiпорындардың орналастыруы бойынша қолдану шешiмдердiң варианттарының салыстыруында, өзара алмасатын өнiмнiң таңдауы бойынша, жаңа техника және жаңа технологияның енгiзуi бойынша тағы басқалар.

Еңбек өнiмдiлiктiң индекстерiн есептеуi - есеп беру және базистiк кезеңдердегi бұйымдардың өндiрiстiң қиындығының

салыстыруы.

Еңбектiң өнiмдiлiктiң артуы - өндiрiстiң тиiмдiлiгiнiң жоғарылатуы және халықтың әл-ауқатының өсуiн сөзсiз шарт.

Еңбек өнiмдiлiктi өсу қарқыны - ҚРдың экономикалық және әлеуметтiк дамытуын Мемлекеттiк жоспардың ең маңызды бекiтiлетiн көрсеткiшi, сонымен бiрге әрбiр өнеркәсiптiк министрлiктiң жоспары, бiрiктiру және кәсiпорын.

Жаңа өнiм түрiнiң шығарылымы және жаңа технологиялық үдерiстердi енгiзудiң көрсеткiштерi, жабдықтың жаңғыртуының көрсеткiштерi - абсолюттi және жаңа өнiм түрiнiң шығарылымы және жаңа технологияның енгiзуiнiң салыстырмалы көрсеткiштерi, абсолюттi және жабдықтың жаңғыртуының салыстырмалы көрсеткiштерi.

Жабдықтың қолдануының көрсеткiштерi әр уақытта, қуат және жұмыс көлемi бойынша - экстенсивтi, қарқынды және интегралды жүктеменiң коэффициентi.

Жұмысшы күштiң құрамы - әлеуметтiк-экономикалық және демографиялық белгiлердiң көлемдi жиыны бойынша кәсiпорынның мiнездемесi.

Жиынтық бойынша еңбекақының динамикасының талдауы қандай болмасын - орташа көрсеткiштiң өзгерiсi және құрылымның өзгерiсi.

Интегралды жүктеменiң коэффициентi - есептi мерзiмге iс жүзiнде жасалған өнiмнiң қатынасы барынша өнiмнiң санына болуы мүмкiн.

Қарқынды жүктеменiң коэффициентi - қуат бойынша қолдану жабдықтар.

Кәсiпорын - бұл тауарлардың өндiрiсi, қызметтердiң көрсетуi бойынша алынатын құралдар, автономды көздiң нүктесiмен қаржы және өндiрiстiк функциялардың пайдалануын туралы шешiм қабылдауында нақтылы бостандығымен қызметтiң өз өндірісінің жүзеге асыруы үшiн қажеттi функция орналасқан дербес ұйым.

Кәсiпорындағы қызметкерлердiң санының қозғалысы - қабылдау бойынша айналымның көрсеткiштерiнiң мiнездемесi, қатардан шығу бойынша айналым, аққыштық және кадрлардың тұрақтылығы.

Кәсiпорынның өндiрiстiк ауданының қолдануының көрсеткiштерi, бiрiктiру - бiр квадрат метрiнен өнiмнiң орымы.

Қоғамдық өндiрiстi тиiмдiлiк - бұл өндiрiс және қағылез және өткенi еңбектiң адамдардың қоғамдық және дербес қажеттiктерiнiң қанағаттандыру бағытталған шығындарымен нәтижелердiң арасындағы қоғамдық-өндiрiстiк қатынастардың нақтылы мiнездемесi, шағылатын байланыс.

Қоғамдық еңбек өнiмдiлiктi динамика - бұл қолданудың тиiмдiлiгi тек қана емес, керiсiнше, немесе жұмыс уақытының басқа бiрлiк жұмыс iстейтiн таза өнiмiн өндiруiн шағылатын индексiн затқа айналған еңбек бiрге.

Қолдану жұмыс уақыттар - уақыттың қорлар көрсеткiштерінiң жүйесiнiң мiнездемесi коэффициенттер арқылы, жыл және интегралды коэффициент, сонымен бiрге құрастыру және есеп беру уақыт теңгерiмiнiң талдау жұмысы, тоқсан, ай, қолдану қойылған жұмыс уақытының ұзақтығы.

