Ми жүйесінің құрылымдық ерекшеліктері. Ретикулярлық формация. Гистология

көптеген  ядроларын  түзейді.  Әрбір  ядро  жүйкелік  орталык  болып 
табылады,  ол  жерде  жүйкелік  импульстер  ауыстырылады  және 
олардың  сапалык  өзгерістері  өтеді.  Ядролар  жасушалардын 
миграциясының  және  олардын  араларында  байланыстардын 
калыптасуының  нәтижесінде  пайда  болады.  Ядроның  құрамындағы 
әрбір  нейрон  бір  мезгілде  ондаған  мың  жасушаларға  сигналдар 
жіберіп,  өзі  де  көлемі  жағынан  одан  кем  емес  мәліметті  кабылдайды. 
Өткізу жолдары ядроларды жүйеге біріктіріп, сенсорлык, қимылдаткыш, 
нейроэндокриндік  белсенділікті  реттейді,  ұйқы  мен  сергектікті, 
баскадай физиологиялык ырғактарды баскарады. 
Сопакша  мидың  орталык  аймағында  ретикулярлык,  формация 
орналасады. Бұл торлы кұрылым жұлынның үстіңгі бөлігінде басталып, 
сопақша ми, көпір, ортаңғы ми, таламустын ортаңты бөлігі, гипоталамус 
және  таламуспен  көршілес  басқа  аймақтар  арқылы  созылады. 
Ретикулярлық  формация  бас  миынын  жоғары  өрлейтін  диффузды 
белсендіруші  жүйесі,  ол  сезімтал  және  қимылдаткыш  ядролардың 
араларында  орналасып,  ми  сабауы  көлемінің  шамамен  9%  алып 
жатады.  Оның  торларында  мультиполярлы  нейрондар  (көлемдері  5 
мкм-ден 120 мкм-ге дейін) болады. Онын құрамында сиректеу және аз 
тармақталатын  өсінділері  бар  изодендритті  нейрондар  басым  болып 
келеді,  бұл  жасушалардың  ұзына  бойында  синапстык  аяктамалардың 
жоғары  концентрациясы  анықталады.  Ұзын  жоғары  өрлейтін  және 
төмен  кететін  байланыстарды  түзейтін  ірілеу  нейрондар  ретикулярлық 
формацияда медиалды, ал ұсақ (ассоциативті) нейрондар — латералды 
орналасады.  Ретикулярлық  формация  импульстерді  афферентті 
жолдардан  алады,  бірақ  импульстер  ол  арқылы,  тура  жолдармен 
салыстырғанда,  4-5  есе  баяу  өтеді.  Ретикулярлық  формация 
нейрондарының өсінділері үлкен мидың, мишыктың қыртыстарына, ми 
сабауының  ядроларына  бағытталады,  ол  жерде  нейрондармен 
синапстар  (холин-,  адрен-,  дофаминергиялык  және  т.б.)  кұрайды. 
Ретикулярлык  формацияның  интеграциялык  қызметі  осылайша  іске 
асырылады.  Ретикулярлык  формация  нейрондарының  тмен  кететін 
талшыктарқы  жұлынның  моторлык  нейрондарымен  әрекеттеседі.  Бүл 
ретте  олардың  белсенділігін  тежейді.  Ретикулярлық  формацияның 
қызметі  мінез-құлыктың  белсендірілуіне,  ұйықтау  мен  сергектіктің 
алмасуына,  мидағы  жүйкетік  үдерістердің  жеңілдетілуіне  немесе 
тежелуіне байланысты жүреді. 

жүктеу 8,23 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: