Бекіту сұрақтары:
Қорғалған ақпараттық жүйенің негізгі сипаттамалары қандай?
Криптографиялық әдістерді қолданудың ерекшеліктері.
Шпиондық модульдердің түрлері.
Дәріс 13. Ақпараттық қорғау өлшемі. Ақпараттық ресурстарды қорғаудың керекті өлшемін анықтау. Ақпаратты қорғау өлшеміне баға беру әдістері. Ақпаратты қорғау деңгейіне баға берудің негізгі көрсеткіштері. Қорғау өлшемдерінің сипаттамалары.
Мақсаты:Ақпараттық қорғау өлшемдерімен танысу.
Жоспар:
Ақпараттық ресурстарды қорғаудың керекті өлшемін анықтау;
Ақпаратты қорғау өлшеміне баға беру әдістері;
Ақпаратты қорғау деңгейіне баға берудің негізгі көрсеткіштері;
Қорғау өлшемдерінің сипаттамалары.
Adware жарнамалық модулінің компьютерлік вирустардан айырмашылығы: олар компьтердегі мәліметтерге әсер етпейді, бірақ Интернетті пайдаланушыларға қайта-қайта әртүрлі тауарларды жарнамалап мазасын алады.
Ақпараттық ресурстарды қорғаудың керекті өлшемін анықтау. Жарнамалық модульдер кейбір уақытта компьютерге тегін программаларды орнатқан кезде кіреді. Кейде мұндай программаның міндетті шарты болады. Пайдаланушының кейбір тегін программаның инсталляциясы кезінде орнату нұсқалары шығады: Adware жарнамалық модулімен тегін немесе ақылы түрінде. Программаны деинсталляциялағанда онымен бірге жарнамалықмодульде жойылып кетеді. Жарнамалық модульдер экранған шыққан уақытта,Назад немесе Закрыть кнопкасымен кетпейді. Мұндай жағдайдаAlt+F4пернелерін басу арқылы немесеДиспечера задачтерзесінде сәйкес шешімді табу керек.
Ақпаратты қорғау өлшеміне баға беру әдістері. Adwareжарнамалық модульдері,Spyware шпион программалары сияқты антивирус программаларымен табу және жою қиын.
Spyware Annihilator Pro. Solidlabs Technologyкомпаниясының құрастырған Spyware Annihilator Pro программасы шпиондық және жарнамалық модульдерді іздеуге және жоюға арналған. Программаның артықшылығына оның орыс тілдігі, сонымен қатар өлшемі кішкентай - 330 Кбайт-тай болады. Аталған программа ақылы.
Программаның мүмкіндігі келесі объектілерді сканерлейді: оперативті жадты, жүйелі реестрді (тіпті реестрді екі режимде сканерлеуге болады: Тез және Түпкілікті),Cookies файлдарын, локальдық, желілік дисктарды және дискеттерді. Керекті объектіні сканерлеу үшін жалауша орнатсаңыз жеткілікті.
Ad-Aware. Lavasoft неміс компаниясының құрастырған жартылайфункционалды программасы Ad-Aware, жарнамалық және шпиондық және т.б. модульдерді іздеуге, жоюға арналған өте күшті утилит болып саналады. Ad-Aware қазаргі уақытта атақты программалардың бірі.
Сканерлеу кезінде Ad-Aware оперативті жадты, жүйелік реестрді, тағы да Internet Explorer құрамы мен түзетулерін тексереді.
NoAdware.Аталған утилит тек жарнамалық модульдерден ғана емес, сонымен қатар көптеген жағымсыз программалардан құтылудан көмектеседі. Программаның соңғы нұсқасының (NoAdware4.0) дистрибутив өлшемі - 980 Кбайт. Бұл прогрмманың артықшылығы қолдануда тездігі және оңайлылығы; ал кемшілігіне келсек - орыс тілділігінің жоқтығы. Сканерлеу процессінде жүйелік реестр мен компьютердің локальдық дисктерін тексереді. Керек жағдайда тек қана таңдаулы объектілерді тексеруге болады. Программада қолдан және автоматты түрде мәліметтерді жаңарту қоры бар.
Spybot - Search &Destroy.Программаның негізгі мақсаты - компьютерге кірген шпиондық , жарнамалық модульдерді табу және жою. Бұдан басқа Интернеттің және Cookies-дің уақытша файлдарынан тазартады, сонымен қатар компьютерде алдында қолданылған ақпаратты жояды. Утилиттің артықтықшылығы - тегін таратылуы және көптілділігі (30 тілде қолдануға болады).Программаның мүмкіндігі.
Ақпаратты қорғау деңгейіне баға берудің негізгі көрсеткіштері. Компьтердің жұмыс процесінде операциялдық жүйелерінің істен шығып кетуі болады. Істен шығып кетудің көптеген себептері болады: жарықтың өшуінен, ақпараттың істен шығып кетуінен, қолданушының мамандалмаған әрекеттерінен, ескіріп қалған және жүйелік реестрдің ластануынан т.б. Бұдан басқа зиянды программалардың әсерінен де болады.
Windows -тың алғашқы нұсқаларында операциялық жүйені қайта қалпына келтіруге болады. Бұл тарауда Windows XP-дің операциялық жүйесін қалпына келтіру мысалы қарастырылады.
