Классификация ошибок и недочетов, влияющих на снижение оценки в рамках формативного и суммативного оценивания

Классификация ошибок и недочетов, влияющих на снижение оценки в рамках формативного и суммативного оценивания.

– нарушение правил написания слов, включая грубые случаи пропуска, перестановки, замены, вставки лишних букв в словах;

– неправильное написание слов, не регулируемых правилами, круг которых очерчен программой каждого класса (слова с непроверяемым написанием);

– отсутствие изученных знаков препинания в тексте (в конце предложения);

– наличие ошибок на изученные правила по орфографии; ошибки на одно и то же правило, допущенные в разных словах, считаются как две ошибки;

– существенные отступления от авторского текста при написании изложения, искажающие смысл произведения;

– отсутствие главной части изложения, пропуск важных событий, отраженных в авторском тексте;

– употребление слов в не свойственном им значении (в изложении).

За одну ошибку в диктанте считаются: два исправления; две пунктуационные ошибки; повторение ошибок в одном и том же слове, например, в слове «ножи» дважды написано в конце ы; две негрубые ошибки.

Негрубыми считаются следующие ошибки:

– повторение одной и той же буквы в слове;

– при переносе слова, одна часть которого написана на одной стороне, а вторая опущена;

– дважды написано одно и то же слово в предложении; недописанное слово.

– отсутствие знаков препинания в конце предложений, если следующее предложение написано с большой буквы;

– отсутствие красной строки; незначительные нарушения логики событий авторского текста при написании изложения.

За ошибку в диктанте не считают: ошибки на те разделы орфографии и пунктуации, которые ни в данном, ни в предшествующих классах не изучались; единичный случай замены одного слова другим без искажения смысла.

Организация и проведение изложений, сочинений.

Во 2-ом классе проводятся работы с целью проверки умения обучающихся связно излагать мысли в письменной форме: обучающие изложения и сочинения. На данные виды работ рекомендуется отводить не менее одного часа. Периодичность проведения творческих работ обучающего характера – примерно один раз в 15 дней.

Объем текстов изложений должен быть примерно на 15-20 слов больше объема текстов диктантов.

При выборе тем сочинений необходимо учитывать их связь с жизнью, близость опыту и интересам детей, доступность содержания, посильность построения текста и его речевого оформления. Обучающимся младших классов рекомендуется также прелагать темы сочинений о безопасном поведении в различных условиях и культуре безопасного поведения.

Словарные диктанты проводятся в качестве текущих проверочных работ и контрольных (один раз в четверть). Содержание словарных диктантов составляют слова, написание которых не регулируется правилами.

Объем словарных диктантов во 2 классе – 6 - 8 слов.

Объем учебной нагрузки по предмету «Русский язык» составляет во 2 классе 4 часа в неделю, 136 часов в учебном году.

Цель обучения литературному чтению – способствовать развитию личности ребенка средствами искусства слова, воспитывать потребность в общении с искусством, вводить школьника в мир художественной литературы, приобщая его к духовному опыту человечества; формировать в процессе читательской деятельности навыки функциональной грамотности младших школьников

Учебной программой предусмотрено развитие литературно-творческих способностей. Количество уроков, необходимых для изучения конкретных произведений и выполнение творческих заданий, определяет учитель в зависимости от задач и уровня подготовленности обучающихся.

Для организации итоговой проверки и оценки результатов обучения используют задания разных видов:

– комплексные разноуровневые работы (для текущей проверки);

– литературные диктанты (для проверки литературной эрудиции и грамотности);

– тесты по изученному произведению, теме, разделу;

– тексты для фронтальной проверки навыка чтения вслух и молча с вопросами и заданиями на понимание прочитанного;

– диагностические задания и тесты для проверки сформированности учебной и читательской деятельности;

– тексты и задания для индивидуальной проверки навыка чтения вслух (в конце каждого полугодия);

– комплексные разноуровневые итоговые работы по проверке уровня начитанности и читательских умений (в конце каждого полугодия);

– итоговые тесты (вид комплексных разноуровневых контрольных работ);

– контрольные работы для проверки умений работать с книгой в конце 1-го полугодия во 2-м классе).

Начиная со 2-го полугодия во 2-м классе, задания по работе с детской книгой входят в текущую и итоговую проверку начитанности и знания изученных произведений.

– искажения читаемых слов (замена, перестановка, пропуски или добавление букв, слогов, слов);

– неправильная постановка ударений (более двух);

– чтение всего текста без смысловых пауз, нарушение темпа и четкости произношения слов при чтении вслух;

– непонимание общего смысла прочитанного текста за установленное время чтения;

– неправильные ответы на вопросы по содержанию текста; неумение выделить основную мысль прочитанного;

– неумение найти в тексте слова и выражения, подтверждающие понимание основного содержания прочитанного;

– нарушение при пересказе последовательности событий в произведении;

– нетвердое знание наизусть подготовленного текста;

– монотонность чтения, отсутствие средств выразительности.

– не более двух неправильных ударений;

– отдельные нарушения смысловых пауз, темпа и четкости произношения слов при чтении вслух;

– осознание прочитанного текста за время, немного превышающее установленное;

– неточности при формулировке основной мысли произведения; нецелесообразность использования средств выразительности, недостаточная выразительность при передаче характера персонажа.

Ориентировочные нормы сформированности навыка чтения во 2-м классе в первом полугодии – 40-50 слов, во втором полугодии – 50-60 слов.

Возможный уровень сформированности навыка чтения во 2-м классе в первом полугодии – 50-60 слов, во втором полугодии – 60-70 слов.

Предлоги, союзы, частицы, междометия считаются как слова.

Количество процедур суммативного оценивания указано в методическом пособии по критериальной системе оценивания по данному предмету (таблица 70).
Таблица 70 – Количество процедур суммативного оценивания по учебному предмету «Литературное чтение»

«Қазақ тілі» пәнін оқытудың мақсаты – қоғамдық ортада қазақ тілінде қарым-қатынас жасау мүмкіндіктерін қамтамасыз ететін коммуникативтік дағдылардың негізін қалыптастыру және тілдік нормаларды қолдануға, сауатты жазуға үйрету.

Қойылған мақсатқа жету үшін мынадай міндеттердің шешілуі көзделеді:

- тілдік дағдыларды (айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым) дамыту;

- қазақ тіліндегі сөздік қорды үздіксіз дамыту әдістерін меңгерту;

- тұрмыста, қоғамдық орындарда, мәдени орталарда қазақ тілінде қарым-қатынас жасау қабілеттері мен дағдыларын дамыту;

- қазақ тілінде меңгерген білім, білік, дағдыларын күнделікті өмірде өз бетінше қолдануға дағдыландыру;

- шығармашылықпен жұмыс істеуді, сын тұрғысынан ойлау қабілеттерін дамыту.

Қазақ тілі пәнін оқыту процесі тыңдалым, оқылым, жазылым, айтылым әрекеттері арқылы ұйымдастырылады. Оқу процесінде жүйелі түрде жүргізілетін сөздік жұмысы, әңгіме тыңдау, оқу, мәтінмен жұмыс жасау, жағдаяттық тапсырмалар орындау, постерлермен жұмыс істеу, сахналық қойылым дайындау оқушылардың сөздік қорын жетілдіреді.

Бастауыш сыныптардағы қазақ тілі пәнін оқытуда оқушылардың жас ерекшеліктері мен қоршаған ортаны қабылдауға қатысты психологиялық жай-күйі ескеріледі.

Бастауыш мектептегі «Қазақ тілі» пәні бойынша оқушылардың білім, білік дағдыларына қойылатын талаптар «Шет тілін меңгерудің жалпы еуропалық құзыреті» (CEFR) деңгейлерін (А1, А2) негізге алып айқындалған және әр деңгейдің соңында күтілетін нәтижелер берілген.

Пәннің маңыздылығы қазақ тілінің мемлекеттік тіл мәртебесімен және ойды түсінікті жеткізуді мақсат тұтатын коммуникативтік бағытымен дәйектеледі. Өзге тілде білім алатын бастауыш сынып оқушысын қазақ тілін сөйлесім әрекеті арқылы мәдениетаралық қатысым құралы ретінде меңгертуді көздейді. Қазақ тілін оқыту Қазақстан Республикасының қоғамдық-әлеуметтік, ұлттық, т.б. ерекшеліктерін ескере келе, тілді үйретудің тиімді әдіснамасын жетілдірудің жолын айқындайды. Тілді меңгертудің өркениетті елдердің тәжірибесі мен отандық озық дәстүрлер үйлестіріліп, тілдерді оқытудың жаңа бағыттары белгіленді:

1. 
   Білім беру үдерісінде оқытудың алуан түрлі интерактивті әдістерін қолдану. Диалогтік және рефлексивті технологияларды қолдану оқушылардың жоба және зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруымен сабақтасады.
   
2. 
   Білім беру үдерісін ұйымдастырудың барлық инновациялық тәсілдемелері оқытуды қарым-қатынас моделіне айналдырады.
   

1) тілді оқушылардың күнделікті тұрмыс-тіршілігіне сәйкес оқыту;

2) кіріктірілген білім беру – ортақ тақырыптарға қатысты ұғымдарды барлық пәндерде және оларға қатысты лексикаларды тілдік пәндерде қатар меңгерту;

3) қарапайымнан күрделіге ұстанымы басшылыққа алынады және сөздерді, сөйлемдерді қайталату арқылы білім алушылардың қазақ тілінде сөйлеп, есту, дыбыстау аппараттарын және сөзді дұрыс айту қабілеттерін арттыру;

5) оқушының психологиялық қауіпсіздігі. Мұғалім білім алушылардың ауызекі сөйлеуде жіберген кемшіліктерді қате деп қабылдамайды. Педагог сөйлемді басқаша айтып, дұрыс үлгіні көрсетеді. Сонымен қатар, мұғалім оқушыларға үнемі қолдау көрсетіп, мадақтау тәсілдерін қолданады;

6) сөйлеу формасы мен мазмұнының маңызы. Педагог оқу үдерісінде қимыл-қозғалысты, ым-ишараны, көрнекі құралдарды кеңінен пайдаланады.

Қазақ тілінде емес мектептердегі «Қазақ тілі» пәнінен оқу жүктемесінің бөлінуі:

1-сынып – аптасына 2 сағат, барлығы – 66 сағат;

2-сынып – аптасына 3 сағат, барлығы – 102 сағат.
Английский язык

Изучение английского языка в начальной школе пробуждает интерес детей к изучению другого языка, интерес к окружающему миру. Дети могут усваивать язык через различные способы, такие, как активные игры, песни, стихи, проектные работы.

Учителя английского языка могут помочь детям в раннем возрасте на уровне начальных классов развить понимание языка и проявить интерес к его изучению.

Учебная программа по английскому языку направлена на развитие обучающихся, которые приобретают уровень владения языком A1 посредством:

– разнообразных заданий, которые способствуют развитию навыков анализа, оценки и творческого мышления;

– работы с широким спектром устных и письменных источников.

Уровни владения английским языком для 1-2 классов согласно Общеевропейским компетенциям владения иностранным языком (Common European Framework of Reference – CEFR) отражены в таблице 71.

Таблица 71 – Уровни владения английским языком (1-2 классы)

В начальной школе содержание программы направлено на развитие у обучающихся способности использовать английский язык в повседневных ситуациях и создание прочной основы для дальнейшего изучения.

Через изучение английского языка обучающиеся будут понимать:

– инструкции, позволяющие им играть в игры с использованием английского языка;

– общие повседневные выражения в коротких диалогах;

– разговорный английский или аудиозапись;

– рассказы;

– английские мультфильмы, фильмы или программы.

Обучающиеся будут уметь на английском языке:

– рассказывать истории и короткие тексты;

– писать предложения на основе данных моделей;

– инсценировать рассказы, короткие пьесы, песни, рифмы;

– использовать короткие ежедневные выражения в коротких диалогах.

Обучающиеся будут владеть лексикой, основанной на темах, связанных с понятиями: цифры, цвета, время, погода, еда, одежда, животные, растения, части тела, личная информация, семья, школа, друзья, развлечения, спорт, праздники, традиции и обычаи, время, здания, искусство, музыка, исследователи и изобретатели, мифы.

В начальной школе развитие языковых навыков осуществляется через изучение сквозных тем на трех языках.

Межпредметная связь (Cross Curricular Links) в учебных планах начальной школы (1,2 классы) представлена в каждой теме (таблица 72).

Рекомендации при планировании уроков по учебному плану для 1, 2 классов:

1) использовать на уроках игры, песни, считалочки, рифмовки и деятельность, связанную с развитием мелкой моторики;

2) мотивировать работу обучающихся при выполнении учебных заданий, создавать доброжелательную и комфортную атмосферу через применение разнообразных форм поощрения и приёмов поддержки обучающихся;

3) продумывать диапазон форм, методов и приёмов обучения с учетом психологических и возрастных особенностей младших школьников (повышенная эмоциональность, подвижность, чувствительность, утомляемость);

4) не исправлять ошибки обучающихся, поскольку ошибки являются неотъемлемой частью процесса обучения на начальном этапе. Основным условием успешного овладения коммуникативной компетенцией является активное участие ученика в учебном процессе;

5) регулярно использовать на уроках уже знакомые обучающимся слова, фразы и инструкции на английском языке, что способствует более эффективному запоминанию и узнаванию обучающимися слов и фраз при выполнении заданий;

6) моделировать свою речь, произносить слова и фразы медленно и отчетливо, используя соответствующую интонацию, голос, произношение и жесты;

7) активно использовать мимику, эмоции, жесты и яркие наглядные пособия (картинки, игрушки, постеры), так как это способствует более эффективной концентрации внимания обучающихся и вовлечению их в процесс изучения новых слов;

8) размещать и периодически обновлять работы обучающихся в местах, специально отведенных для этого в классе (так называемые «говорящие стены», выставки и т.д.) с целью стимуляции интереса обучающихся, демонстрации результатов работы, закрепления пройденного материала, демонстрации результатов работы, закрепления пройденного материала.

Учебный предмет «Английский язык» способствует формированию представлений обучающегося о диалоге культур и духовных ценностях своего народа, о национальной идентичности, гражданственности, норм морали и речевого поведения.

В условиях отсутствия естественной языковой среды с целью приблизить процесс освоения английского языка к естественным условиям общения важно руководствоваться следующими дидактическими принципами обучения: минимизация учебного материала, коммуникативность и функциональность, комплексность, воспитывающее обучение, активность, наглядность, ситуативно-тематическая организация материала, системность и последовательность, прочность усвоения, доступность (посильность), индивидуализация и дифференциация.

Объем учебной нагрузки по предмету составляет: 1 класс – 2 часа в неделю, в учебном году 66 часов; 2 класс – 2 часа в неделю, в учебном году –68 часов.

ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ОБЛАСТЬ «МАТЕМАТИКА И ИНФОРМАТИКА»
Математика

Основная цель обучения математике в начальных классах состоит в формировании у обучающихся основ математических познаний и соответствующих навыков, содержащих описание пространственных форм и количественных соотношений предметов в окружающем мире, направленных на развитие восприятия математики как способа изображения и понимания мира.

Количество суммативных работ по учебному предмету «Математика» больше, чем по остальным учебным предметам в 1-2 классах (таблица 73).
Таблица 73 – Количество процедур суммативного оценивания по учебному предмету «Математика»

Объем учебной нагрузки по предмету «Математика» составляет в 1 классе 4 часа в неделю, 132 часа в учебном году; во 2 классе – 4 часа в неделю, 136 часов в учебном году.

Важность предмета «Естествознание» определяется тем, что естественнонаучное образование младших школьников способствует развитию их природной любознательности, расширению кругозора о мире, развитию научного понимания и целостного видения окружающего мира, умения ценить и беречь окружающий мир.

Изучение и освоение предмета «Естествознание» в начальной школе направлено на осознание многообразия и сложности окружающего мира, взаимосвязи природных явлений и процессов, причин природных явлений и процессов, происходящих в живой и неживой природе, важности естественнонаучных знаний для многих видов деятельности человека, связи полученных знаний с повседневной жизнью через разнообразную практическую и исследовательскую деятельность.

Учебная программа по предмету «Естествознание» в начальной школе призвана заложить основы для изучения таких предметов, как «Биология», «География», «Химия», «Физика» в основной школе, развить умение применять полученные знания для объяснения, описания, прогнозирования природных явлений и процессов, наблюдаемых в повседневной жизни (дома, в школе, в мире природы).

Особый акцент при изучении учебного предмета «Естествознание» и реализации целей обучения можно сделать на проблемах экологической безопасности, здоровьесберегающих технологиях, вопросах снижения рисков бедствий и создания безопасной среды.

При изучении учебного предмета «Естествознание» в каждой четверти предусмотрено конкретное количество процедур суммативного оценивания (таблица 74).

Учебный предмет направлен на формирование у обучающихся системы знаний о природном и социальном окружении человека, представлений о взаимосвязях и взаимозависимостях природы и общества как общечеловеческих ценностях.

