жүйесінің    морфологиялық  ерекшеліктері

миелинсіз  (үлпексіз)  жүйке  талшықтары  қүрайды.
 
Вегетативтік  жүйке  жүйесінің, 
сомалық  бөлімінен  морфологиялық  ерекшелігі  —  оның  шеткі  бөлімі  орталық  жүйке 
жүйесімен  екі  нейроцит  (өзіндік  орталық  нейроциттері  және  шеткі  жүйке 
ганглиондарының  нейроциттері)  арқылы  байланысады.  Жүйке  ганглиондары 
нейроциттерінің  аксондарының  эффекторлы  ұштары  орындаушы  мүшелерде 
аяқталып,  оларды  жүйкелендіреді  (парасимпатикалық  жүйке  жүйесінің  ұштары  ішкі 
мүшелер  қабырғаларындағы  етті  қабықтар  мен  қабаттарды  және  бездерді,  ал 
симпатикалық  жүйке  жүйесінің  ұштары—  қан  және  лимфа  тамырлары 
қабырғаларындағы етті қабықтар мен қабаттарды жүйкелендіреді). 
Вегетативтік нерв бөліміне тәндік жүйкемен салыстырғанда бірнеше морфологиялық 
ерекшеліктер тән. 
1. Вегетативтік  нервтер  орталық  нерв  жүйесінің  тек  қана  белгілі  бір  бөліктерінен 
ғана  —  ортанғы  және  сопақша  мидан,  жұлынның  құйымшақ  бөлігінен, 
басталады.  Ал,  тәндік  (тұлғалық)  нервтер  орталықтары  мидың  бағандық  бөлігі 
мен бүкіл жұлын бойында орналасады. 
2. Тұлғалық нервтермен салыстырғаңда вегетативтік нервтердің қозғыштығы және 
қозуды  өткізу  жылдамдығы  төмен  болады.  Вегетативтік  нервтерге  қозу 
толқыны секундына 1-30 м жылдамдықпен, ал тұлғалық нервтерде — 60-120 м 
жылдамдықпен тарайды. 
3. Вегетативтік  нерв  тамырларда  миелин  қабығы  болмайды,олар  үлпексіз 
нервтер, ал тұлғалық нерв тамырлар — үлпекті,миелинді құрылым. 
4. Вегетативтік нерв бөлімінің шеткей бөлігі екі нейроннан құралса, тұлғалық нерв 
бөлімі  жалғыз  нейронды  құрылым.  Вегетативтік  нерв  тамырлар  өздері 
нервтендіретін мүшелерге жетпей арнаулы түйіндерде үзіледі. Сондықтан, олар 
түйін  алды  (преганглийлік)  және  түйіннен  соңғы  (постганглийлік)  талшықтарға 
бөлінеді.  Түлғалық  нерв  тамырлар  өздері  нервтендіретін  мүшелерге  еш 
жердеүзілмей  жетеді.  Вегетативтік  нерв  жүйесінің  әр  түрлі  бөлімдерінің 
өздеріне тән ерекшеліктері болады. 
5. Симпатикалық  бөлім  әмбебап  келеді,  барлық  мүшелерді  нервтеңдіреді. 
Парасимпатикалық  бөлім  әмбебап  емес  тері  тамырлары,  тер  бездері,  бүйрек 
үсті  бездері,  зәр  ағарлар,  көк  бауыр,  қаңқа  еттері  парасимпатикалық 
нервтермен нервтенбейді. 
6. Вегетативтік  жүйке  денелік  жүйкеден  әлдеқайда  жіңішке,преганглийлік  жүйке 
талшығы  миелинді,диаметрі  3,5мкм.Постганглийлік  талшық  миелинсіз, 
диаметрі 0,5-2мкм. 

жүктеу 8,23 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: