АИТВ қалай жұғады?
Бұл ауру үш жолмен жұғады: жыныстық қатынас, қан және анадан балаға.
1. Жыныстық қатынас арқылы:
Сақтандырусыз жыныстық қатынас, көп әйелмен өмір сүру және гомосексуалдық қатынаста болу арқылы жұғуы мүмкін. Барлық жұғу оқиғаларының 80-85 пайызы осы жолмен болады. АИТВ қанда, ер адамның спермасында және әйелдің вагинасынан бөлініп шығатын сұйықтықта болады. Жыныстық қатынас кезінде зақымданған талшық және жарықтардан денеге кіріп, ер адамнан әйелге, әйелден ер адамға, ер адамнан ер адамға немесе әйелден әйелге жұғуы мүмкін. СПИД -тен басқа жыныстық қатынас арқылы жұғатын қауіпті аурулар мыналар: соз(гонорея), мерез(сифилис), жұқпалы сары ауру (гепатит).
2. Қан арқылы:
Жұғу оқиғаларының 10-15 пайызы осы жолмен болады. СПИД -пен ауыратын адамның қанында АИТВ болады. АИТВ бар қан арқылы жұғу әр түрлі жолмен болады.
Тексерілмеген қанды құю арқылы;
Қолданылған және дезинфекцияланбаған шприц, ине, хирургиялық құралдар, татуировка құралдары, акупунктурлық инелер, ұстара, қайшы сияқты барлық кесетін және тесетін құралдар арқылы жұғуы мүмкін;
Тамыр жолымен есірткі қолдану;
Тамыр жолымен есірткі қолданатындардың бөлісетін ине, шприц және есірткі ерітетін қасық арқылы жұғуы;
АИТВ жұққан ағза, талшық және сперманың трансплантациясы арқылы жұғу мүмкіндігі.
3. Анадан балаға жұғу:
Барлық жұғу оқиғаларының 5-10 пайызы осы жолмен болады. АИТВ жұқтырған әйелден ауру баласына жүктілік, босану және емізу кезінде жұғуы мүмкін. АИТВ жұқтырған әйелдің дүниеге әкелетін сәбиіне аурудың жұғу ықтималы 30% болып табылады. Жүкті ананың емделуі арқылы бұл ықтимал 7%-ға түседі. Сүт арқылы жұқтыру ықтималы бұдан жоғары емес, бірақ АИТВ жұқтырған әйелге емізуге болмайды. Жүктілік және АИТВ туралы мағлұмат алу үшін СПИД орталығымен хабарласқан дұрыс.
Аурудың белгілері:
Физикалық және ақыл-ой белсенділігіне әсер ететін ебепсіз шаршау;
Ашығу немесе диета сияқты іс-әрекет болмаса да, екі айдан қысқа уақытта 7-10 кг-ға арықтау.
Ұйықтаған кезде денесінің қатты терлеуі;
Тілдің үстінде және ауыздың ішінде ақ таңдақтардың пайда болуы;
Іш өту;
Ұзақ уақыт жалғасатын жөтел. Жөтел кезінде пайда болатын тыныс жетіспеушілігі;
Тернің үстінде немесе астында қабат-қабат таңдақтардың және ісіктердің пайда болуы. Басында шірік сияқты көрінеді, бірақ уақыт өте келе кетпейді және айналасындағы теріден қаттырақ болады.
Достарыңызбен бөлісу: |