При изучении предмета «Естествознание» обучающиеся начальной школы знакомятся с элементарными понятиями по биологии, экологии, географии.

Объем учебной нагрузки по предмету «Естествознание» составляет в 1 классе 1 час в неделю, 33 часа в учебном году; во 2 классе – 1 час в неделю, 34 часа в учебном году.

ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ОБЛАСТЬ «ЧЕЛОВЕК И ОБЩЕСТВО»
Познание мира

Содержание предмета «Познание мира» сфокусировано на таких объектах изучения, как «человек, природа, общество, в том числе семья, культура, здоровье, взаимоотношения, нация, сообщество, государство, окружающая природная среда».

Данный учебный предмет является интегрированным пропедевтическим курсом, призванным заложить основы для последующего изучения предметов общественно-гуманитарного цикла в основной и старшей школе.

Он дает общую картину социальной, моральной, творческой и коммуникативной стороны жизни населения Казахстана, способствует развитию у обучающихся понимания окружающего мира, первоначально на основе вопросов о себе, доме и семье.

Знания и умения обучающихся по познанию мира оцениваются в рамках проведения формативного оценивания по результатам устного опроса, наблюдений, тестов, практических работ и диктантов с целью предоставления обратной связи и выстраивания необходимого формата урока с учетом индивидуальных потребностей обучающихся, а также в рамках проведения суммативного оценивания, количество процедур которого четко определено и предусматривает выставление баллов в классном журнале (таблица 75).
Таблица 75 – Количество процедур суммативного оценивания по учебному предмету «Познание мира»

Учебный предмет направлен на формирование у обучающихся системы знаний о природном и социальном окружении человека, представлений о взаимосвязях и взаимозависимостях природы и общества как общечеловеческих ценностях.

Объем учебной нагрузки по предмету «Познание мира» составляет в 1 классе 1 час в неделю, 33 часа в учебном году; во 2 классе – 1 час в неделю, 34 часа в учебном году.
Самопознание

Самопознание как учебный предмет призван выполнять ключевую роль в создании условий для становления нравственных основ личности, ее духовного совершенствования и самореализации.

Объектом самопознания как целостного процесса является человек, который рассматривается в контексте физического, психического и духовного аспектов бытия.

Органическое единство данных аспектов развития личности обеспечивает его гармоничное развитие, включающее самоактуализацию, самореализацию и самосовершенствование. Это определяет предметную область самопознания и конкретизирует познавательную, развивающую и воспитывающую функции учебного предмета.

Основное базовое содержание предмета для начальной школы с учетом возрастных особенностей обучающихся разворачивается в следующих разделах:

1) «Мудрость веков»;

2) «Дружная семья»;

3) «Быть человеком!»;

4) «Как прекрасен этот мир!».

Объем учебной нагрузки по учебному предмету составляет:

в 1 классе 1 час в неделю, 33 часа в учебном году; во 2 классе – 1 час в неделю, 34 часа в учебном году.

Уроки 33-34 на всех уровнях образования обозначены как «итоговое повторение», что предполагает обобщение и систематизацию пройденного материала по завершении курса.

Часы итогового повторения можно рассматривать и как возможность для обучающихся продемонстрировать результаты творческой деятельности, которая отражается в портфолио.

Портфолио – это совокупность творческих работ обучающегося, иллюстрирующая его достижения в процессе самопознания. Творческие работы могут носить индивидуальный, групповой или коллективный характер.

Оценивание качества знаний обучающихся по предмету «Самопознание» проводится на основе программных требований к уровню подготовки обучающихся. Данные требования служат критерием для мониторинга развития познавательной деятельности обучающихся, стремления следовать в жизни общечеловеческим ценностям и навыкам служения обществу.

При выставлении обучающемуся по итогам обучения «зачета»/«незачета» во внимание берется портфолио ученика, отражающее его творческую деятельность по предмету. При анализе качества портфолио обращается внимание на активность обучающегося в коллективном и групповом творчестве, а также на глубину осмысления проблемы в индивидуальной творческой деятельности, ориентированность ее замысла и содержания на приоритет общечеловеческих ценностей, поиск путей решения поставленных на уроке проблем на основе любви к человеку и окружающему миру.

Учебный предмет «Музыка» направлен на формирование у обучающихся ценностных отношений к музыке как части жизни человека, части национальной и общечеловеческой культуры.

Целью обучения учебному предмету «Музыка» является овладение обучающимися ключевыми знаниями и умениями, способами творческого самовыражения и коммуникации в музыкальной деятельности, формирование понятий о нравственно-эстетических ценностях национальной и общечеловеческой культуры, развитие музыкальных и творческих способностей.

По предмету «Музыка» проводится формативное оценивание. Результаты формативного оценивания обучающихся по учебному предмету служат материалом для предоставления обратной связи обучающимся и их родителям.

В конце полугодия и учебного года по итогам обучения учебному предмету «Музыка» выставляется «зачет»/ «незачет». Полученные результаты («зачет»/ «незачет») выставляются в классном журнале.

Объем учебной нагрузки по предмету «Музыка» составляет в 1 классе 1 час в неделю, 33 часа в учебном году; во 2 классе – 1 час в неделю, 34 часа в учебном году.

Одной из особенностей обновленной учебной программы начальных классов является введение интегрированного предмета «Художественный труд», объединяющего такие учебные предметы, как «Изобразительное искусство» и «Трудовое обучение». Учебный предмет «Художественный труд» направлен на формирование художественно-технологических знаний, умений и навыков в различных видах творческой деятельности.

Работа с различными материалами способствует формированию технологического мышления, развитию художественно-эстетического вкуса, творческих способностей, памяти, пространственного воображения, фантазии, моторики рук, совершенствованию глазомера обучающихся.

