А.А. Исмаилов, Т.Н. Жарқынбеков, Г.Ж. Смаилова
146
3.29-сурет. Тұндырғыш тәрізді ағынды суларды дайындаудың жабық
түрлі қондырғының технологиялық сұлбасы
Өндірістен келетін ағынды суларды дайындаудың жабық
түрлі қондырғыдағы су мұнай эмульсиясы І (3.29-сурет) ыстық
қабат суымен VII араласады. Ол су тұндырғыштардан немесе
қыздырғыш деэмульгатор мұнай дайындау және реагент
деэмульгаторға ие қондырғысынан, тамшы жасағыштан 1 өтіп
және сұйықтықты гидрофильді фильтрі 2 бар резервуар
тұндырғышқа барады. Оның ішінде алдын ала судың жиналуы
болады.
Сұйықтықты
гидрофильді
фильтрімен
резервуар-
тұндырғыш тік типті резервуар негізінде жасалған және мұнай
қабатының астындағы судың керек қабатын ұстап тұруын
қамтамасыз ететін сифонды құрылғысына ие. Ыстық сумен
реагент деэмульгатормен араласу және тұнба жасағыштағы
турбулентті араласу нәтижесінде кері түрін тура түрге өзгерткен
су мұнай эмульсиясы су қабатының астына бөлгіш арқылы
резервуар – тұндырғышқа 2 барады.
Сұйықты гидрофильді фильтр (су қабаты) арқылы
көтеріліп, мұнай тамшылары эмульсиялы судан босайды.
Сонымен, мұнайдың алдын ала сусыздануы болады және алдын
ала сусызданған мұнай резервуар-тұндырғыштың 2 жоғарғы
Өндірістегі мұнай, газ, суды дайындау және тасымалдау
147
жағынан шығарылады. Бұл сатыдағы бөлінген ағынды су ІІІ
гидрофобты сұйықты фильтрі бар резервуар-тұндырғышқа 3
ағады. Бұл резервуар-тұндырғышта тік типті резервуар негізінде
жасалған және мұнай қабатының астындағы судың керек қабатын
ұстап тұруын қамтамасыз ететін сифонды құрылғысына ие.
Су перфорацияланған сәулелі бөлгіш арқылы мұнай
қабатына (сұйықты гидрофобты фильтр) енеді де, астына түсіп,
мұнай тамшыларынан босайды. Ауланған мұнай V (қақпақшалы
мұнай) камерада жиналады, резервуар-тұндырғыштың жоғары
жағынан шығады және мұнай дайындау қондырғысына қарай
барады. Мұнай су бөлімінің шегінде бұзылмайтын эмульсия
қабаты пайда болуы мүмкін IV. Ол уақыт ішінде қондырғыдан
шығарылады және қайта оған барады. Мұнай қабатынан өткен
және тамшылы мұнайдың негізгі бөлігінен босап шыққан су, су
қабатында да тұнады. Бұл операциялардың қабатты суды
тамшылы мұнайдан айтарлықтай терең тазартуды жасайды,
және тазартылған су VI, 4 ыдысынан өтіп, сораппен 5 айдаушы
немесе сіңіруші ұңғыларға айдалады. Фильтрация принципінде
жабық типті ағынды суларды дайындау қондырғысының негізгі
аппараты «БашНИПИнефть» институтымен жасалған ФЖ-2973
типті коалесцирлейтін фильтр-тұндырғыш болып табылады.
3.30-сурет. ФЖ-2973 типті коалесцирлейтін фильтр-тұндырғыш
Ағынды су алдын ала көлденең тұнғышта тұнады, ал кейін
корпустың ортаңғы бөлігінде 3 орналасқан енгізу түтікше 6
арқылы фильтр-тұндырғыштың В, қабылдағыш бөліміне енеді.
А.А. Исмаилов, Т.Н. Жарқынбеков, Г.Ж. Смаилова
148
Қабылдағыш бөлігінен ағынды су перфорирленген жапқыштар
10 арқылы фильтрлеуші бөлімшелерге Б енеді.
