Қостанай мемлекетік педагогикалық институты
Тарих және өнер факультеті
Қазақстан тарихы кафедрасы
«Отан тарихының өзекті мәселелері» пәнінен
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН
Қостанай, 2009.
Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты
Тарих және өнер факультеті
Қазақстан тарихы кафедрасы
«Отан тарихының өзекті мәселелері»
Пәні бойынша 0501114 «тарих» мамандығынаарналған
ҚОЛДАНЫСТАҒЫ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
2009-2010 оқу жылы
Оқыту түрі
|
күндізгі
|
сырттай
|
семестр
|
6
|
8
|
кредит саны
|
3
|
3
|
аудиториялық сағаттар
|
60
|
37
|
лекция
|
30
|
18
|
семинар (практикалық)
|
15
|
9
|
оқытушының басшылығымен өтетін студенттердің өз бетімен істейтін жұмыстары
|
45
|
|
студенттердің өз бетімен істейтін жұмыстары
|
45
|
98
|
емтихан (семестр)
|
6
|
8
|
Барлығы
|
135
|
135
|
Қостанай 2009.
Аталмыш пән студенттердің өздері таңдап алатын эллективті курстың санатына жатады. Сондықтан да пән бойынша Министрлік бекіткен қалыптағы бағдарлама жоқ. Ұсынылғалы отырған бағдарлама тарих магистрі, аға оқытушы Р.Байдалының авторлық жұмысы. Оның негізіне 2005 жылғы мамырдың 5 жұлдызындағы 289 нөмірлі Қазақстан Республикасы білім және ғылым Министрлігінің бұйрығымен бектілген нөмірі 050114 «Тарих» мамандығы бойынша Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты алынды.
Қазақстан тарихы кафедрасының 2009 жылғы қыркүйектің 7 жұлдызындағы (№ 1 хаттама) отырысында талқыланып, оқу процессінде пайдалануға ұсынылды.
Кафедра меңгерушісі, профессор А.Күзембайұлы
Тарих және өнер факультетінің әдістемелік бюросы 2009 жылғы қыркүйектің 11 жұлдызындағы (№ 1 хаттама) отырысында талқыланып, мақұлданды.
Төрағасы: тарих магистрі С.В. Самаркин
Жыл сайынғы қайта бекіту туралы мәлімет:
№
|
оқу жылы
|
жұмыс бағдарламасы туралы мәлімет
|
қайта бекіті-лген күні, ка-федра хаттама-сының №
|
кафедра меңгерушісінің қолтаңбасы
|
1
|
2009-2010
|
|
|
|
2
|
2010-2011
|
|
|
|
3
|
2011-2012
|
|
|
|
4
|
2012-2013
|
|
|
|
Кіріспе
Әлемдік білім кеңістігіне терең бойлап тәуелсіз Қазақстан өзін жоғарғы оқу орнын бітіріп шыққан білікті мамандарын биік деңгейден көргісі келетіндігі заңды құбылыс. Қазақстан мамандары дүниежүзілік саяси-экономикалық додада басқа жұртпен тең түсіп, өз үлесін бөгдеге қолынан бермей, білімді де білікті болуы жоғарғы оқу орындарындағы алатын білім сапасына байланысты.
Бұл орайда курсқа қойылатын талаптар мен міндеттер студент жастарды отансүйгіштік рухта тәрбиеленуге бағытталады. Тәуелсіздігіміздің арқасында оқу жоспарына кірген халқымыздың төл тарихы елеміздің нағыз патриоттарын дайындауда өз үлесін қосуға міндетті.
Отан тарихының өзекті мәселесі институтың «тарих» мамандықтары бойынша төртінші курста оқытылады. Оның негізгі мақсаты Қазақстан жеріндегі ру - тайпалар мен ұлыс - ұлттардың сонау көне заманнан осы күнге дейінгі тарихына тоқталу.