Құндық көрсеткiш - табиғи құрамға және дайындықтың дәрежесi әр түрлiлiк оны өнiмнiң ортақ көлемi және кәсiпорынның ортақ өндiрiс көлемi, бiрiктiру, министрлiктiң анықтауы тәуелсiз.

Механикаландыру және өндiрiстi автоматтандырудың көрсеткiштерi - жұмыстардың механикаландыруының жеке және құрама коэффициенттерi, (цехтар, кәсiпорын) бөлiмшелердiң дара салмақ, өндiрiс және еңбек, сонымен бiрге өндiрiстi автоматтандыру және еңбектiң коэффициенттерi, құн немесе жинағы қойылған жабдықтың қуатындағы құн немесе автоматты жабдықтың қуатының еншiсi.

Негiзгi қорларды техникалық күйдiң көрсеткiштерi - тозу және пайдаға асудың коэффициенттерi.

Өнеркәсiптiң табысты жұмысының керектi шарты - еңбектiң мән-мағыналарының жеткiлiктi санының өнеркәсiптiк кәсiпорындарының ұйғарымындағы бар болу.

Өнеркәсiптiк кәсiпорынның негiзгi қорлары - (тура немесе жанама өнеркәсiптiк өнiмнiң жасауларында қатысатын және өз құнын оларда көтеретiн еңбек құралдар) өнеркәсiптiк өндiрiс, (ауыл шаруашылығының ұйымы, сауда және қоғамдық қоректену, өнеркәсiптiк кәсiпорынның негiзгi қызметiн баланс болатын жинау, құрылыс) заттық өндiрiстiң басқа салаларының өндiрiстiк қорлары.

Өндiрiстiң химизациясының көрсеткiштерi - химизацияның материалдық базасын дамыту шағылатын көрсеткiштер, жиынтық көрсеткiш салалардағы жеке кәсiпорындағы химизацияның процесс сипаттайтын барлық экономика мен көрсеткiштерлер химизация.

Өндiрiстiң электрлендiруiнiң көрсеткiштерi - және өндiрiстiк процесс күш беретiн электрлендiрулерiн коэффициенттерi.

Өндiрiстiң электрлендiруi - еңбектiң энергия және электр жарақтанғандығының өсуi. Механикалық ерiксiз келтiрудi қуат және электр қуатының сомасы кәсiпорындағы өндiрiстiк процесс қызмет етушi энергетикалық қуат. Электромоторлардың механикалық ерiксiз келтiрудi қуат және қуаты тек қана (қозғағыш ) күш беретiн процесс қолайлы энергетикалық қуат.

Өнiмнiң ассортиментi бойынша жоспардың кәсiпорындарымен орындау - оның тапсырма берушiлерiне жабдықтауларға арналған шарттық мiндеттемелердiң оны сақтауын алғышарт

Өнiмнiң еңбек сыйымдылық - еңбек өнiмдiлiктi керi көрсеткiш. Қор пайданың деңгейi - бұл мерзiмге негiзгi қорларды орташа құнға есептi мерзiмiне iстеп шығарылған өнiмнiң көлемiнiң қатынасы.

Өнiмнiң қор сыйымдылығы - өнiмнiң қор пайдасының керi мәнi.

Өнiм сапасы – деңгей, оның техникалық-экономикалығының параметрлары, өнiмнiң түрiн, сапасын тұтынушыларға өнімнің өзіндік құндылықтарын анықтайды жеке қасиеттерін өлшем бірліктерінде бағалайды.

Сала - бұл барлық бiркелкi мекемелердiң жиынтығы.

Саланың өнiмi - өнiмнiң сомасы, саланың бiлген барлық мекемелерi туралы.

Салыстрылған шамалардың салғастырымдылығын сөзсiз шарт - бiртұтас заттай өлшеуiштер немесе өзгерiссiз көтерме бағалардың қолдануы.

