Мемлекеттік қызметші төзміділігін дамыту өлшемдері, көрсеткіштері және деңгейлері:
Мемлекеттік қызметші төзімділігінің субъективті өлшемдері: біреудің күйзелістерін түсініп, оларды бірге сезіне алудың жоғары деңгейі, бөтен адамдардың құндылықтарын ала білу қабілеті, адамның жеке өзіне маңызды болып табылатын уәждерді қарым-қатынастың тиімді нысандарын іздестіруге жұмылдыру, төзімді өзара әрекеттесуге психологиялық тұрғыдан дайын болу, тәуелсіз ойлаудың, сыни көзқарасқа негізделген ойлау қабілетінің, рухани құндылықтарға негізделген пайымдауларды әзірлеу дағдыларының бар болуы, шиеленіскен жағдайларда өзара әрекеттесу міндеттерін сындарлы шеше алу қабілеті, саналы түрде басқа бір адамды, оның көзқарастарын қабылдауға деген бағытталынушылық, өз өзін барабар қабылдай алу, өзара қарым – қатынастың субъектаралық сипаттамасы, белгілі бір жағдайға байланысты рылған эмоционалдық қарым – қатынас, жоғары рефлексиялық белсенділік, сыртқы жағдайларға тәйелді болмау.
Мемлекеттік қызметшілер төзімділігінің объективті өлшемі – әріптестермен және тұрғын халықтың кез келген топтары арасында орнатылған сындарлы субъект – субъектті өзара қарым – қатынас.
Мемлекеттік қызметшілердің төзімді сананысының мәні – басқа біреудің мінез – құлық ерекшеліктеріне, сенім – нанымдары мен қарым қатынас нысандарына, көзқарастарына, дағдыларына қатысты күтілулер мен ұстанымдар. Мемлекеттік қызметшінің төзімді санасы белгілі бір адаммен таңылмайды, керісінше, ол тәрбие, ақпарат пен жеке өмірлік тәжірибе арқылы біртіндеп қалыптастырылады. Мемлекеттік қызметші лердің коммуникативті төзімділік адамдар арасындағы өзара әрекеттестік барысында көрініс табады да белгілі бір ерікті актілерді жүзеге асырылады.
Қазіргі уақытта, Қазақстанның бәсекеге аса қабілетті 50 елдер қатарына кіруге қатысты міндет қойылған кезде мемлекеттік қызметшінің төзімділігін арттыру - мемлекеттік маңызы бар өзекті мәселеге айналды. Өйткені мемлекет бәсекеге қабілетті болуы үшін оның құрамындағы әрбір мекеме, әрбір ұйым, ал өз кезегінде әрбір сол мекемеде қызмет ететін маманның іс - әрекеті мен қызметі де бәсекеге қабілетті болуы тиіс. Ал маманның бәсекеге қабілетті болуы өз кезегінде кез келген салада сапалы қызмет етуге байланысты. Және де мемлекеттік саясатты тікелей жүзеге асыратын тұлғалар - мемлекеттік қызметшілер болғандығына байланысты мемлекеттік қызметшілердің төзімділігін арттыру мәселесі - мемлекеттік маңызы бар мәселелер қатарында десек артық айтқан болмас едік.
1997 жылы мемлекеттік дамудың ұзақ мерзімді басымдығы ретінде кәсіби үкімет құруды айқындап берген «Қазақстан – 2030» стратегиясында мемлекеттік қызметті дамыту үрдісінің негізі қаланған.
Елбасы Н.Назарбаев Қазақстан тәуелсіздікке ие болған кездердің бірінші жылдарында әзірленген Қазақстанды 2030 жылға дейін дамыту стратегиясында Қазақстан Республикасының қазіргі уақытқа сай нарықтық экономикасы, тұрақты саяси жүйесі, ашық әрі толенрантты қоғамы бар мемлекет ретіндегі оң имиджін қалыптастыруды Қазақстанның ұзақ мерзімді басымдықтары ретінде белгілеген.