Осыған байланысты пән өзінін алдына төмендегідей міндеттер қояды:
Халқымыздың тарихына байланысты қалыптасқан ұғымдар (дефениция) мен парадигмаларға түснік беру
Қазақ халқының этногенезі мен этникалық тарихы, мемлекетінің пайда болуы және оның өркендеуі, жаруашылығы және мәдениеті жөнінде білім беру
Қазақ халқының әлем халықтар ортасында орны, олардың дүниежүзілік өркениетке қосқан үлесі және қазақ мемлекетінің келешегі жөніндегі көкейтесті мәселелерді талқылау.
Оқытушының негізгі мұраты- студент жастарға тек қана осы пән бойынша терең білім беріп қана қоймай, олардың азаматтық позициясының қалыптасуына ат салысу. Пәнді игерген маман елеміздің парасаты, іскер, жоғарғы мәдениетті, патриот азаматы болуы керек.
Курстың мақсаты:
1. Қазақ халқының қалыптасуы мен дамуының негізгі кезеңдерін және шаруашылығы мен тұрмысын элеуметтік-саяси кұрылым жүйесінің тарихи даму заңдылықтарын оқып игеру.
2. Негізгі тарихи мәселелердің шешімін қарастыру: этногенез мемлекеттілік тарихи ұлт-азаттық қозғалыстар жэне саяси ағымдар, көшпенділер мәселесі, әскери өнері және т.б.
3. Алдымен қойылатын талап: ойлау қабілеті, сараптап ой елегінен өткізіп қабылдау.
2.Күндүзгі оқу бөліміндегі лекция сабақтарының календарлы-тақырыптық жоспары
|
Барлығы
|
л
|
с
|
Оқытушының басшылығымен өтетін студенттердің өз бетімен істейтін жұмыстары
|
Студенттің өз бетімен істейтін жұмыстары
|
1
|
Кіріспе
|
1
|
-
|
-
|
-
|
2
|
Қазақ этногенезінің көне дәурі.
|
2
|
-
|
-
|
2
|
3
|
Түркі дәуріндегі этникалық процестер.
|
3
|
-
|
-
|
4
|
4
|
XIII-XV ғасырлардағы қазақ жеріндегі этникалық процестер.
|
2
|
-
|
-
|
2
|
5
|
Қазақ халқының этникалық тарихы
|
-
|
4
|
-
|
2
|
6
|
Қазақ хандығының әлеуметтік және мемлекеттік құрылысы.
|
-
|
5
|
-
|
2
|
7
|
Қазақ этносының құрамы саны, географиялық орналасуы
|
2
|
-
|
5
|
4
|
8
|
Көне дәуірдегі адамзат қоғамының қалыптасуы.
|
2
|
-
|
-
|
3
|
9
|
Түркі дәуріндегі Қазақстан жеріндегі мемлекеттер
|
2
|
-
|
10
|
2
|
10
|
XIII-XV ғғ. Қазақстандағы мемлекет және құқықтық жүие.
|
2
|
-
|
-
|
2
|
11
|
Қазақ хандығы құрылуының негізгі себептері
|
2
|
-
|
-
|
2
|
12
|
Қазақ хандығының мемлекеттік құқықтық жүйесі
|
2
|
-
|
-
|
2
|
13
|
Қазақ қоғамының әлеуметтік құрылымы
|
2
|
-
|
-
|
2
|
14
|
Қазақ халқының дәстүрлі шаруашылығы.
|
4
|
-
|
-
|
2
|
15
|
Қазақстанды мекендеген ежелгі және ортағасырдағы көшпелі халықтардың әскери өнері мен қаруы.
|
2
|
-
|
-
|
2
|
16
|
Шыңғысхан, Әмір Темір және Қазақ хандығы тұсындағы әскери өнер
|
2
|
-
|
-
|
2
|
17
|
XVI-XVIII ғғ. Қазақ-жоңғар қатынастары. Қазақстан Ресей протектаратында
|
-
|
-
|
10
|
2
|
17
|
Қазақ халқының ұлт-азаттық соғыстары.
