«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»
Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды 72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы
Сәуір, 2019
243
Мы выявили, что на низком уровне в экспериментальном классе находятся 13 учащихся -
40%, в контрольном - 16 учащихся - 48% (школьники скованны в новых условиях, предпочитают
проводить время наедине с собой, ограничивают свои знакомства, испытывают трудности в
установлении контактов с детьми). Учащиеся, отнесенные к среднему уровню, отличаются
стремлением к контакту с людьми, отстаивают свое мнение, планируют собственную деятельность.
Они быстро знакомятся, помогают одноклассникам, проявляют инициативу в общении, с
удовольствием
принимают
участие
в
организации
общественных
мероприятий.
Все
вышеперечисленное ребенок делает, если ему выгодно или он в хорошем настроении. Средний
уровень в экспериментальном классе характерен для 16 детей – 48%, а в контрольном классе – 15
детей - 43%. Учащиеся, отнесенные к высокому уровню, обладают стремлением к организаторской и
коммуникативной деятельности, они испытывают в ней потребность. Быстро ориентируются в новых
условиях, непринужденно ведут себя в новом коллективе, могут внести оживление в незнакомый
коллектив, любят организовывать различные игры, настойчивы в деятельности, которая их
привлекает. Сами ищут такие дела, которые удовлетворяли бы их потребности в коммуникативной и
организаторской деятельности. Высокий уровень в экспериментальном классе характерен для 4 детей
– 12%, а в контрольном классе -3 детей - 9%. Полученные результаты констатирующего
эксперимента свидетельствуют о недостаточной сформированности коммуникативной компетенции у
учащихся 1-х классов. Поэтому необходимо проводить целенаправленную и систематическую
работу, которую мы провели на формирующем этапе эксперимента. Нами был составлен план,
который включал разнообразные формы организации учебной деятельности: парную, групповую,
работу ассистентов, консультантов, помощников: (ассистенты - могли проверить наличие и
правильность выполнения ДЗ, консультанты – проверяли наличие домашней работы и давали отчет,
помощник - раздавал необходимый материл, тем самым мы осуществляли дифференцированный
подход в обучении, исходя из уровней обученности учеников): создание постера (групповая работа),
«Умники и умницы» (групповая игра), работа с описанием предмета, составление кластера, работа в
группе с применением приема «Корзина идей», игра «Горячий стул», работа с рабочей тетрадью
(парная работа), проектная групповая деятельность (краткосрочная), парная работа на этапе
рефлексии «Ситуации взаимопроверки», метод групповой и межгрупповой работы «Зигзаг»,
экспериментальная работа на уроке (групповая работа).
После окончания формирующего этапа эксперимента мы провели контрольный этап. Так, при
сравнении результатов констатирующего и контрольного этапов в экспериментальном 1 «В» классе
наблюдаются значительные изменения: высокий уровень повысился на 9% (3 человека), средний
уровень повысился на 18% (6 человек), а низкий уровень снизился на 27% (9 человек) (рисунок 1).
Рисунок 1 – Динамика изменения уровней сформированности коммуникативной компетенции
1 «В» экспериментального класса на констатирующем и контрольных этапах эксперимента
На основании вышеизложенного, мы можем сказать о том, что только целенаправленная и
систематическая работа, с включением учащихся в групповую, парную работу, коллективно-
творческую деятельность, межгрупповую форму работы, будет способствовать формированию
коммуникативной компетенции. Результаты исследования убеждают нас в том, что процесс
формирования коммуникативной компетенции у младших школьников будет эффективен, если
данную работу проводить посредством технологии сотрудничества.
Литература:
1. Низаева Л. Ф. Коммуникативная компетенция: сущность и компонентный состав //
Молодой ученый. — 2016. — №28. — С. 933-935. https://moluch.ru/archive/132/37125/
2. Педагогика. Курс лекций. – Алматы, 2005г. https://weburok.com/1102203
12%
48%
40%
21%
66%
13%
0%
20%
40%
60%
80%
Высокий уровень
Средний уровень
Низкий уровень
Констатирующий этап
Контрольный этап
«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»
Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды 72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы
Сәуір, 2019
244
Баймухамет Роза
5В010500-Дефектология
3 курс студенті
Ғылыми жетекшісі: дефектология магистрі Ж.Б.Қатшыбекова
ҚазМемҚызПУ
МҮМКІНДІГІ ШЕКТЕУЛІ БАЛАЛАРҒА PECS ӘДІСІН ҚОЛДАНУ ЖӘНЕ НӘТИЖЕГЕ ҚОЛ
ЖЕТКІЗУ ШАРТТАРЫ
Аннотация. В данной статье рассматривается вопрос о использовании метода PECS при работе с
детьми с особыми образовательными потребностями.
Abstract.
This article addresses the issue about using the PECS method when working with children with special
educational needs.