Сан бойынша жабдықтың қолдануының көрсеткiштерi - нақты немесе қойылған жабдықтың сандағы бiрөңкей жабдықтың есептi мерзiм iс жүзiнде жұмыс iстейтiн сменалылықтың олардың орташа саны және коэффициентiнiң меншiктi салмағы.

Сапаның дәрежелерi бойынша өнiмнiң үлестiрiлуi - кәсiпорындар және бiрiктiрулердi көпшiлiк үшiн шығарылған өнеркәсiптiк өнiмiнiң сапасының техникалық деңгейiнiң негiзгi жалпылауыш мiнездемесi.

Табиғи өрнектегi өнiмнiң есепке алуы - физикалық қасиет және өнiмнiң тұтынушы тағайындау шағылатын өлшеуiштердiң қолдануы.

Физикалық және негiзгi қорларды моралдiқ тозуды орнын толтыру - өлшемдерi амортизацияның нормаларынан тәуелдi болатын амортизациялық төлемдердiң түрiндегi өнiмнiң өндiрiсiне шығын қосылатын олардың құндары бөлiк.

Шартты заттай өлшеуiштер - массаны және жылу сыйымдылық, массаны және пайдалы заттың мазмұны, көлем және қиындық, массаны және машинадан сыйымдылық өнiмнiң екi қасиетiнiң бiр көрсеткiш сипаттайтын өлшеуiштер.

Шығарылған өнiмiнiң көлемi - қор пайда және негiзгi қорларды шаманың шығармасы.

Экстенсивтi жүктеменiң коэффициентi - жабдықтың уақытының қоры оның жұмысын қолдану жабдықтары.

3.ТАҚЫРЫП БОЙЫНША ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАРДЫҢ МАЗМҰНЫ

Тәжірибелік сабақ 1. Өнеркәсіп статистиканың ғылыми негіздері
Тәжірибелік (семинар) сабақтың мазмұны:

Өнеркәсіп статистиканың пәні, міндеттері және әдістері.
Кәсіпорын саласы, статистиканың зерттеу объектісі ретінде

Әдістемелік нұсқаулар - алғашқы қайнар көздермен жұмыс жасау, қойылған сұрақтар негізінде өзіндік талдау, қорытынды жасау

Есептер

1. Келесі мәліметтер берілген (шартты):

Көрстекіштер	Базистік жыл	Есеп жылы
1.Жұмыс істейтіндердің жылдық орташа саны, мың адам	7820	7835
2.Жұмыссыздар саны, мың адам	366	394
3.Жалпы ішкі өнім (тұрақты бағамен), млн. долл.	3742	3964
4.Негізгі капиталдың орташа жылдық құны, млн. долл.	15022	15981

Есептеу керек:

1. Еңбек өнімділігінің динамикасы мен деңгейін (1 адамға АҚШ долл. есептегенде);

2. Жұмыссыздық әсерінен жалпы ішкі өнім көлемінің шығынын (АҚШ долл. мың);

3. Еңбектің капиталмен жарақтануы мен оның динамикасын.
Бақылау сұрақтары:

1. Өнеркәсіп статистика нені зерттейді?

2. Өнеркәсіп статистиканың негізгі әдістерін анықтаңыз.

3. Өнеркәсіп статистиканың көрсеткіштер жүйесін сипаттаңыз.

4.Ішкі экономиканың әр секторының субъектілерін, функцияларын атаңыз.

5. Өнеркәсіп статистиканың міндеттері қандай?

6.Өнеркәсіп бойынша экономикалық операциялардың топтастырылуы қандай?

7. Кәсіпорын саласына анықтама беріңіздер?

8. Өнеркәсіп бойынша статистиканың зерттеу объектісі ретінде нені айтады?
Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:

1 Статистика: учеб. / Ю.К. Шокаманов; К.К.бельгибаева.- Алматы: 2010.- 521 с.

2 Әлеуметтік-экономикалықстатистикабойыншаесептержинағы/ Ы. Әміреұлы; Е.М. Киіков, Б.Х.Оспанова.- Алматы: Экономика, 2002.- 160б.