|
-
|
6
|
10
|
2
|
19
|
Қазақ эпостарындығы тарихи шындық
|
-
|
-
|
5
|
2
|
20
|
Есенберлиннің «Көшпенділер» трилогиясындағы тарихи шындық.
|
-
|
-
|
5
|
4
|
|
Барлығы__лекция__семинар'>Барлығы__30'>Барлығы
|
30
|
15
|
45
|
45
|
Cырттай оқу бөліміндегі лекция сабақтарының календарлы-тақырыптық жоспары
|
Барлығы
|
лекция
|
семинар
|
Студенттің өз бетімен істейтін жұмыстары
|
1
|
Кіріспе
|
1 сағат
|
-
|
-
|
2
|
Қазақ этногенезінің көне дәурі.
|
1 сағат
|
-
|
3
|
3
|
Түркі дәуріндегі этникалық процестер.
|
1 сағат
|
-
|
5
|
4
|
XIII-XV ғасырлардағы қазақ жеріндегі этникалық процестер.
|
1 сағат
|
-
|
5
|
5
|
Қазақ халқының этникалық тарихы
|
-
|
2
|
5
|
6
|
Қазақ хандығының әлеуметтік және мемлекеттік құрылысы.
|
-
|
2
|
5
|
7
|
Қазақ этносының құрамы саны, географиялық орналасуы
|
2 сағат
|
-
|
5
|
8
|
Көне дәуірдегі адамзат қоғамының қалыптасуы.
|
1сағат
|
-
|
5
|
9
|
Түркі дәуріндегі Қазақстан жеріндегі мемлекеттер
|
1сағат
|
-
|
5
|
10
|
XIII-XV ғғ. Қазақстандағы мемлекет және құқықтық жүие.
|
1сағат
|
-
|
5
|
11
|
Қазақ хандығы құрылуының негізгі себептері
|
1 сағат
|
-
|
5
|
12
|
Қазақ хандығының мемлекеттік құқықтық жүйесі
|
1 сағат
|
-
|
5
|
13
|
Қазақ қоғамының әлеуметтік құрылымы
|
1 сағат
|
-
|
5
|
14
|
Қазақ халқының дәстүрлі шаруашылығы.
|
2 сағат
|
-
|
5
|
15
|
Қазақстанды мекендеген ежелгі және ортағасырдағы көшпелі халықтардың әскери өнері мен қаруы.
|
2 сағат
|
2
|
5
|
16
|
Шыңғысхан, Әмір Темір және Қазақ хандығы тұсындағы әскери өнер
|
1сағат
|
1
|
5
|
17
|
XVI-XVIII ғғ. Қазақ-жоңғар қатынастары. Қазақстан Ресей протектаратында
|
-
|
-
|
5
|
18
|
Қазақ халқының ұлт-азаттық соғыстары.
|
-
|
2
|
5
|
19
|
Қазақ эпостарындығы тарихи шындық
|
-
|
-
|
5
|
20
|
Есенберлиннің «Көшпенділер» трилогиясындағы тарихи шындық.
|
-
|
-
|
5
|
|
Барлығы
|
18
|
9
|
98
|
3. Лекция материялының мазмұны
1 лекция. Кіріспе
Жоспар:
1.Отан тарихының өзекті мәселесі пәні.
2.Пәннің мақсаты мен міндеттері.
2 лекция. Қазақ этногенезінің көне дәурі.
Жоспар:
1.Сақ – скиф тайпаларының қазақ этносының қалыптасуындағы ролі
2. Қазақ этносының үйсін, қаңлы, ғұн элементтері
3 лекция. Түркі дәуріндегі этникалық процестер.
