Морф сессия (НС)

Фоторецепторлы нейрондар

жүктеу 8,23 Mb.

Pdf просмотр

бет	263/297
Дата	06.02.2022
өлшемі	8,23 Mb.
	#37359

1 ... 259 260 261 262 263 264 265 266 ... 297

2 курс,Сессия НЕРВ

Фоторецепторлы  нейрондар:
таяқша  мен  қолба  тәрізді  болып  жіктеледі.  Таяқша
нейрондар - ымырт (кешкі кезiндецепторлары болса, ал қолба тәрiздi түрлері күндізгі
мезгілдің рецепторлары болып табылады.
Құрылысы  жағынан  фоторецепторлы  нейрондардын  пішіні  цилиндр  тәрізді,  бірнеше
бөліктері  болатын;  дистальді  -  сыртқы  сегментінде  фоторецепторлы  мембраналары
болады.  Бұл  мембраналар  жарықты  қабылдап,  тiтiркенеді.  Сыртқы  сегмент
байланыстырушы  чилий  деп  аталатын  бөлiгiмен  ішкі  сегменттен  байланысады.  Ішкі
сегментте  көптеген  митохондриялар,  полисомалар,  Гольджи  комплекс  т.б.  болады.
Бұл  сегментiнде  белок  синтезі  өтедi.  Нейронның  проксимальды  денесiнен  бiр  аксон
шығып  биполярлы,  горизонтальды  нейрондардың  дендриттерiмен  синапс  түзеді.
Фоторецепорлы  нейрондардың  сыртқы  сегментiнде  мыңға  жуық  жалпақ  қапшық
түрiндегi - дискiлерi болады. Фоторецепторлы мұндай дискiлер таяқша нейрондарда
плазматикалық  мембранадан  бөлек  орналасқан  тұйық  дискiлердiң  параметрі  15нм
(қалындығы), енi 1нм; әрбiр дискiнiн арасындағы кеңiстiктерi - 15нм-дей.
Ал  қолба  тәрiздi  нейрондардың  сыртқы  сегментіндегі  дискiлерi  нейрондардың
мембранасымен  байланысқан  (тұйық  емес)  iшкi  сегментінде  элипсоид  -  деген

бөлiгiнде  көптеген  май  тамшылары  мен  митохондриялар  болады.  Таяқша
нейрондардың  құрамында  родопсин  пигменті  болса,  ал  қолба  тәрізді  де  подопсин
болады. Адамда таяқша нейрондардын саны 130 млн-дай. Бұл нейрондар қаранғыда
(ымырт  жабылғанда)  көретін  рецепторлар.  Таяқша  нейрондардың  құрамындағы
родопсин-опсин  белог  мен  "А"  витамині  ретинальдан  туралы.  Ал  адамда  өолба
тәрізді  нейрондардын  саны  6-7  млн.  Бұлар  заттын  күндiзгi  кездегi  түсiн  анықтайды.
Құрамындагы пигмент иодопсин жарықта белок пен ретинальға ыдырайды.

жүктеу 8,23 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 259 260 261 262 263 264 265 266 ... 297