Зерттеу мақсаты: PECS әдісін аутист балаларға қолданып, тиімді жақтарын анықтау;
Міндеттері: Аталған тақырыпқа сай әдебиеттерді зерттеу; жұмыс барысында тәжірибелер
өткізу; әдісті қолданудың тиімділігін арттыратын ойлар мен ұсыныстар жасау .
Аутизмi бар баланың әлеуметтік табыстылығы көп жағдайда, оның отбасының психологиялық
қолдауына байланысты. Аутизмi бар балалар өздерiнiң мүмкiндiктерiне және мiнез-құлықтарының
ерекшелiктерiне қарай, жалпы бiлiм беру бағдарламаларымен бiрге арнайы(түзеу) бiлiм беру
ұйымдарының бағдарламалары бойынша тәрбиелене алады.Осы мақсатта жасалынған әдістердің бірі
– PECS әдісі [1, 56 б.].
PECS (Picture Exchange Communication System) – қарым – қатынас дағдыларына үйрететін әдіс.
Бұл әдіс кітапшаға жинақталған белгілі тақырыпқа арналған суреттер жиынтығынан тұрады.Жүйе 6
кезеңді қамтиды және әр кезеңде баланың сөйлеу тілі мен қарым – қатынастың барлық түріне
арналған жұмыстар жүргізіледі. Әр кезеңнің өтілуіне сәйкес бала бірнеше заттарды бір – бірінен
ажыратуды,қалаған затын өзгелерден сұрауды,белгілі кеңістіктегі адамдармен қарым – қатынас
жасауды үйренеді.Сонымен қатар,сөйлеу тілі мен сөздік қоры дамиды. Карточкаларды алмастыру
арқылы жүргізілетін бұл әдісдің авторлары – Лори Фрост және Энди Бонди. Қосымша және баламалы
қарым – қатынас аймағының әдістемелері, мінез – құлықты қолданбалы талдау және қалыпты
жағдайдағы сөйлеу тілінің дамуы туралы түсініктер аталған жүйенің теориялық негізі болып
табылады [1, 60 б.]. Баламалы жүйенің кезеңдеріне тоқталар болсақ:
І кезең. Қарым – қатынасты «қалай» жүзеге асырамыз….
Көзделетін мақсат – оқушы өзіне қажет деп таныған заттардың немесе әрекеттердің суреті
бейнеленген карточканы алып, әріптесіне ұсынады.
Бұл кезеңде сөздік нұсқаулар пайдаланылмайды және бірнеше педагог жұмыс жасауы дұрыс
деп саналады. Баланың назары ауып, ұмтылыс жасауы үшін 1 күнде 35 – 40 карточканы ұсыну қажет.
Аталған карточкаларда бейнеленетін заттар да әртүрлі болып, бала қызығушылығын ескеру жұмыс
нәтижелілігін арттырады. Бала осы карточкалардың ішінен бірін таңдап, әріптесіне ұсынса – қарым –
қатынасқа алғашқы қадамның жасалғаны.
ІІ кезең. Қашықтық және табандылық. Көзделетін мақсат – оқушы өзінің жеке альбомына келіп,
суретті таңдайды және педагогтың назарын өзіне аударып, оған карточканы ұсынады.
Аталған
кезеңде де сөздік нұсқаулар қолданылмайды. Бала жеке альбомнан белгілі бір суретті таңдап, сәл ғана
қашықтықта отырған педагогқа ұсынады. Бала бұл қашықтықты игерген кезде педагог қашықтық
көлемін ұзартып отырады. Тапсырмалар барысын жеңілдету үшін 2 педагогпен жұмыс істеуге кеңес
беріледі. Ескерете кететін маңызды жайт – қосымша нұсқауларды анықтау және оны жою. Яғни,
балаға бет қимылдарымен, қолмен қосымша көмек жасауға болмайды. Балада нәтиже қарқыны
күшейген шақта басқа бөлмелерге ауысуға болады [2, 81 б.].
ІІІ кезең. Карточкаларды ажырата білу. Көзделетін мақсат – оқушы өзіне қажетті затты немесе
әрекетті сұрау үшін педагогқа альбомында ұсынылған бірнеше карточканың ішінен өзіне қажеттісін
таңдап алады. Алғашқы бастамаларында балаға ұнататын заттың және ұнамайтын заттың суретін
ұсынуға болады. Сонымен қатар, бала дұрыс суретті таңдағанда оны мадақтап отыруды ұмытпаған
жөн. Бұл кезеңде мыны баламалы нұсқа ұсынылады:
ІІІ – А кезеңін өткеннен кейін баланың алдында біршама қиын тапсырма тұрады. Бұл – екі
ұнайтын заттың суреттерін ажырата білуі. Бала педагогқа сурет ұсынғаннан кейін, педагог оған екі