3 Экономическая статистика (Статистика национального богатства): Конспект лекций / [Авт.-сост.: Н.В.Бендина].- М.: ПРИОР, 2008.- 156с.- (В помощь студенту).

Тәжірибелік сабақ 2. Өнім статистикасы

Тәжірибелік (семинар) сабақтың мазмұны:

Өндірістік қызметтің кез келген үрдісінде оның қалыпты жұмыс жасау үшін ресурстары
Өнеркәсіп өнімнің түсінігі, оның дайындалу сатылары
Өндіріс көлемі мен , өнім көлемінің құндық көрсеткіштері.
Натуралды және шартты натуралды бейнедегі өнім көлемін есептеу.
Өнім бойынша жоспардың орындалу дәрежесі және динамика әсері.
Өнімнің ассортименті бойынша жоспардың орындалу көрсеткіштері.
Өнім сапасының статистикасы.

Әдістемелік нұсқаулар - алғашқы қайнар көздермен жұмыс жасау, қойылған сұрақтар негізінде өзіндік талдау, қорытынды жасау

Есептер

1. Қазақстан Республикасының меншік формасы бойынша негізгі капитал туралы келесідей мәліметтер берілген, жыл аяғына ағымдағы құны бойынша – млрд. теңге.

Көрсеткіштер

1996

1997

1998

1999

Барлық негізгі капитал, соның ішінде меншік формасы бойынша:

мемлекеттік
мемлекеттік емес
шетелдік тұлғаларды

1997,8

788,4

1140,8

68,6

2731,0

1149,2

1292,4

289,4

2717,2

657,3

1801,2

258,7

2879,7

727,2

1866,4

286,1

Есептеу керек: Әр жылға раналған негізгі капиталдың құрылымын және құрылымдық қозғалысыын. Экономикалық қорытынды жасау, құрылымын графикпен бейнелеу.

2. Акционерлік қоғам капиталының бастапқы құны – 4,8 млн. теңге, олардың жарамдылық коэффициенті – 90 пайыз, тозу сомасын шегергендегі қалпына келтіру құны – 5,2 млн. теңге.

Анықтау керек:

1. Қалдық құнын;

2. Амортизация сомасын;

3. Қалпына келтіру құнын.

3.Қазақстан Республикасының қаржылық емес активтерге салынған инвестицияларды қаржыландыру көздерінің динамикасы туралы мәліметтер берілген (млрд. теңге)

Көрсеткіштер	2000 жыл	2001 жыл	2002 жыл	2003 жыл
Қаржылық емес активтерге салынған инвестициялар	439,0	512,3	752,6	1158,1
Соның ішінде қаржыландыру көзі бойынша: Кәсіпорындар мен ұйымдардың меншікті қаражаты есебінен	299,8	349,3	492,6	751,8
Тартылған қаражат есебінен	139,2	163,0	260,0	406,3
Олардан банктердің несиелері	33,1	31,8	39,7	115,9
Шетелдік банктерден (резидент еместер)	20,9	24,9	17,8	81,8
Резидент еместердің басқа да шетел қаражаты есебінен	59,1	102,0	169,6	198,0
Бюджеттік қаражаттар есебінен	28,8	26,5	45,5	76,3
Басқа да қаражаттар есебінен	18,2	2,7	5,2	16,1

Әр жыл бойынша есептеңіздер.

1. Қаржылық емес активтерге салынған инвестицияларды қаржыландыру көздерінің құрылымын;

2. Инвестицияларды қаржыландыру көздеріндегі құрылымдық қозғалыстарды;

3. Инвестицияларды қаржыландыру көздерінің құрылым динамикасын график түрінде бейнелеңіздер.

Бақылау сұрақтары:

1. Өндірістік қызметтің кез келген үрдісінде оның қалыпты жұмыс жасау үшін ресурстарға сипаттама беріңіздер

2.Өнеркәсіп өнімнің түсінігі, оның дайындалу сатылары қандай?