Жоспар:
1.Көне түркі әлемінің этникалық құрылымы
2.Қарлұқтар
3.Оғыздар
4.Қимақ
5.Қыпшақ
6.Найман
7.Керей
4 лекция. XIII-XV ғасырлардағы қазақ жеріндегі этникалық процестер.
Жоспар:
1.Алтын Орда мемлекетінің этникалық сипаты.
2.Өзбек, ноғай, қазақ суб этностары.
5 лекция. Қазақ этносының құрамы саны, географиялық орналасуы.
Жоспар:
1.Ұлы жүз.
11 тайпа . Үйсін, дулат, қаңылы, албан, суан, жалайыр, шапырашты ысты, сіргелі, сарыүйсін. Жалпы тарихына қысқаша шолу. Саны.
2.Орта жүз.
Арғын, найман, керей, қыпшақ, қоңырат, уақ. Жалпы тарихына қысқаша шолу. Орналасу территориясы. Саны.
3.Кіші жүз.
Үш тайпа бірлестігі. Әлім ұлы (шөмекей, шекті, қаракесек, төртқара, қарасақал). Байұлы (Адай, Алтынжаппас, алаға, байбақты, масқор, беріш, таз, есентемір, шеркеш, тапа, қызылқұрт, ысық) (12). Жетіру. Кердері, жағалбайлы, табын, керейт, т.б.
6 лекция. Көне дәуірдегі адамзат қоғамының қалыптасуы.
Жоспар:
1.Сақ мемлекеті
2.Ғұн мемлекеті
3.Қаңлы мемлекеті
4.Үйсүн мемлекеті
7 лекция. Түркі дәуріндегі Қазақстан жеріндегі мемлекеттер.
Жоспар:
1. Көне түркі қоғамының әлеуметтік құрылымы және мемелекеттік – құқтық жүйесі.
2. Түркеш, қарлық, қарахан, қимақ – қыпшақ мемлекеттерінің құрылымы.
8 лекция. XIII-XV ғғ. Қазақстандағы мемлекет және құқықтық жүие.
Жоспар:
1.Монғол империясының мемлекеттік құқұқтық жүйесі
2.Алтан Орданың мемелекеттік – құқықтық жүйесі.
3. Шағатай ұлысы және Моғолстанның мемлекеттік - құқықтық жүйесі.
9 лекция. Қазақ хандығы құрылуының негізгі себептері.
Жоспар:
1.Саяси себептері
2.Экономикалық себептері
3.Этникалық себептері
10 лекция. Қазақ хандығының мемлекеттік құқықтық жүйесі.
Жоспар:
1.Басқару жүйесі
2.Әкімшілік-территориялық құрылымы
3.Салық жүйесі
11 лекция. Қазақ қоғамының әлеуметтік құрылымы.
Жоспар:
1.Ақсүйек және Асыл сүйектердің құрамы, атқарған қызметі.
2.Қарасүйектердің шығу тарихы және қазақ хандығындағы жүзге кірмейтіндер.
12 лекция.Қазақ халқының дәстүрлі шаруашылығы.
Жоспар:
1.Мал шаруашылығы.
Қола дәуіріндегі комплексті шаруашылық. Шаруашылықтың трансформацияға ұшырауы. Төрт түлік мал. Қыстау, күзеу, көктеу, жайлау. Көшіп қонудың түрлері.
2.Жер өңдеу.
Суармалы егіншілік. Шығыс Қазақстан. Жетісу. Оңтүстік Қазақстан.Оңтүстік шығыс.
Ауылшаруашылық мәдениті. Ауылшаруашылық еңбек құралдары.
3.Балық аулау.
Негізі сулар, құрал; қармақ, шанышқы, шөмішау, ілме.
4.Аңшылық.
Құсбегі, жыртқыш құстың түрлері. Итпен аң аулау. Тазы. Мылтықпен аң аулау. Қақпан құру. Қансонар.
Достарыңызбен бөлісу: |