Важность учебного предмета «Художественный труд» обусловливается тем, что художественный труд является одним из средств формирования знаний о взаимосвязи человека с окружающим его миром, эстетического восприятия действительности и воспитания трудолюбия.

Целью обучения учебному предмету является формирование основ художественно-технологических знаний, пространственно-образного, творческого мышления, развитие духовно-нравственной культуры как основы становления и самовыражения личности.

Содержание программы предусматривает разные виды художественно-творческой деятельности. Виды художественной деятельности, реализуемые на уроках, определяются учителем художественного труда. При этом в обязательном порядке реализуются основные три вида художественной деятельности: конструктивный, изобразительный, декоративный.

По предмету «Художественный труд» проводится формативное оценивание. Результаты формативного оценивания обучающихся по учебному предмету служат материалом для предоставления обратной связи обучающимся и их родителям.

В конце полугодия и учебного года по итогам обучения учебному предмету «Художественный труд» выставляется «зачет»/ «незачет». Полученные результаты («зачет»/ «незачет») выставляются в классном журнале.

В процессе обучения при выполнении различных видов работ необходимо соблюдать правила гигиены труда и техники безопасности.

Объем учебной нагрузки по предмету составляет в 1 классе 1 час в неделю, 33 часа в учебном году; во 2 классе – 1 час в неделю, 34 часа в учебном году.

Цель обучения физической культуре заключается в формировании основ физической культуры, направленных на здоровое физическое развитие, приобретение спортивно-специфических двигательных навыков и физических способностей.

Для организации занятий с обучающимися, отнесенными к специальной медицинской группе по состоянию здоровья, учитель физической культуры должен быть достаточно подготовлен в вопросах влияния физических упражнений на растущий организм.

Учителя физической культуры должны контролировать и изменять свои педагогические подходы в соответствии с анатомо-физиологическими особенностями (созреванием) организма обучающихся.

В зависимости от тяжести и характера заболевания обучающихся, отнесенных к специальной медицинской группе, они делятся на подгруппы А и Б с целью более дифференцированного подхода к назначению двигательных упражнений:

1) подгруппа А – обучающиеся, имеющие отклонения в состоянии здоровья обратимого характера, ослабленные различными заболеваниями;

2) подгруппа Б – обучающиеся, имеющие тяжёлые, необратимые изменения в деятельности органов и систем (органические поражения сердечно-сосудистой, мочевыделительной системы, печени; высокая степень нарушения коррекции зрения с изменением глазного дна).

Учитель физической культуры распределяет учеников по подгруппам в соответствии с их настоящим состоянием здоровья; назначает упражнения в зависимости от выявленного заболевания; индивидуализирует подходы к обучению, преподаванию и оцениванию; проводит уроки при поддержке специалистов с медицинским образованием, способных применить свои медицинские знания к физическим действиям.

По предмету «Физическая культура» проводится формативное оценивание. Результаты формативного оценивания обучающихся по учебному предмету служат материалом для предоставления обратной связи обучающимся и их родителям.

В конце каждой четверти и учебного года по итогам обучения учебному предмету «Физическая культура» выставляется «зачет»/ «незачет». Полученные результаты («зачет»/ «незачет») выставляются в классном журнале.

Объем учебной нагрузки по предмету составляет в 1 классе 3 часа в неделю, 99 часа в учебном году; во 2 классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году.

4.2 ОСОБЕННОСТИ ОРГАНИЗАЦИИ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО ПРОЦЕССА ПО ОБНОВЛЕННОМУ СОДЕРЖАНИЮ ОБРАЗОВАНИЯ В 5, 7 КЛАССАХ

ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ОБЛАСТЬ «ЯЗЫК И ЛИТЕРАТУРА»
«Қазақ тілі мен әдебиеті»

Оқыту орыс тіліндегі мектептерде «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнін оқыту кіріктірілген білім беру бағдарламасы бойынша іске асырылады.Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген. 5,7-сыныптарда оқу процесі Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 23 қарашадағы №668 бұйрығымен бекітілген «Негізгі орта білім беру деңгейінің 5,7 сыныптарына арналған «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасымен (оқыту орыс тілінде) жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспар оқу бағдарламасының құрамына енгізілді және ұзақ мерзімді жоспарда әр сынып бойынша қамтылатын шығармалар, сағат саны, оқу мақсаттары нақты көрсетілген.

«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 5-сынып – аптасына 5 сағат, оқу жылында – 170 сағат;

2) 7-сынып – аптасына 5 сағат, оқу жылында – 170 сағат;

Оқыту мақсаттары арқылы мұғалімдер сөйлеу қызметінің төрт дағдысын(тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым) қалыптастырады, сонымен қатар, оқушылардың жетістігін бағалайды және оқытудың келесі кезеңі туралы ақпарат береді жәнеолардың жүйесі бірізді, оңайдан қиынға қарай, шиыршық принципі сақталып жасалған.

Оқыту пәнінің мазмұнын 5 бөлім құрайды:

1) тыңдалым;

2) айтылым;

3) оқылым;

4) жазылым.

5) сөйлеу нормасын сақтау.

1. «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінің 5-сыныптағы білім мазмұны бойынша білім алушылар:

1) тыңдалым дағдысы бойынша тірек сөздер арқылы болжайды, негізгі мазмұнын түсінеді, нақты ақпаратты анықтайды, күнделікті тұрмыстық тақырыптарға байланысты сөздердің мағынасын түсінуді, көркем әдеби мәтіндердің мазмұнын түсінуді, негізгі тақырыпты анықтауды, сұрақтарға жауап беруді үйренеді.

2) айтылым дағдысы бойынша жаңа сөздерді олардың синонимдерімен, антоним, омонимдерімен қатар қолдануды, ойын жеткізе білуді, амандасу мәнері мен ұлттық этикет формаларын, қазақ тіліндегі төл дыбыстар мен үндестік заңын, мәтіндердің мазмұнына жоспар құруды, берілген сұраққа лайықты жауап беруді, шағын диалогке қатысуды, иллюстрацияларды сипаттауды үйренеді.