Жүйені қалпына келтірудің алдында керекті құжаттарды сақтап,қолданбалы программаны жабу керек.
Жүйелік процессті қалпына келтіру көп уақыт алуы мүмкін,әсіресе әлсіз компьютерлерде .
Жүйені қалпына келтіру кезінде алдын ала қарастырылатын шарттар:
Windows -тың жұмысын аяқтап, компьютерді қайта жүктеу керек.
Жүйенің қажетті параметрлері енгізіліп, қайта құрылады.
Егер жүйені қайта құруы еш нәтиже бермесе, алғашқы процес қайта жүргізіледі.
Қорғау өлшемдерінің сипаттамалары.Жүйені қайта құру үшін қандай бейнемен келесі режімге көшіруге және операциялық жүйені қандай күйге қоюға қажет.Жүйені құрудың келесі режіміне көшу компьтерінде Пуск-Все программы - Стандартные-Служебные-Востоновление системы командалары арқылы іске асырылады.Бұл жағдайда 7.1 сурттегі терезе көрінеді.
7.1- сурет. Жүйені қайта қалпына келтіру
Терезенің оң жағындағы қосқыштың көмегімен жұмыс режимін таңдауға болады:алғашқы компьютердің қалпына келтіруін тоқтату.Алайда алдын ала ұсынып қарап және қажет кезінде жүйені қайта құруын параметрінде шерту керек. Бұл жағдайда экранда Свойства системыдеген терезе пайда болады. 7.2 суретте бейнеленген.
7.2- сурет. Жүйені қайта қалпына келтіру параметрлері
Осы терезеден керекті жүйені қайта құру жолындағы жалаушаны өшіріп тастауға болады. Осы жағдайда компьютердің барлық дискілерінде жүйенің қалпына келуі тоқтатылады. Әрбір локальдық дискінің 12% -ті қайта құрылатын жүйеге тиесілі.
Берілген белгіні өзгерту үшін керекті жүйені қайта құруын таңдап алып параметры батырмасын шерту керек. Параметры диск терезесі ашылады, жәрдем беретін ползунок арқылы керекті белгіні құруға болады (1-ден 12% дейін ). Дисктің көлемін кішірейту кезінде кеңістік нүктесі қайта кішірейеді. Таңдап алынған дискідегі жүйенің қайта құру кезінде параметр терезесінде дискті өшіруге болады. Бұған тек қанаОтключитьжалауын жүйелік қайта құру жүйесін дискіде орналасуын өшіру керек. Белгілі жүйелік дискіге өшіру үшін оны басқа локальдық дискілік компьютерлерде өшіру керек екенін құлақ асу керек. Параметр өзгерістер жүйені қайта құруын өзгертетін тек қанаПрименить немесеОК нүктесін басқаннан кейін ғана іске асады. Отмена нүктесін пайдаланып, белгілі режімде өзгерістерді сақтаусыз шығып кету керек. Жүйенің қалпына келтіру терезесінде кіру үшін 7.1-суретте көрсетілген қосқышты алғашқы қайта қалпына келтіру жағдайына қойып Далее нүктесін басу керек. 7.3-суретте көрсетілген. Көрсетілген терезеде қайта қалпына келтіру үшін бақылау нүктесін таңдап алу керек. Жай айтқанмен бұл жерде күн және айды көрсетеді жүйенің қайта қалпына келтіру жағдайына қою керек.
7.3 Таңдалған нүктенің қайта қалпына келтірілуі
Тізімнің сол жағында ағымды айдың күні орналастырылған. Егер де алдыңғы айға көшірейін десеңіз, нүкте тілін басу керек, ол терезенің сол жақ бұрышында орналасқан. Ағымды айға көшу үшін жоғарғы оң жақ терезесінде арналған нүкте орналасқан. Қайта қалпына келтіру бақылау нүктенің күндер шрифтері жартылай қалың тізіммен белгіленеді. Керекті күнді белгілеу үшін курсорды соған орнату керек. Тізімнің оң жақ терезесінде бақылау нүктесі орналасқан қайта қалпына келтіру тізімі шығады. Осы күнге сәйкес, тура уақытпен және қысқаша атымен жазылады. Қайта қалпына келтіру нүктесін таңдап алу үшін, тізімді белгілеп Далее нүктесін басу керек.7.4 -сурет.
Осы терезеде жәй қайта қалпына келтіру нүктесін қайта басу керек. Далее нүктесін басу жеткілікті. Осыдан кейін қайта қалпына келтіру процесі басталады. Жүйені қайта қалпына келтіру процедурасы барлығымен жасау мүмкін: оны әрқашанда тоқтатуға болады.
Алайда жүктелмеген программалар уақыт аралығында таңдалған нүктенің арасында қайта қалпына келтіру және ағылған моментінде мүмкін болғанша қайта енгізу керек. Жүйені қайта қалпына келтіру прцессі реесртді жүзеге келтірді, қайта қалпына келтіру нүтесін бақылау нүктесінің болжау басталғаннан кейін 7.1 сур.бейнеленген Далеепроцессі қолданушысыз жүргізіледі. Автоматты түрде компьтер қайта ендіру болатынына дайын болу керек. Жүйені қайта қалпына келтіру информациялық терезеде хабарланады.
Келесі тарауда бақылау нүктесі қайта қалпына келтіру жүйесін қарастырамыз.
Достарыңызбен бөлісу: |