3.Өндіріс көлемі мен , өнім көлемінің құндық көрсеткіштеріне анықтама беріңіздер

4. Натуралды және шартты натуралды бейнедегі өнім көлемін есептеу жолдарына толық сипаттама беру керек

5. Өнім бойынша жоспардың орындалу дәрежесі және динамика әсері калай жүргізіледі?

6. Өнімнің ассортименті бойынша жоспардың орындалу көрсеткіштеріне талдау жасаңыздар

7. Өнім сапасының статистикасына талдау беріңіздер.

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:

1 Статистика: учеб. / Ю.К. Шокаманов; К.К.бельгибаева.- Алматы: 2010.- 521 с.

2 Әлеуметтік-экономикалық статистика бойынша есептер жинағы/ Ы. Әміреұлы; Е.М. Киіков, Б.Х.Оспанова.- Алматы: Экономика, 2002.- 160б.

Тәжірибелік сабақ 3. Еңбек статистикасы

Тәжірибелік (семинар) сабақтың мазмұны:

1. Кәсіпорын қызметкерлері және оның құрылымы. Тізімдік саны. Жұмысқа келетіндер саны, орта саны. Жұмысшылардың орта келетін және факттық саны.

2. Жұмыс күшін қолдану коэффициенті. Сандық қозғалыстың көрсеткіштері: жұмыс күшінің кіруі және шығуы, тұрақтамаушылық коэффициенті, қабылдау және шығу бойынша айналым.

3. Адам күнінің жұмыс уақытының қоры және оларды қолдану коэффициенті. Адам сағатының жұмыс уақытының қолдану көрсеткіштері және оларды қолдану коэффициенті. Ауысымдылық коэффициенті, ауысымдылық тәртіптемені қолдану және ауысымның орта ұзақтылығы.

4. Еңбек өнімділігі статистикасы

5. Еңбекақы статистикасы

1. Есепті жылда аймақ ішіндегі субъектілердің меншік формасы бойынша өнім өндіру нәтижелері туралы келесі мәліметтер берілген (ағымдағы бағамен, млн.теңге):

Көрсеткіштер

Барлығы

Соның ішінде

мемлекеттік

Жеке меншік

Басқа мемл.заңды тұлға мен азаматтың жеке меншігі

Есепке тіркелген субъект саны

Өнімді өндіруге және өткізуге кеткен шығындар, соның ішінде

- материалдық шығындар

- негізгі капиталдың тозуы

- материалды емес активтердің амортизациясы

- еңбек ақы шығындары

- өзге шығындар

Аралық тұтыну

Жалпы өнім шығарылымы

(ҚҚС және акцизсіз өндіріс)

4662
241354

122412

20359
551

44508

53524

158427
224957

995
33443

14457

4035
20

9137

5794

17800
33919

3571
172604

89921

13276
477

28963

39967

118191
158467

96
35307

18034

3048
54

6408

7763

22436
32571

Анықтаңыздар:

1. Субъектілердің меншік формаларының бөліндісіндегі шығын құрамын және құрылымын анықтаңыз және оны график түрінде көрсетіңіз.

2. 1 теңгеге шығарылған шығын деңгейінің барлығы, соның ішінде меншік формаларының бөліндісіндегі шығын деңгейін есептеңіз.

3. Аталған шығындардың қай түрі аралық тұтынудың құрамына қосылады?

4. Аралық тұтынудың құрамындағы материалдыққ шығындардың үлесін табыңыз.

5. 1 субъектіге кеткен жалпы өнім шығарылымының барлығы, соның ішінде меншік формаларының бөліндісіндегі жалпы өнім шығарылымын анықтаңыз.

6. Шығарылған өнімнің құнынан аралық тұтынудың үлесін есептеңіз.

Субъектілердің меншік формаларына байланысты есептелген барлық орташа көрсеткіштерді салыстырыңыздар, экономикалық талдау жасаңыздар.
Бақылау сұрақтары:

1. Кәсіпорын қызметкерлері және оның құрылымын қалай есептейміз?