3) оқылым дағдысы бойынша негізгі ақпаратты анықтайды, хат, хабарлама, жарнама мазмұнын түсінеді және стильдік ерекшелігін анықтауды, көркем әдеби шығармаларды түсінуді, тақырыбын анықтауды, мәтіндердің тақырыбын, мазмұндық құрылымын салыстыруды, қосымша ақпарат көздерінен тақырыпқа байланысты мәліметтерді ала білуді, тақырып бойынша үйренген сөздерін қолдана отырып, мәтінде көтерілген мәселеге өз көзқарасын білдіруге дағдыланады.

4) жазылым дағдысы бойынша ресми стильдің тілдік ерекшеліктері мен талаптарына сай хабарлама, хабарландыру, хат жазу, эссе құрылымын сақтай отырып, адамды, табиғатты, белгілі бір оқиғаны сипаттап жазу, жазба жұмыстарында сипаттау, бейнелеу құралдарын қолданып жазу, мәліметтерді жинақтай отырып, тақырып бойынша постер жасау, үндестік заңына сәйкес орфографиялық нормаға сай дұрыс жазу, сөйлем соңында қойылатын тыныс белгілерді орынды қолдануға дағдыланады.

5) тілдік бағдар дағдысы бойынша сөз таптары: жалпы және жалқы есімдерді ажырата білу, жалғау түрлерін дұрыс жалғау, заттың түрін, түсін сапасын білдіретін сын есімдерді ажырата білу, сан есім (бірліктер, ондықтар, жүз, мың) атауларын білу, жіктеу, сілтеу, сұрау есімдіктерін орынды қолдану, болымды және болымсыз етістіктер, мекен және мезгіл үстеулер, ыңғайластық қатынасты білдіретін және қарсылықтық қатынасты білдіретін жалғаулықтардың қызметін білу, сөйлем: хабарлы, сұраулы, лепті сөйлемдердің жасалу жолдарын білу, құрастыру туралы білімдерін кеңейтеді.

2. «Қазақ тілі» пәнінің 7-сыныптағы білім мазмұны бойынша білім алушылар

1) тыңдалым: мәтін үзінділері арқылы оқиғаның дамуын болжау, мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну, ақпараттың өзектілігін анықтау, әлеуметтік - мәдени тақырыптарға байланысты қажетті сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну, повестердің және лирикалық поэзиялық шығармалардың тақырыбы мен идеясын талдау,сөйлеушінің дауыс ырғағы мен сөйлеу мәнері арқылы негізгі ойды анықтау, өз пікірін өзгелердің пікірімен салыстыра отырып жауап беру.

2) айтылым: мақал-мәтелдер, терминдер мен неологизмдерді орынды қолдану, мәтін мазмұнын дамыту, кеңес беру, ұсыныс жасау, өтініш, талап, ету, бұйрық берудің түрлі формалары мен жағдаяттарына сай ұлттық сөз әдебі мен сөйлеу этикеті формаларын қолдана білу, екпін түрлерін сөз және сөйлем ішінде орынды қолданып айту, шығармадағы кейіпкерлерге автор берген мінездеменің тілдік құралдарын талдау, коммуникативтік жағдаяттың талаптарына сай «сөйлеуші →тыңдаушы» позицияларын еркін ауыстыру, кесте, диаграмма, шартты белгілер, суреттер мен сызбаларда берілген ақпаратты сипаттау.

3) оқылым:кесте, диаграмма, сызба, шартты белгілер түрінде берілген ақпаратты түсіну, ресми -іскерлік (өтініш, нұсқаулық, ресми құттықтаулар, ұсыныстар) салаға қатысты мәтіндердің тілдік ерекшелігін талдау, прозалық және поэзиялық шығармалардағы кейіпкердің іс -әрекетіне немесе лирикалық кейіпкердің образын талдау, мәтіндердің идеясын, мақсатты аудиториясын салыстырып талдау, қосымша ақпарат көздерінен алынған мәліметтерді кесте, диаграмма, сызба, шартты белгілер түрінде ұсыну, мәтінде көтерілген мәселеге өз ойын дәлелдеп жеткізу.

4) жазылым:мәтіндердің жанрлық және стильдік ерекшелігін сақтап, өтініш, түйіндеме, ресми құттықтаулар жазу, эссе құрылымы мен дамуын сақтап, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу, жазба жұмыстарында теңеу мен метафораны қолданып жазу, тақырып бойынша мәліметтерді жинақтап, презентация түрінде ұсыну, тақырып бойынша сөздердің маңызды бөліктерін дұрыс жазу (күрделі сөздер), оқшау сөздерге қойылатын тыныс белгілерді орынды қолдану.

3. 
   Тілдік бағдар:
   

2) сөйлем: жазба жұмыстарында ыңғайлас, қарсылықты, түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлемдерді құрастыру.

«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінің мазмұны көп тілді, көп мәдени тұлғаны қалыптастыруға; мәтіндік материал негізінде, соның ішінде әртүрлі стильдердегі аутентті мәтіндердің мазмұны арқылы сөздік қорды кеңейту арқылы коммуникативтік құзіреттілікті жетілдіруге бағытталған, бұл оқушылардың әлемді қабылдауының және дүниетанымының әлеуметтік-мәдени байытылуын жүзеге асыруға мүмкіндік береді. «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнін оқу рухани-адамгершілік құндылықтарды қалыптастыруға, өз Отанына, өз халқына патриоттық қарым-қатынасты және басқа мәдениет өкілдеріне төзімді қарым-қатынасты тәрбиелеуге, сондай-ақ құрдастарымен, мұғаліммен, сол тілді тасымалдаушымен қарым-қатынас кезінде әлеуметтік-мәдени материалды пайдалана білуін дамыту арқылы отбасында, мектепте тұлғаралық қарым-қатынас әдебін тәрбиелеуге бағытталған.

