«М±ражайтану» курсыныњ ж±мыс баѓдарламасы

Пәннің жұмыс бағдарламасы.................................................................................................2

Студентке арналған пәннің жұмыс бағдарламасы (силлабус)................................................................................................................................10

Лекциялық материалдың мазмұны.......................................................................................13

пәннің семинар жоспары және әдістемелік нұсқауы....................................................................................................................................15

Лекция материалдары.............................................................................................................18

Студенттің оқытушының басшылығымен игеретін тақырыптары(СОӨЖ) және әдістемелік нұсқау..................................................................................................................33

Студенттердің өз бетімен игеретін тақырыптары.(СӨЖ)..............................................................................................................35

Глоссарий ...............................................................................................................................38

Студенттердің білімін бағалау жүйесі..................................................................................41

Курсты оқыту саясаты және процедурасы...........................................................................43

Аралық бақылау тапсырмалары............................................................................................43

Реферат сұрақтары..................................................................................................................45

Әдебиеттер..............................................................................................................................47

Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыз етілу картасы.............................................................48

І. Алғы сөз

Қазақ жері - ұлы өркениеттің бастау жері. Ұлы далада әлемді өзінің өркениетімен, мәдениетімен, өнерімен, тарихымен таң қалдырған, ер жүректігімен, батылдығымен, батырлығымен, жарты әлемді бағындарған ұлы халық мекен еткен. Бұл-қазақ халқы. Осындай ұлы өркениет иесі болған қазақ халқының болмыс-бітімін, асыл мұраларын, ұмыт болған тарихын қазіргі ұрпақтың жадында жаңғыртатын, санасына сіңіретін, сонымен қатар, ел тарихын барша әлемге паш ететін, шет елден келген қонақтарды өзінің әсемдігі мен жүйелілігі арқылы таңқалдыратын механизмнің бірі-мұражай болып табылады.

Өткен тарихымызды танып білмей, болашағымызға бастар жолды айқындау мүмкін емес. Ал өткен тарихымызды бірден-бір баян ететін орын-мұражай. Анығын айтсақ, мұражайды теория емес, практика деп қарауымыз қажет. Өмірдің сол күйіндегі жанды бір кесек бейнесі-өз өлкесінің өткені мен бүгінгісін көзімен көріп, қолымен ұстаған әрбір адам ертеңге ұмтылатыны анық..

Мұражай қазақ жерінде ХІХ ғ орта шенінде пайда болып, Кеңес үкіметі тұсында өз жалғасын тапты.Мұражайда көрсетілген мәліметтер мен заттар- тарих куәсі, оқу-тәрбие орталығы екендігін дәлелдейді.Қазіргі заманда мұражайлар заман талабына сай дамып келеді. Жаңадан ашылған мұражайлардың да тарихи-тағылымдық маңызы ерекше.

Мұражай өткен күннің белгісін сақтайтын қасиетті орын. Мұнда бейне бір тарих шежіресі сыр шертіп тұрғандай. Ертеден қалған әрбір зат осы мұражай ішінен табылып жататыны да шындық.

- мұражайлардағы қоғамдық ұйымдардың рөлі мен қызметін анықтау.

- Мұражай жәдігерлерімен жұмыс түрлерімен танысу.

- курстың ғылыми-практикалық маңызын түсіндіру;

- ғылыми-теориялық дайындығын қамтамасыз ету.;

- мұражай ісінің негізгі мәселелерімен таныстыру;

- өзіндік жеке ғылыми жұмыс жүргізуге дайындық жүргізу;


Пәннің тақырыптық жоспары.

Студенттердіңөз бетімен игеретін жұмысы.

СӨЖ бен СОӨЖ тапсырмаларын орындау және тапсыру тәртібі.

Жоғарғы оқу орнының оқу жоспарына сәйкес, әрбір студент пән бойынша бірнеше өзіндік жұмыстарды жазып өткізуі керек. Өзіндік жұмыстарға арналған тақырыптар топтастырылған.Тақырыптар саны жеткілікті мөлшерде құрастырылған.Тақырыптар тиісті деген әдебиеттердің тізімімен қамтамасыз етілген, дегенмен, соңғы уақыттарда баспадан шыққан жаңа кітаптар тақырыпты ашуға көмектессе, тізімде көрсетілмеген әдебиеттерді де пайдалануға болады.

Студенттер өзіндік жұмысты орындамас бұрын, сабақ жүргізетін ұстаздарынан тиісті кеңестер алуы қажет.Ұстаз тарапынан жасалынған ескертулер мен түзетулерді толықтырып, жұмысты көрсетілген уақытта тапсыру.

1.Пәннің мақсаттары мен міндеттері.

2.Басқа пәндермен байланысы.Деректер мен әдебиеттерге шолу.
№ 2-3. Тақырыбы Мұражай және мұражай қызметінің дамуындағы жаңа тенденциялар

1.Мұражай және мұражай қызметінің дамуы. Қазіргі заманғы әлеуметтік-мәдени ахуалдар. Өзгеріске ұшырап жатқан әлемдегі мұражайлардың жағдайы.

2. Мұражай қызметіндегі жаңа тенденциялар. Мұражай ісін дамытудың жетекші тенденциялары. Мұражай айналасындағы және мұражай ішіндегі құрылымдарды қалыптастыру. Мұражай мен әлеуметтік өзара іс-әрекеттердегі өзгерістер мұражайларды басқару жөніндегі функциялар.
№ 4-5. Тақырыбы Мұражайлардағы мәдени мұра.

1.Мұражайлардағы мәдени мұра. Ә. Х. Марғұлан өз зерттеулері. Фольклордың этнографиямен тығыз байланысы. Мәдени мұра мәселесі. Рухани мұраны сақтаудың бірден-бір жолы – тәлімгерлік, әке жыршыдан – бала жыршыға мирас.

