Мақсаты: it -жобаларды басқару әдістемелерімен танысу

жүктеу 69,26 Kb.

бет	1/3
Дата	07.09.2023
өлшемі	69,26 Kb.
	#43279

1 2 3

1 зертханалық жұмыс

№ 1 зертханалық жұмыс
IT-жобаларды басқару әдіснамасы

Мақсаты: IT -жобаларды басқару әдістемелерімен танысу.

Теориялық сұрақтар
Қазіргі уақытта жобаларды басқарудың өзіндік әдістемесі бар және белгілі бір стандарттарға негізделген. Мұндай әдістердің негізінде АҚШ 1950 жылдардың соңында пайда болған желілік жоспарлау әдістері жатыр. Сонымен қатар, жобаларды басқару әдістері нарықтық экономикасы бар елдерде ғана емес, сонымен қатар "жоспарланған" экономикасы бар елдерде де кеңінен таралды. Олар құрылыста қолданыла бастады, бұл олардың басқа салаларда таралуына және жобаларды басқару әдістерінің пайда болуына негіз болды.
Мұнда мысал ретінде 1956 жылы Univac есептеу машинасын қолдана отырып, Дюпон зауыттарын модернизациялау бойынша кешенді жұмыстардың кестесін құру үшін Дюпон мен Ремингтон Рэнд күш – жігерін біріктіруге болады. Нәтижесінде ЭЕМ – де жобаны сипаттаудың ұтымды және қарапайым әдісін – сыни жол әдісін (CPM-Critical path Method) құру болды.
АҚШ Әскери - теңіз күштерінде PERT (Program Evaluation and Review Technique) бағдарламаларын талдау және бағалау әдісі іс жүзінде параллель және тәуелсіз түрде жасалды. Бұл әдісті "Локхид" корпорациясы және "Буз, Аллен энд Гамильтон" консалтингтік фирмасы "Поларис"зымыран жүйесіне арналған. Жоба 3800 негізгі мердігерлерді қамтыды және 60 000 операциядан тұрды. Осы әдісті қолданудың арқасында жоба сәтті болып, мерзімінен екі жыл бұрын аяқталды. Көрнекі сәттіліктен кейін PERT әдісі АҚШ Қарулы Күштерінде жобаларды жоспарлау үшін қолданыла бастады.
Тапсырма: компьютерді басқару үшін пайдаланатын өткен ғасырдың басқа да сәтті жобаларының мысалдарын табыңыз.
Есіңізде болсын, бір жағынан, жобаларды жоспарлау және басқару үшін ақпараттық технологияларды қолдану сол күндері айтарлықтай артықшылық берді, ал екінші жағынан, алғашқы компьютерлер қымбат болды және тек ірі компанияларға қол жетімді болды. Дербес компьютерлердің пайда болуымен бәрі өзгерді, енді компьютерлер кең ауқымды менеджерлер үшін жұмыс құралына айналды.
Жобаларды басқару жүйесі үнемі дамып, кәсіби қызметтің дербес саласына айналды. Нәтижесінде АТ саласындағы жобалар үшін қол жетімді бірыңғай әдіснамалар, құралдар, механизмдер, стандарттар жасалды. Мысалы, бүгінгі күні Цюрих қ. (Швейцария) орталығы бар IPMA (International Project Management Association) жобаларды басқарудың бірыңғай халықаралық қауымдастығы бар.
Ең көп тарағандардың ішінде Жобаны басқарудың әдіснамалық негіздерінің құжаттарында қолданылатын технологиялық модельді атап өтуге болады – американдық жобаларды басқару институтының (PMI) Жобаны басқару денесі (PMBOK). Бұл құжат халықаралық де-факто стандарты деп танылады. Сонымен қатар, ISO 10006:1997 стандарты РМВОК-тың бірқатар маңызды ережелеріне де-юре стандартының мәртебесін берді.
2014 жылы 589 беттен тұратын PMBOK-тың бесінші басылымы жарық көрді. Барлық ережелер сайтта ұсынылған http://www.pmi.org/default.aspx .
Жобаларды басқарудың халықаралық қауымдастығының (IPMA) деректері жобаларды басқарудың қазіргі заманғы әдіснамаларын пайдалану 20-30% - ға жуық уақытты және жобаларды жүзеге асыруға 15-20% - ға жуық қаражатты үнемдейтінін көрсетеді.
Бағдарламалық жасақтаманы әзірлеудің барлық әдіснамалары (оларды модельдер, әдістер деп те атайды) "салмақ" бойынша жіктеледі, яғни.формальды процестердің саны мен оларды реттеудің егжей-тегжейі бойынша. Демек, процестер неғұрлым көп құжатталған болса, әдістеме неғұрлым егжей-тегжейлі сипатталса, соғұрлым оның "салмағы"болады.
Ауыр салмақты әдістемелер:
- ГОСТ 19 "Бағдарламалық құжаттаманың бірыңғай жүйесі" және ГОСТ 34 "Автоматтандырылған жүйелерді әзірлеу және қолдау стандарттары" бағдарламалық жасақтаманы әзірлеудің дәйекті тәсіліне бағытталған;
- Бағдарламалық жасақтамаға арналған математикалық модель (SW-CMM)"жобаның жетілуінің" бес деңгейін анықтайды;
- Rational Unified Process (RUP) – итеративті даму моделі;
- Microsoft Solutions Framework (MSF) – Microsoft компаниясының бағдарламаларды әзірлеу бойынша білім базасы;
- Personal Software Process - модель әзірлеушінің құзыреттеріне қойылатын талаптарды анықтайды. Team Software Process-модель 3-тен 20-ға дейін әзірлеушілердің өзін-өзі басқаратын командаларына бағытталған.
және т. б.Легковесные или agile-методики:
- eXtreme Programming немесе XP-12 инженерлік тәжірибені ұсынатын экстремалды бағдарламалау;
- Crystal Clear-әдіснамалар тобы, қатысушылардың санына және міндеттердің маңыздылығына байланысты даму процесін рәсімдеудің қажетті дәрежесін анықтайды;
- Feature Driven Development (FDD) – функционалды-бағытталған әзірлеу;
- OpenUP-RUP ауыр салмақты әдіснамасының жеңіл және икемді нұсқасы ретінде жайғастырылған, бағдарламаларды әзірлеудің итеративті-инкрементальді әдісі;
- Scrum-белгісіздік деңгейі жоғары Ақпараттық жүйелерді дамытуды басқару;
- Kanban - "үнемді өндіріс"әдістемесі;
− және т. б.
Agile Survey-дің икемді әдіснамалардың танымалдығы туралы зерттеу нәтижелері суретте көрсетілген. 1.