Фильтрлеуші
бөлімшелер
коалецирлеуші
фильтрмен
толтырылған, ол үшін гранулдар өлшемдері 4–5 мм болатын
гранулирленген
полиэтилен
қолданады.
Полиэтилен
гидрофобты қасиетіне ие: мұнай оны ылғалдандырады, ал су
ылғалдандырмайды. Сол себепті мұнай тамшылары гранул
бетінде қалып, қосылады (коалесцирленеді) және фильтрлеуші
бөліктерден Б тұндырушы бөліктерге А іріленген түрде шығады.
Сол себепті тұндырушы бөліктерде судың және мұнай
тамшыларының тез қабаттануы жүреді де мұнай шығарушы
түтікшелер 1 арқылы мұнай жоғарыдан шығады, ал тазартылған
су – түтікшелер арқылы 7. Тұндырушы бөліктерде тұнатын
механикалық қоспалар түтікшелер 8 арқылы шығарылады.
Тұндырушы бөліктер люктар – лазаларымен 2 қамтамасыз
етілген. Гранулирленген полиэтиленнің фильтрлеуші бөлікке
жүктелу мен босатылуы 4 және 9 люктары арқылы жүргізіледі.
Гранулирленген
полиэтиленнің
ластануы
кезінде
оны
тазартылған суға 30 минут ішінде 10-15% керосин дисперсиясы
беруімен жуады.
Коалесцирлейтін ФЖ-2973 типті фильтр-тұндырғыштың
техникалық сипаттамасы:
Өткізу қабілеті, м
3
/ тәул 1500-6300
Жұмыс қысымы, МПа 0,3
Келетін судағы мөлшері, мг/л:
Мұнай 500-2000
Механикалық қоспалар 50-70
Тазартылған судағы мөлшері , мг/л:
Мұнай
30-50
Механикалық қоспалар 20-40
Көлем, м
3
100
Салмақ, кг 30000
Флотация
принципіне
негізделген
ағынды
суларды
дайындауы резервуар-флотаторында жүзеге асырылады (3.31-
сурет).
Өндірістегі мұнай, газ, суды дайындау және тасымалдау
149
3.31-сурет. Резервуар-флотаторы
Флотация – бұл өте кішкентай дисперсті бөлшектердің
сұйықтағы қалқып шығатын газ көпіршіктерінің көмегімен
сұйықтан
шығу
үрдісі.
Резервуар-флотаторында
газ
көпіршіктері еріген газдың газға қаныққан арынды судан бұл
аймаққа енген кезде қысымның төмендеуі нәтижесінде және
бөлінуі нәтижесінде флотациялы аймақта пайда болады. Судың
газбен қанығу қысымы 0,3-0,6 МПа; судан бөлінген газдың
мөлшері 25 л/м
3
. Газға қаныққан су енгізу түтікшесі арқылы
флотационды аймақтың төменгі бөлігіне перфорирлеген бөлгіш
көмегімен енгізіледі.
Су флотациялы аймаққа сол аймақта судың 20 мин
шамасында болу ұзақтығын қамтамасыз ететін жылдамдықпен
көтеріледі. Газдың түзілетін көпіршіктері жоғары көтерілгенде
суда бөлінген дисперсті бөлшектерді кездестіреді. Сумен нашар
суланатын
дисперсті
бөлшектер
(мұнай
тамшылары)
көпіршіктермен ұсталынады және көбік қабатын түзе отырып
бет ауданға флотирленеді. Ауланған мұнайды жинау үшін
сақиналы қауғаға 4 бірігеді және түтікше 2 арқылы
шығарылады. Су флотациялы аймақтан 5 ақырын төмен
түсетін флотациялы аймақпен резервуар тұғыры 3 арасындағы
сақиналы кеңістікте орнатылған тұндыру аймағына 6 ағады.
Сумен
жақсы
суланатын
дисперсті
бөлшектер
фильтрациялық зонада және газ көпіршіктермен ұсталмайды, ал
ауырлық
күшінің
әсерінен
фильтрациялық
және
тұну
аймақтарына
шөгеді,
ол
жерден
шөгінділер
сәйкес
Достарыңызбен бөлісу: |