Қазақ тілін деңгейлік оқыту әдістері. Оқыту әдістерінсіз алға қойған мақсатқа жету мүмкін емес. Әдіс алға қойған мақсат пен нәтижені біріктіретін, оқу үдерісінің жүрегі болып табылады. Оқыту үдерісі кезінде есту, айту, оқу және жазу секілді сөйлеу қызметінің білімі, дағдылары мен машықтарын дамытуға бағытталған коммуникативтік әдіс қолданылады

1. Коммуникативті әдіс шет тілін оқытудағы ең белсенді әдістемелерінің ішінде жетекші орын алады. Ағылшын тілі үшін әдістің өзге атаулары – «оксфордтық» немесе «кэмбридждік» – қолданылады. Коммуникативті әдіс жанды ерікті қатынас үдерісінде негізгі тілдік дағдыларды (жазбаша және ауызша сөйлеу, грамматика, оқылым мен тыңдалым) бір мезгілде дамытуға бағытталған. Оқушыны басқа тілде сөйлесуге үйрету – мұғалімнің басты міндеті. Шет тіліндегі лексика, грамматикалық құрылымдар, сөз тіркестері оқушыға оқып жатқан материалдың тез және берік бекінуіне септігін тигізетін шынайы эмоционалды жағдай контексінде ұсынылады. Коммуникативті әдісте оқушы мен мұғалім арасындағы психологиялық тосқауыл жойылады. Білім алушылар өздері мен мұғалім арасындағы қашықтықтың жоқтығын сезіне бастағанда, олармен қатынас қызықты, көңілді болса, оқушыларға өзге тілде сөйлей бастау оңайға түседі. Оқытудағы көптеген ойын элементтері сабақты жандандырады, оқушылардың эмоционалды көңіл-күйін сақтап отырады, олардың уәжін күшейтеді. «Жұптық», «үштік», «топтық» жұмыстар, тілдік ойындар, рөлдік ойындар, оқушыларға қызық тақырыптардағы пікірсайыстарға қатысу – осының барлығы мұғалімге оқушылардың жеке тұлғалық ерекшеліктерін ескеруге, сабақтарды шығармашылық және қызықты етуге және де сол мезетте мұғалім оқушыға сездіртпей, оқыту үдерісіне толыққанды бақылау жүргізуге мүмкіндік береді.

–коммуникативті болып табылады, себебі олардың қатынастың 3 белгісі бар: ақпараттық бос кеңістік, таңдау және кері байланыс.

–түрлі әлеуметтік контекстер мен рөлдерді, қатынастарды түсінуге мүмкіндік береді.

– Жұптық және топтық жұмыстар – жиі қолда нылатын әрекет. Психологтердің анықтауынша, кез келген адам естігенінің – 10%, көргенінің – 50%, істегенінің – 90%-н жадында сақтап қалады екен , сондықтан қатысымдық бағыттағы ойындар мен басқа тілдесім әрекеттері білім алушыны қарым-қатынасқа түсуге бар қарқынымен ұмтылушы, ізденуші, белсенді әрекет иесі ретінде рөл атқаруына ынталандырады. Коммуникативтілікке бағыттылған ұстаным – тіл үйренушінің ауызша және жазбаша түрде қарым-қатынас жасай алуы үшін қажетті коммуникативтік мүмкіндіктерін тудыруға бағытталған оқыту болып саналады.

Шетел (АҚШ, Германия, Франция) әдістемесінде тіл оқытуда креативті ойлауды дамытудың келесі әдістері кеңінен тараған: креативті жазылым; креативті оқылым; креативті тыңдалым; креативті сөйлесім;

Креативті ойлауды дамытудағы оқыту әдістері белгілі дидактикалық жүйе түрінде көрінеді, бұған сәйкес оқу мақсаты – жүйе құрушы фактор.

1. Креативті жазылым. Кез келген тілде тілдік қатынас жасау деңгейін жетілдіруде, әсіресе жазылым әрекетін дамытуда арнайы қарастыруды қажет ететін мәселелер бар. Жазылым сөйлеу әрекеті өнімді түрі болып есептеледі. Ал креативті жазылым бұл аудиторияның ерекше бір көңіл-күйде, шығармашылық еркіндікте болғанда ғана іске асуы мүмкін. Креативті жазылымның негізгі мақсаты жазылым әрекеті кезінде оқушының осы жазылым әрекетінен қуаныш пен көтеріңкі көңіл – күйде болуы болып табылады. Өнімді креативті жазылым тіл үйретудің алғашқы деңгейінде-ақ қолданыла бергені дұрыс. Алғашқы кезеңде визуалды тіректің болғаны абзал, мысалы: суреттер, фотолар,тұрмыс заттары, аудио тіректер: аудиомәтіндер, әндер, аспапты музыкалық шығармалар, жазбаша тіректер: өлеңдер, әңгімелер, цитаталар, мақал-мәтелдер.

Жаттығулар жүйесі:

1) Құрманғазының «Сарыарқа» күйін тыңдай отырып, көз алдыңызға не келеді, соның бәрін жаза беріңіз;

2) Е. Хасанғалиевтің «Атамекен» әнінің музыкасына туған еліңізді суреттейтін мәтін жазыңыз;

3)суретке қарап 11 буынды өлең шығарыңыз;

4) топтарға бөлініп, шытырман оқиғаға толы қызықты әңгімелер жазыңыз;

5)керемет бір қызықты жерінде үзілген әңгімені аяқтап, түпнұсқамен салыстыруыңыз;

6)бір рөлге кіріп, рөл иесін сипаттаңыз;

7)ойдан шығарылған кейіпкерлерге хат жазыңыз .