Мемлекеттік қызметшілер – қоғамның қозғаушы күші, оның стратегия лық әлеуеті. Сондықтан да мемлекеттік қызметшілердің төзімділігі ел іргета сының мықты болуына, халықаралық қатынастарда мемлекеттің оңтайлы бей несін қалыптастыруға зор үлес қосуы сөзсіз.
Мемлекеттік қызметшілер ортасында төзімділік пен ұлтаралық мәде ниетті тәрбиелеуде қазақ мәдениеті, ғасырлар бойы қалыптасқан ұлттық мәде ниет, ол ұлтгық тәлім - тәрбиенің негізінде дамып қалыптасады. Ұлттық тәрбие сол ұлттың мәдениетін дамытудың қозғаушы күші болып табылады. Қазақстан мемлекеті - көп ұлтты мемлекет. Сол себепті, біздің этникалық фак торымыздың қоғамның дамуындағы атқаратын ролін ескере отырып, ұлта ралық қарым-қатынасты шынайы достық рухында дамытуды есте үстауымыз қажет. Әрбір мемлекеттік қызметшілердің төзімділігі еліміз еге мендік көшін енді түзеп, адамзаттық құндылықтар мен асыл қасиеттерге бейіл бере бастаған бүгінгі жағдайда өте қажет болып табылады.
1999 жылы қабылданған «Мемлекеттік қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңы (бұдан әрі – Заң) мемлекеттік қызметтің кәсіби және тиімді жүйесі мен бірыңғай кадр саясатын қалыптастыруға бағытталған, өзекті қажеттіліктерге сәйкес келетін жаңа тәсілді айқындап берді. Заңның қабылдануы мемлекеттік қызмет қағидаттарын, мем лекеттік лауазымдардың сатылығын белгілеу жолымен мемлекеттік қызмет қаты настарын реттеуге, мемлекеттік қызметшілердің құқықтық мәртебесін айқындауға және әлеуметтік кепілдіктерін белгілеуге, сыбайлас жемқор лыққа қарсы шектеулерді енгізуге мүмкіндік берді.
1999 жылғы 23 шілдедегі № 453-І Заңы тәуелсіз Қазақстанның қазіргі заманғы мемлекеттік қызмет жүйесін институттандырудың бастауы болып, мемлекеттік басқару жүйесінің кадрлық ұйытқысын сақтауға мүмкіндік берді және мемлекеттік қызметтің мемлекеттің маңызды институты ретінде дамы тылуына негіз қалады.
Мемлекеттік механизімінің негізі болып табылатын мемлекеттік қызмет шілердің іс – әрекеттері тиімді атқарылуы мақсатында мемлекеттік қызметті атқаруға үміткер адамға өз бойында келесідей мінез – құлықтың бар болуына шарт қоюға да болады. Олар келесі шарттар: мемлекеттік қызметшінің шыдамды, төзімді, сабырлы болуы, өз қатесін мойындай алуы, басқаларға деген құрмет көрсете білуі, кеңпейілділік таныта білуі, сонымен қатар келесі рухани – моралді қасиеттері де бар болуы шарт болса, нұр үстіне нұр болар еді. Олар: кешірімділік, аяушылық, жұмсақ мінезділік, көңіл білдірушілік, басқалармен еркін қарым – қатынас, тұрақтылық, татуласуға дайын болу т.б. тек сонда қана мемлекеттік қызметтің мәртебесі артып, мемлекеттік қызмет тарапынан көрсетілетін қызметтер сапасы арта түсер [15, 28 б.].
Мемлекеттік қызметішінің тұлғасын қалыптастыру – күрделі әрі сан қырлы әлеуметтік үрдіс. Осы үрдістің күрделілігі мен қайшылығы мемлекет тік қызмет саласында және жалпы қазақстандық қоғамда көптеген әлеуметтік институттардың әлеуметтанушылық ықпалында және жалпы қазақстандық қоғамда көптеген әлеуметтік институттардың әлеуметтанушылық ықпалын дағы терең өзгерістердің бейнеленуі ретінде орын алатын реформалар кезінде ерекше айқын көрініс табады.
Достарыңызбен бөлісу: |