2.Мәдени мұралардың категориялары. Мәдени мұраларды үлкен үш категория.
№ 6-7. Тақырыбы. Орталық мемлекеттік мұражай.(ХХ ғ20-40 жж.)

1.20 жылдардағы Орталық мемлекеттік мұражайдың дамуы. 1929 жылы Қазақстан Орталық өлкетану мұражайы.Мұражай директоры А.Махонинің еңбегі. 1929 жылы шілде айында Қазақстан Орталық өлкетану мұражайы толығымен Алматы қаласына көшірілуі.

2.30-40 жылдардағы дамуы. Мұражайдағы мәдени-ағарту қызмет. Экспедициялары мұражай ісіндегі соңғы жаңалық өзгерістерге қарай қайта құрылуы.

№ 8-9. Тақырыбы Мұражай концепциясының негізгі коммуникациялық ережелері.

1.Мұражай жұмысының дамуында ұйымдастыру, ғылыми және проектілі жүйенің дамуы. Мұражай коммуникациясының актылы сызбанұсқасы. Теориялық интерпретация .Мұражай тілінің дамуы интепретацияның тарихи фундаментальды шығу тегі.

2.Мұражай қызметінің әлеуметтік ортасы .Мұражай концепциясының дамуында жаңа құрылымдары мен бағыттары. Мұражай қызметінің әлеуметтік ортасы.Мұражайдың көпқызметтілігі . Мұражай аудиториясы.
№ 10-11. Тақырыбы Мұражайдың жаңа тұжырымдамасын теориялық жағынан негіздеу.

1. Мұражай ісін дамытудың әдістемелік базасы. Мұражай ісін дамытудың әдістемелік базасы ретіндегі мұражай коммуникациясының теориясы. Мұражайтанудың теоретикалық аппараты. Мұражайлар мен әлеуметтік орындардың тығыз байланысы.

2. Мұражайдың жаңа тұжырымдамасы теоретикалық жағынан негіздеу .Қазіргі заманғы кез-келген түрдегі және бағыттағы мұражайлардың жағдайы. Балалар мұражайы. Экомұражайлардың дамуының ресурсы.

№ 12-13.Тақырыбы Мұражай менеджментінің және маркетингінің дамуы

Мұражай менеджментінің және маркетингінің даму концепциясы. Мұражайдың тарихи даму концепциясының ұйымдастырушы -басқарушылық және базалық аспектілерінің дамуы. Мұражай қызметіне деген сұранысты көтеру.Мұражайды қаражаттандыру көлемін көтеру.

2.Мұражай маркетингінің сұрақтары. Бағдарламаның нәтижесіне байланысты қаражаттандыру принципі.Икемді құрылымдар принципі.Мұражай қызметкердерінің шығармашылық еңбекетерін бағалай алу принципі. Мұражай штатының ашықтық принципі.

№ 14-15.Тақырыбы Мұражайлық іс-әрекеттің қорлық сақтаушылық және ғылыми-ақпараттық дамуы.

1.Мұражайлық іс - әрекеттің қорлық сақтаушылық және ғылыми-ақпараттық дамуы. Мұражайлық қорларға сипаттама. Мұражайшілік ғылыми-ақпараттық жүйенің дамуы.

2.Экспозициялар жүйесінің дамуы. Мұражайдыңбалалар аудиториясында белсенділігі.

Жаңа экспозицияны жасау тұжырымдамасын жасаған кезде әртүрлі міндеттерді шешу. .

Мұражай аймағындағы кеңестікті игеру.Аймақтық және қалалық бағыттағы мұражайларды қатар құру.Мұражайдың көрсетілімдік қызметін есепке алу және барынша қолдану мәселесі.


Семинар сабақтарының жоспары

№ 1. Тақырыбы: Мұражай және мұражай қызметінің дамуындағы жаңа тенденциялар

1.Мұражай және мұражай қызметінің дамуы.

2. мұражай қызметіндегі жаңа тенденциялар

Бақылау сұрағы:

1.Мұражай қызметінің дамуына сипаттама беру.

2.Жаңа тенденцияларды атаңдар
№ 2-3. Тақырыбы: Мұражайлардағы мәдени мұра.

1.Мұражайлардағы мәдени мұра. Фольклордың этнографиямен тығыз байланысты

2.Мәдени мұралардың категориялары.

Бақылау сұрағы:

1. 
   Мұражайлардағы мәдени мұраларға сипаттама беру
   
2. 
   Категорияларды талдау.
   

1.20жылдардағыОрталық мемлекеттік мұражайдың дамуы. 1929 жылы шілде айында Қазақстан Орталық өлкетану мұражайы

2.30-40 жылдардағы дамуы.

Бақылау сұрағы:

1.Мұражайдың дамуына сипаттама беру.

1.Республикалық мұражайлардың қалыптасуы.

2.Облыстық мұражайлардың қалыптасуы

Бақылау сұрағы:

1.Республикалық мұражайлар қалай қалыптасты.

2. Облыстық мұражайлар қалай қалыптасты?Негізгі оқиғаларын атау.
№ 8. Тақырыбы: Мұражайдың жаңа тұжырымдамасын теориялық жағынан негіздеу

1. Мұражай ісін дамытудың әдістемелік базасы.

2. Мұражайдың жаңа тұжырымдамасы теоретикалық жағынан негіздеу

Бақылау сұрағы:

1.Әдістемелік база қандай жағдайда болды?

2. Мұражайдың жаңа тұжырымдамасы теоретикалық жағынан қалай негіздеуге болады?