2. Креативті оқылым. Оқуды игертудің алғашқы кезеңдерінде білім алушылардың меңгерген шектеулі сөздік қорларын қолдану арқылы еліміздегі түрлі саяси, әлеуметтік, мәдени, экономикалық проблемалар туралы мағлұматтар беруге болады. Ол үшін дидактиканың «жеңілден ауырға қарай» ұстанымын бағытқа ала отырып, білім алушыларға шағын мәтіндер беріліп,ол мәтіндер күн сайын күрделеніп отыруы тиіс. Оқылым үдерісін бастапқы кезеңінің негізгі міндеті – дауыстап және іштей оқу механизмдерін қалыптастыру. Білім алушылар күнделікті тұрмыста қолданылатын белсенді сөздерді тез қабылдап, дұрыс айта білуге міндетті.. Мәтінді оқу – мәтінді аудару емес.

-мәтін мазмұнын түсіну үшін мәтіндегі барлық сөзді түсіну шарт емес;

-мәтінді түсіну барысында адамда болатын білім қоры (фоновое знание) өте маңызды орын алады;

-мәтінді оқып бастамай-ақ, мәтіннің мазмұны туралы өзіңіз ойлағаннан да көбірек білуіңіз әбден мүмкін.

Жарнама мәтіні, газет мақаласы, күнделік мәтіні,ертегі әлде өлең жолдары ма?

Мәтіннің қосымша элементтері болуы мүмкін (сурет, диаграмма, схема, кесте т.б.) бұлар мәтінді түсінуге көмектеседі.

3) Креативті тыңдалым. Тыңдалым бойынша жүргізілетін жұмыстардың алдын ала мәтіндерді тыңдатудан бастаған жөн. Тапсырма түрі де қарапайым: Тыңдаңыз, түсінуге тырысыңыз. Тыңдалымға үйретудің нәтижелі болуы мәтіннің дұрыс тыңдалуына да байланысты. Оның көлемі үйренушінің қабылдауына әсер етеді. 2-3 минуттық материалды І деңгейде үйренуші есінде толық сақтай алмауы мүмкін. Тыңдалым дағдысын қалыптастыру тілдің табиғи қолданысына, табиғи темпіне негізделуі қажет, ауызекі сөйлеу тілі стиліндегі мәтіндерді ұсыну; бақылау жұмыстарында әртүрлі тестерді ұсыну. Тыңдалым әрекетіне арналған тіл үйренушілердің креативті ойлауын дамытатын жаттығулар түрлері:

1. Дыбыстарды естіп, ажыратуға арналған жаттығулар:

1) [ә] дыбысы бар сөздерді естігенде қолдарыңызды көтеріңіздер;

2) дыбысты естіп, әріп түрінде жазыңыз ;

2. Сөздерді түсінуге арналған жаттығулар:

1) мәтінде аталған жануарлардың суреттерін салыңыз;

2) тыңдалған мәтіндегі кейіпкерлердің мамандығын анықтаңыз;кейіпкерлердің әуестігін атаңыз т.б.

3. Логикалық ойлай білу қабілетін арттыратын жаттығулар:

1) бірнеше сөзді тыңдап, осы сөздің бәрін бірақ сөзбен түсіндіріңіз;

2) диалогті тыңдап, түпнұсқалық қалпына келтіріңіз;

3) тыңдалым мәтінінде қате айтылған сөйлемдерді дұрыс ретімен айтыңыз; мәтінде естіген оқиғаны рөлге бөлініп ойнап беріңіз.

1) мәтінді тыңдап, түсіп қалған сөздерді жазыңыз; бір қатар сөздер тыңдап, тек қана мағынасы бір-біріне жақын сөздерді жазыңыз.

1) мәтінді тыңдап, сұрақтарға жауап беріңіз;

2) мәтінде кездескен сөздердің көмегімен өз досыңызды сипаттаңыз.

4) Креативті сөйлесім. Тіл – сөйлеу құралдарының бүтін жүйесі. Сондықтан сөйлеу құралдарымен сөйлеу әрекетін, олардың түрлерін жан-жақты игермей тұрып, белгілі бір бөтен тілде ойды жеткізу мүмкін емес. Сөйлеу әрекетін дамыту – күнделікті өмірде кездесетін жағдайларға байланысты адам өз ойы мен пікірін тұжырымдау, ойды сөзбен бейнелеудің, сөйлем арқылы түсінікті түрде жеткізудің амалдарын игеру. Тіл үйренушінің сөйлеу әрекеті оның барлық түрлерін қатар игеріп, ойды дұрыс жеткізуге әсері бар барлық негізгі және қосымша құралдарды пайдаланған кезде жүзеге асырылады. Қазақ тілін өзге тілді аудиторияда оқыту барысында креативті ойлау технологиясын енді сөйлеу әрекетінің маңызды бір түрі-сөйлесімді дамытқанда қолдану жолдары нақты жаттығулар арқылы сипатталмақ. Сөйлесім әрекетінде қолданылатын креативті ойлауды дамытатын тиімді әдістің бірі – қазақ тіл сабағында видео материалдар пайдалану (қысқа фильмдер, классикалық фильмдерден үзінділер, мультфильмдер т.б.). Фильмді көруді бастамас бұрын, бұл фильм не жайында болуы мүмкін деген сұрақпен тіл үйренушілердің өз болжамын тыңдап алыңыз да, фильмді көру барысында сол болжамдарын тексеріңіз.

Шағын метражды фильммен сабақта жұмыс жасауға арналған материалдар:

1.Фильмге дейінгі тапсырма.

2.Фильм барысындағы тапсырма.

3.Фильмнен кейінгі тапсырма.