Сур. 1. Икемді әдіснамалардың танымалдығы

Agile жеңіл әдістері жақында пайда болды. 2001 жылғы ақпанда 17 маман (консультанттар мен практиктер) Agile Manifesto бойынша икемді әзірлеудің негізгі принциптерін – икемді әзірлеменің манифестін тұжырымдайтын семинар өткізді. Ол әлемнің көптеген тілдеріне аударылған және сайтта қол жетімді http://agilemanifesto.org/iso/ru /.

Барлық икемді (жеңіл салмақты) әдіснамалардың идеясы бағдарламалық жасақтаманы әзірлеуде қолданылатын процесс бейімделгіш, адамдарға және олардың өзара әрекеттесуіне бағытталған болуы керек. Шын мәнінде, бұл әдіснамадан гөрі тәжірибе жиынтығы.
Сол семинарда осындай әдіснамалардың жаңа атауы ұсынылды – Agile Software Development-тің икемді дамуы.
Жобаны басқару моделін таңдағанда келесі кестеге назар аударуға болады (2-кесте).
2-кесте-жобаны басқару әдіснамасын таңдау

Модель салмағы	Артықшылықтары	Кемшіліктері
Ауыр салмақты	- процестер орындаушылардың орташа біліктілігіне есептелген; - орындаушылардың үлкен мамандануы; - команданың тұрақтылығына төмен талаптар; - орындалатын жобалардың көлемі мен күрделілігі бойынша шектеулер жоқ.	- маңызды басқару қондырмасын талап етеді; - талдау мен жобалаудың ұзақ кезеңдері; - ресми коммуникациялар.
Жеңіл (икемді)	- жобаны басқарумен, тәуекелдермен, өзгерістермен, конфигурациялармен байланысты өнімсіз шығыстарды төмендету; - талдау және жобалау кезеңдерін жеңілдету, функционалдылықты дамытуға баса назар аудару, рөлдерді біріктіру; - бейресми коммуникациялар.	- тиімділік жеке қабілеттерге байланысты, білікті, жан-жақты және тұрақты команданы қажет етеді; - орындалатын жобалардың көлемі мен күрделілігі шектеулі.

А. Коуберн, "Манифест" авторларының бірі, соңғы 20 жыл ішінде ат-жобаларға талдау жасаған, жеңіл, икемдіден ауырға дейін (СММ-5) басқарудың түрлі модельдері негізінде орындалған. Бұл талдау жобалардың сәттілігі немесе сәтсіздігі мен жобаларда қолданылатын таңдалған даму модельдері арасында корреляцияның жоқтығын көрсетті.

А. Коуберн сонымен қатар бұл туралы қорытынды жасады:
1. Әр жобаның даму процесінің өзіндік моделі болуы керек.
2. Әр модельдің өз уақыты бар.
Әзірлеушілер үшін бұл дамудың жалғыз дұрыс процесі жоқ дегенді білдіреді. Әрбір жаңа жобада процесс "төрт Заңы" бойынша әрдайым қайтадан анықталуы керек (сурет. 2).

Сур. 2. Төрт заң

жүктеу 69,26 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3