2. Жұмыс күшін қолдану коэффициентін есептей тәсілідерін ата?

3. Адам күнінің жұмыс уақытының қоры және оларды қолдану коэффициенті қалай есептейміз

4. Еңбек өнімділігі статистикасы дегеніміз не?

5. Еңбекақы статистикасы жөнінде не білесіз?

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:

1 Статистика: учеб. / Ю.К. Шокаманов; К.К.бельгибаева.- Алматы: 2010.- 521 с.

2 Әлеуметтік-экономикалық статистика бойынша есептер жинағы/ Ы. Әміреұлы; Е.М. Киіков, Б.Х.Оспанова.- Алматы: Экономика, 2002.- 160б.

Тәжірибелік сабақ 4. Негізгі капитал статистикасы

Тәжірибелік (семинар) сабақтың мазмұны:

1. Негізгі қорлардың құрамы

2. Негізгі қорлардың амортизациялық бөлінулерінің сомасы және нормасының есептелуі және олардың техникалық жағдайының көрсеткіштері.

3. Негізгі қорлардың балансының құрылуы және олардың қозғалысының көрсеткіштері.

4. Негізгі қорларды пайдалану көрсеткіштері

5.Негізгі қорларды пайдалану өзгерісінің әсер етуін анықтау және олардың шамасының немесе құнының, өнім көлемінің өзгерісіне әсер етуін анықтау

1. Өндірістік өнеркәсіптің келесі қызметтерінің берілгендері бойынша экономиканың жеке салалар аралығындағы өндірілген өнімін есептеңіздер, мың теңге:

- өндірілген дайын өнім -950;

- өңделме шикізаттың өнімдері -100;

- ғимараттар мен үйлерді күрделі жөндеу -180;

- көлік құралдары құрал жабдықтарын күрделі жөндеу – 80;

- шетке жіберілген электр энергиясы – 140;

- үй шаруашылығының қызметі – 110;

- ғимараттар мен үйлерді ағымдағы жөндеу -50.

2. Келесі мәліметтер бойынша ауыл шаруашылығының шығарылған өнімін есептеу (мың теңге):

ауыл шаруашылығында өсірілген дақылдар – 550;

өндірілген ұн – 120;

ірі қара, жылқы өнімдерін өсіру;

алынған төл, кіші мүйізді қараның өсімдері – 50;

аяқталмаған өсімдік шаруашылығы мен мал шаруашылығы өнімдері қалдықтарының өсімдері – 30.
Бақылау сұрақтары:

1. Негізгі қорлардың құрамына не кіреді?

2. Негізгі қорлардың амортизациялық бөлінулерінің сомасы және нормасының есептелуі және олардың техникалық жағдайының көрсеткіштері неден тұрады?

3. Негізгі қорлардың балансының құрылуы және олардың қозғалысының көрсеткіштері туралы не білесіз?

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:

1 Статистика: учеб. / Ю.К. Шокаманов; К.К.бельгибаева.- Алматы: 2010.- 521 с.

2 Әлеуметтік-экономикалық статистика бойынша есептер жинағы/ Ы. Әміреұлы; Е.М. Киіков, Б.Х.Оспанова.- Алматы: Экономика, 2002.- 160б.

Тәжірибелік сабақ 5 . Айналым капиталының және құралдарының статистикасы

Тәжірибелік (семинар) сабақтың мазмұны:

1. Баға туралы түсінік, оның түрлері

2. Өнімді бағалау және қайта бағалаудың статистикалық әдістері

3. Баға және тариф өзгерістерінің статистикалық бақылауын ұйымдастыру

Әдістемелік нұсқаулар - алғашқы қайнар көздермен жұмыс жасау, қойылған сұрақтар негізінде өзіндік талдау, қорытынды жасау

Есептер

1. Қазақстан Республикасында 1999 жылы тұтыну бағаларының өсім қарқындары бойынша азық- түлік тауарларының үлестірілуі туралы мәліметтер бар:

Бағаның өсу қарқыны бойынша азық-түлік тауарларының тобы (%)

Тауарлар топтарының саны, бірлік

104,0 дейін

104,1-114,0

114,1-124,0

124,1-134,0

134,1-144,0

144,1 және жоғары

барлығы

Егер бағалар өсуінің әр түрлі қарқындарының айырмашылығы онша байқалмаса, онда баға өсу қарқынының ауытқуларын табыңыздар.

