12
әлеуметтік топтар денсаулығының кешенді зерттеулері
(әйелдер, балалар мен жасӛспірімдер, егде жастағы
адамдар). Халық денсаулығының сандық және сапалық
бағасы. Халық денсаулығының әртүрлі кӛрсеткіштеріне
әлеуметтік және экономикалық факторлар әсерін бағалау.
Халық денсаулығының мониторингі. Халық денсаулығының
индикаторлары.
Демографияның
медициналық-әлеуметтік
аспектілері
Демография пәні мен мазмұны. Демографиялық
статистика нысанасы ретінде халықты қарастыру. Халық
денсаулығы мен денсаулық сақтау саласы практикасында
демографиялық мәліметтердің маңызы.
Халықтың
статикасы:
халық
саны,
орналасу
тығыздылығы, белгілер бойынша құрамы (жынысы, жасы
және т.б.). халық статикасын зерттеу әдістемесі. Халық
санағы, ұйымдастыру және іске асыру әдістемелері.
Халықтың
жасқа
байланысты
құрылымы
түрлері:
прогрессивті,
стационарлы,
регрессивті.
Қазақстан
халықының саны мен құрамы.
Халықтың динамикасы: халықтың механикалық және
шынайы кӛшіп қонуы. Кӛшіп қонуы, түрлері: эмиграция,
иммиграция, урбанизация, еріксіз кӛшпенділер, ауысқандар.
Кӛші-қондының негізгі себептері мен салдары. Халықтың
механикалық кӛшіп-қонуын зерттеу әдістемелері.
Бала тууы, анықтамасы, есептеу әдістемесі. Бала
тууына әсер ететін факторлар (жалпы және жеке).
Әлеуметтік-экономикалық және басқа да факторлардың
әсеріне байланысты бала туу тенденциясы. Бала туудың
арнайы кӛрсеткіштері: фертилділігі (туу қабілеті) және
инфертилділігі, некелілік және некеліксіз бала босану және
т.б.. Халықтың ӛлім-жітімі: жалпы және егде жасқа
байланысты, деңгейі, құрылымы және тенденциясы.
Халықтың табиғи ӛсуі, түрлері. Депопуляция түсініктемесі
(демографиялық қарама-қайшылық). Бала туу және ӛлім-
жітімді есепке алу және тіркеу жүйесі. Бала туу және ӛлім-
жітім фактісін дәйектейтін тіркеу құжаттары. Бала туу және
ӛлім-жітімді есепке алу және тіркеуде медициналық
қызметкердің рӛлі. Халықтың табиғи кӛші-қондылығын
13
талдау. Әлемде, қазақстанда, аймақтар бойынша халықтың
табиғи кӛші-қондылығының ерекшеліктері.
Жас баланың ӛлім-жітімі. Түсініктемелері: тірі
туылуы, ӛлі туылуы, ұрық. Жас баланың ӛлім-жітімін
есептеу
және
талдау
әдістемелері.
Қазақстан
Республикасында жас бала ӛлімінің негізгі себептері:
перинаталды кезеңдегі жағдайлар, дамудың туа біткен
ақаулары, тыныс алу ағзалары аурулары.
Ӛмір сұрудің орташа ұзақтылығы, анықтамасы,
олардың себептері мен есептеу әдістемесі. Ӛлім-жітім
кестесі туралы түсініктер (ӛмір сұруі). Қазақстанда және
басқа елдерде келешекте ӛмір сұру орташа ұзақтылығының
кӛрсеткіштері. Халықтың қартаюы, салдары. Қазақстанда
және басқа елдерде егде жастағы адамдардың саны. Егде
жастағы
адамдардың
әлеуметтік-экономикалық,
медициналық және психологиялық аспектілері. Салауатты
ұзақ ӛмір сұруі.
Қазақстанда және басқа елдердегі демографиялық
саясат.
Репродуктивті денсаулық
Репродуктивті
денсаулық,
анықтамасы.
Тұрғындардың репродуктивті құқығы және оларды іске
асыру кепілділігі. 2006-2016 жылдарына Қазақстан
Республикасындағы гендерлік тепе-тенділік стратегиясы.
Жанұяны жоспарлау. Босануды реттеу түсініктемесі,
әдістері. Түсік тастау медициналық-әлеуметтік мәселе
ретінде қарастыру. Түсік тастаудың таралуы. Түсік тастау
жиілігіне
әлеуметтік
факторлардың
әсері.
Әйел
денсаулығына түсік тастаудың әсері. Түсік тастаумен
күресудің негізгі шаралары. Түсік тастаумен күресуде,
босану жастағы әйелдер денсаулығына түсік тастаудың
теріс салдарын алдын алуына контрацепция қолданудың
маңызы.
Репродуктивті жастағы әйелдер денсаулығының
интеграция кӛрсеткіші ретінде ана ӛлімін қарастыру.
Акушерия себептеріне тікелей және жанама байланысты
ана ӛлімі. Қазақстанда барлық ана ӛлімінің басты себептері:
экстрагениталды аурулар, акушерлік қан
кетулер,
гестоздар, түсік тастау. Әйел денсаулығы индексі.
14
Репродуктивті денсаулықты қорғау: «Кауіпсіз
аналық», «Ерлердің репродуктивті денсаулығын қорғау»,
«Дені сау отбасы», «Әйелдердегі онкопатологияның алдын
алу», «Қауіпсіз түсік тастау» және т.б. бағдарламалар.
Халықтың дерті және оны зерттеу әдістері
Халықтың денсаулығын кешенді бағалау үшін дерттер
статистикасының маңызы. Жалпы және біріншілік дерт
туралы түсініктер. Аурулардың және денсаулықпен
байланысты мәселелердің халықаралық статистикалық
жіктелуі (АХЖ, БДСҰ 10-і қаралымы), құрастыру
принциптері. Халық дертінің кӛздері мен зерттеу әдістері.
Дәрігерге кӛріну, ӛлім-жітім себептері, медициналық
тексеру бойынша дерттерді зерттеу. Ауруды есепке алу
(тіркеу). Дерттің жеке және жалпылама есебі.
Ӛзектілігі маңызды
аурулардың
медициналық-
әлеуметтік аспектілері. Әлеуметті маңызды аурулар мен
қоршаған ортаға қауіп тӛндіретін аурулар туралы түсініктер.
Кейбір аурулар түрлерін арнайы есепке алынуы (жұқпалы
аурулар, маңызды эпидемиялық емес аурулар дерті,
ауруханада емделетін дерттер, уақытша еңбекке қабілетінен
айырылған дерттер). Уақытша еңбекке қабілетінен айырған
дерттердің негізгі кӛрсеткіштері мен экономикалық
маңыздылығы. Уақытша еңбекке қабілетінен айырған
дерттерді арнайы есепке алу және талдау. Кәсіби аурулар
мен улануларды тіркеу, бақылау жүргізу ережелері. Осы
дерттер бойынша есепке алу және есеп беру рәсімі.
Тіркелген дертті іріктеп және жаппай зерттеу әдістері.
Дерттің
себептерін
және
құрылымын
зерттеуде
дәрігерлердің міндеттері. Қазақстан халықының дерттері
туралы
негізгі
мәліметтер.
Туберкулез,
диабет,
онкологиялық ауруларды бақылаудың автоматтандырылған
регистрлері.
Мҥгедектілік
Біріншілік мүгедектілік, мүгедектіліктің таралуы,
контингенті туралы түсініктер. Негізгі ауруларда халықтың
мүгедектілікке шалдығудың қазіргі таңдағы жайіті мен
тенденциясы, оларды айқындататын факторлар. Денсаулық
сақтау
ұйымы
қызметін
талдау
және
бағалауда
Достарыңызбен бөлісу: | 