Осы мақсатпен есептеңіздер:

1. Өсудің орташа қарқынын (%);

2. Құрылымдық орташа: а) мода (%);

б) медиана (%);

3. Тұтыну бағаларының өсу қарқынының орташа сызықтық ауытқуларын (%);

4. Тұтыну бағаларының өсу қарқынының орташа квадраттық ауытқуын (%);

5. Вариациялық коэффициентін (%).

2. Қазақстан Республикасында 1999 жылғы азық-түлік емес тауарлардың бағаларының өсу қарқындары бойынша бөлінуі туралы мәліметтер бар:

Бағаның өсу қарқыны бойынша азық-түлік емес тауарларының тобы (%)

Тауарлар топтарының саны, бірлік

105,0 дейін

105,1-125,0

125,1-145,0

145,1 және жоғары

Қорытынды

Егер бағалар өсу қарқындарының әр түрлі айырмашылығы онша байқалмаса, онда баға өсу қарқынының ауытқуларын талдау керек.

Осы мақсатпен есептеңіздер:

1. Баға өсуінің орташа қарқынын (%);

2. Құрылымдық орташа: а) мода (%);

б) медиана (%);

3. Тұтыну бағаларының өсу қарқынының орташа сызықтық ауытқуларын (%);

4. Тұтыну бағаларының өсу қарқынының орташа квадраттық ауытқуын (%);

5. Вариациялық коэффициентін (%).

Тұтыну бағаларының өсу қарқыны бойынша тауар топтары бөліністерін графикалық түрде бейнелеңіздер. Экономикалық тұжырым жасаңыздар.

Бақылау сұрақтары:

1. Баға туралы түсінік, оның түрлері қандай болады?

2. Өнімді бағалау және қайта бағалаудың статистикалық әдістері туралы айтыңыз

3. Баға және тариф өзгерістерінің статистикалық бақылауын ұйымдастыру қалай жүргізіледі?

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:

1 Статистика: учеб. / Ю.К. Шокаманов; К.К.бельгибаева.- Алматы: 2010.- 521 с.

2 Әлеуметтік-экономикалық статистика бойынша есептер жинағы/ Ы. Әміреұлы; Е.М. Киіков, Б.Х.Оспанова.- Алматы: Экономика, 2002.- 160б.

Тәжірибелік сабақ 6 Кәсіпорынның қаржылық нәтижелерінің статистикасы

Тәжірибелік (семинар) сабақтың мазмұны:

1. Экономикалық қызмет нәтижелерінің тиімділік көрсеткіштері

2. Экономикалық қызмет нәтижелерінің тиімділігін факторлық талдау

Әдістемелік нұсқаулар - алғашқы қайнар көздермен жұмыс жасау, қойылған сұрақтар негізінде өзіндік талдау, қорытынды жасау
Бақылау сұрақтары:

Өнеркәсіптегі айнымалы қаржылар құрамы мен олардың құрылу негізі туралы не білесіз?
Айнымалы қаржылардың айналу жылдамдығының статистикалық көрсеткіштерін қалай есептейді?

Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:

1 Статистика: учеб. / Ю.К. Шокаманов; К.К.бельгибаева.- Алматы: 2010.- 521 с.

2 Әлеуметтік-экономикалық статистика бойынша есептер жинағы/ Ы. Әміреұлы; Е.М. Киіков, Б.Х.Оспанова.- Алматы: Экономика, 2002.- 160б.

3 Экономическая статистика (Статистика национального богатства): Конспект лекций / [Авт.-сост.: Н.В.Бендина].- М.: ПРИОР, 2008.- 156с.- (В помощь студенту).

жүктеу 270,74 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: